Het zijn de overblijfselen van bijna 170 jaar boren naar olie en gas in de VS: honderdduizenden vergeten putten, verspreid over het hele land. Ongedocumenteerde weesputten (undocumented orphaned wells of UOW’s) worden ze genoemd. Vaak staan ze niet vermeld in formele documenten, en niemand neemt er nog verantwoordelijkheid voor.

Milieuprobleem

Maar de boorputten vormen een probleem voor zowel het milieu als het klimaat. Als ze niet goed afgesloten zijn, kunnen ze olie en chemicaliën lekken in het water, of giftige stoffen zoals benzeen en waterstofsulfide uitstoten in de lucht.

Ze kunnen ook bijdragen aan klimaatverandering. Slecht gedichte bronnen stoten methaan uit, een broeikasgas dat zo’n 28 keer krachtiger is dan CO2.

Bronnen vinden

Hoe spoor je die oude bronnen dan op? Drones zijn een mogelijkheid, maar de VS beslaan bijna tien miljoen vierkante kilometer. Om het zoekveld te verkleinen, hebben onderzoekers nu oude kaarten gecombineerd met gloednieuwe technologie, in de vorm van kunstmatige intelligentie (AI).

“Artificiële intelligentie kan ons begrip van het verleden vergroten door informatie uit historische gegevens te halen op een schaal die een paar jaar geleden nog ondenkbaar was”, zegt Fabio Ciulla, onderzoeker bij het Lawrence Berkeley National Laboratory. “Hoe verder we in de toekomst gaan, hoe meer je ook het verleden kunt gebruiken.”

De wetenschappers hebben 190.000 scans geüpload van historische topografische kaarten die zijn gemaakt tussen 1884 en 2006. AI leert uit die kaarten referenties naar oude bronnen en boorputten halen, en doet dat veel sneller dan met menselijke onderzoekers ooit mogelijk was geweest.

Als het systeem een bron op een kaart vindt, wordt die geverifieerd via een database met satellietbeelden en luchtfoto’s. Het systeem gaat dan op zoek naar olieboortorens en pompjacks (of hun schaduwen), verstoorde grond of oude opslagtanks.

Maar in veel gevallen zijn de putten afgedekt en zijn er bovengronds geen tekenen meer. Dan moeten onderzoekers het veld in met apparatuur om de put te vinden.

Prachtige cake

Uit de eerste controles van de resultaten blijkt dat het systeem bijzonder nauwkeurig is: putten werden effectief gevonden op gemiddeld 10 meter van de locatie die door het algoritme was voorspeld. De wetenschappers geloven dan ook dat het systeem een groot deel van de vergeten oliebronnen in het land in kaart kan brengen. De techniek zou ook in andere regio’s gebruikt kunnen worden.

Volgens Ciulla ligt de kracht van het systeem in de combinatie van verschillende bronnen. “We kunnen die lagen van informatie op elkaar leggen alsof het een cake is”, zegt hij. “Ik kan mijn bijdrage leveren op basis van historische kaarten, iemand anders kan er berekeningen uit de olieproductie aan toevoegen, nog andere onderzoekers leveren luchtbeelden of satellietmetingen. Het is een prachtige mix van oud en nieuw: ik vind het fascinerend dat kaarten die zo oubollig en statisch lijken, zo veel waardevolle informatie kunnen geven.”