Kleinschalige visserij speelt over de hele wereld een cruciale rol om mensen van voedsel en bestaansmiddelen te voorzien, en dat is nog sterker het geval in Afrika. Maar in veel Afrikaanse landen ontbreekt het aan statistische gegevens over de samenstelling en verspreiding van de visbestanden – nochtans cruciale gegevens voor een duurzaam beheer.

Nieuw onderzoek in het tijdschrift Marine Policy documenteert nu de veranderingen in de vangst van kleinschalige visserijen en toont een sterke daling aan – niet alleen in het volume, maar ook in de grootte van de gevangen exemplaren. De wetenschappers combineerden de officiële metingen en vergeleken die met info uit gesprekken met vissers in Kaapverdië.

“De monitoring van vis die aan land wordt gebracht in West-Afrikaanse landen is beperkt en onderschat de vangsten op lokaal niveau, met name van ambachtelijke visserijen”, zegt bioloog Thais Peixoto Macedo van het Instituut voor Milieuwetenschappen en Technologie. “De conclusies in Kaapverdië tonen trends die waarschijnlijk ook gelden op andere eilanden of andere West-Afrikaanse kustgebieden.”

Semi-industriële visserij

De lokale vissers zijn van mening dat met name bepaalde praktijken, zoals speervissen met duikuitrusting en semi-industriële visserij met nachtverlichting een sterke impact hebben op de visbestanden. Volgens de lokale vissers dringen de grote vissersschepen vaak beschermde gebieden binnen die zijn gereserveerd voor ambachtelijke visserij.

De meest uitgeputte soorten zijn tandbaarzen en kleinere vissen zoals makreel en grootoogmakreel. Volgens de lokale vissers heeft die achteruitgang ook gevolgen voor grotere soorten zoals de geelvintonijn.

Het onderzoek wijst ook op een fenomeen dat bekend staat als het “Shifting Baseline-syndroom”, waarbij mensen geleidelijk hun perceptie van wat gezond of natuurlijk is aanpassen aan een nieuwe realiteit. Daarbij vergeten ze eerdere omstandigheden en accepteren ze de situatie als het ‘nieuwe normaal’. Zo rapporteerden jongere vissers ook kleinere vangsten en visgroottes, maar denkt een groter aantal van hen dat de visbestanden niet achteruitgaan.