Leestijd: 3 minuten

-Heel- Een klooster in het Limburgse Heel is in de nacht van woensdag op donderdag in vlammen opgegaan. De brandweer rukte massaal uit om het vuur te blussen. Het zeventiende-eeuwse Rijksmonument kon niet meer gered worden.

Het voormalige kasteel en klooster aan de Monseigneur Savelbergweg in Heel staat in brand. Door het vuur is het Rijksmonument niet meer te redden.

De melding over de brand in Kasteel Heel kwam in de nacht van woensdag op donderdag rond 3:00 uur binnen bij de brandweer. Toen sloegen de vlammen al uit het dak.

Flinke rookontwikkeling
De brandweer rukte met groot materieel uit: diverse blusvoertuigen, waterwagens en hoogwerkers kwamen in actie om het vuur te bestrijden. Toch lukte het niet om het pand te redden. In de loop van de nacht werd besloten het blussen zelf stop te zetten, en de omgeving te beschermen. “Het gebouw is niet meer te redden”, aldus een woordvoerder van de brandweer.

Blussen is erg moeilijk omdat de omgeving slecht toegankelijk is voor brandweer en hulpdiensten. Ook was er acuut instortingsgevaar. In de buurt gelegen woningen werden met water beschermd opdat het vuur niet kon overslaan.

Omwonenden is geadviseerd ramen en deuren te sluiten. De brandweer controleert in hoeverre er schadelijke stoffen zijn vrijkomen, volgens de woordvoerder is daar weinig sprake van. Er hoefde ook niemand geëvacueerd te worden. Lees verder onder de video>

Het is niet bekend wanneer op deze plaats voor het eerst een kasteel werd gebouwd. Er zijn fundamenten uit de Merovingische  tijd aangetroffen, maar de eerste schriftelijke vermelding is van 1264.

De hoofdvleugel van het kasteel werd in 1686 gebouwd. Omstreeks 1750 werden twee zijvleugels aangebouwd.

In 1264 was het kasteel met landgoed, jacht- en visrecht een leen van het Huis Horne. De toen genoemde heren stamden uit het geslacht Van Ghoor, dat afstamt van de familie Van Horne. In 1417 werd Willem van Ghoor vermeld als heer, hij bezat ook het stamslot Ghoor nabij Neer. Na hem ging het over van vader op zoon: Aernt, Daniël en Jan werden achtereenvolgens heer van Heel. Jan kreeg vier dochters, waarmee het kasteel overging op de familie De Horion, die uit Luik afkomstig was.

In 1804 werd het kasteel verkocht aan de Maastrichtse familie Hermans. In 1880 werd het verkocht aan de Broeders van de Heilige Joseph. In het kasteel werd toen het Sint-Josephgesticht gevestigd. Deels was dit een weeshuis, deels werden er mensen met een verstandelijke beperking opgevangen. Omstreeks 1900 werd het complex uitgebreid. Vanaf 1910 werden hier vrouwen en meisjes begeleid en verpleegd en kreeg het complex de naam Huize Sint-Anna. Het werd geleid door de Kleine Zusters van de Heilige Joseph. In 1930 werd een neoromaanse Kerk bijgebouwd. In 1961 werd een poort met hardstenen fronton ingemetseld waarop zich de wapenschilden van de familie De Horion en De Raville bevinden.

Huize Sint-Anna bleef nog bestaan als een zorglocatie voor mensen met een verstandelijke beperking, onderdeel van de Koraalgroep onder de naam Sint-Anna. De oorspronkelijke kloostergebouwen, met uitzondering van kasteel en kapel, werden gesloopt in 2012. Het kasteel stond al geruime tijd leeg toen het eind 2023 door brand verloren ging.

Gebouw

De hoofdvleugel uit 1686 had een zware vierkante toren met gefatsoeneerde spits. De zijvleugels uit ca. 1750, gegroepeerd ter weerszijden van het voorplein, hadden een mansardedak. Van de voorburcht is nog een 17e-eeuws hoekpaviljoen met achtkante spits voorhanden. Het kasteel is geklasseerd als Rijksmonument.

Het geheel is omgeven door een park, waarin zich een beeld van Sint-Anna bevindt uit het einde van de 19e eeuw, en een beeld van Peter Joseph Savelberg, stichter van de congregatie, van 1954.

Op het voormalige kloosterterrein staan naast het kasteel nog de St. Annakerk en de Kapel van het Kindje Jezus van Praag.