De barokke kerk gewijd aan de H.H. Jakobus en Augustinus is een van de meest opmerkelijke schuilkerken van ons land. Hoe kon zo’n groot Katholiek kerkgebouw verrijzen aan de Juffrouw Idastraat midden in het Hofkwartier, dicht bij het regeringscentrum dat aan katholieken geen vrijheid van eredienst garandeerde? De kerkwijding vond plaats in 1722, dat betekent precies een jaar voor de scheuring tussen de Clerezij (de latere oud-katholieken) en Rome, waarbij een bijeenkomst in dit gebouw ook een rol speelde. Het witte gebouw is rijk versierd en huisvest onder meer het oudste orgel van Den Haag.

Rijk aangeklede barokke zaalkerk. Inpandig. Geen toren.

Vanaf circa 1578, enkele decennia na de reformatie, werd de publieke uitoefening van de Rooms-Katholieke eredienst in de jonge Republiek, dus ook in Den Haag, verboden. Katholieken moesten in het geheim bij elkaar komen. Rond 1640 kwam een deel van de Haagse Katholieken bijeen in een zolderkerk in het huis van een van de pastoors aan de Juffrouw Idastraat. Toen deze kerk bouwvallig werd, kreeg men toestemming om – tegen forse betaling – een echte kerk te bouwen, als het gebouw maar vanaf de straat onzichtbaar was. In 1722 kon de bouwpastoor Willem Frederik van Dalenoort (1658-1738) er zijn eerste dienst doen. De barokke stijl van het interieur doet denken aan gebouwen van de Franse hofarchitect Daniel Marot. In 1723 vond in de pastorie van Van Dalenoort, in wat nu de ‘bisschopskamer’ wordt genoemd, een belangrijke gebeurtenis plaats. Tegen de zin van de Paus werd toen Cornelis Steenoven door het kapittel van Utrecht tot aartsbisschop van Utrecht gekozen. Deze daad leidde tot een scheuring in de Nederlandse katholieke kerk, waaruit de hedendaagse Oud-Katholieke Kerk van Nederland is voortgekomen.

Hoogmis