Fijnstof, of kleine deeltjes luchtvervuiling met een diameter van minder dan 2,5 micrometer, zijn wereldwijd een van de belangrijkste risicofactoren van vroegtijdig overlijden. Dat is in Europa niet anders: de uitstoot van zwaveldioxide en stikstofoxiden is met succes verminderd, maar voor fijnstof overschrijden grote delen van Europa de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

Om daar wat aan te doen, moet Europa vooral de uitstoot van ammoniak uitfaseren, stelt een nieuwe studie in Nature Communications. In de atmosfeer reageert ammoniak immers met andere gassen in de vorm van “secundair” fijnstof.

Honderdduizend overlijdens

De uitstoot van ammoniak aanpakken zou de concentraties fijnstof in de atmosfeer op jaarbasis met 2,3 µg per kubieke meter kunnen verminderen in heel Europa, stelt de studie. Dat zou honderdduizend vroegtijdige sterfgevallen per jaar kunnen voorkomen. Opvallend: de uitstoot van ammoniak terugdringen is vijf tot tien keer zo kostenefficiënt als de uitstoot van fijnstof zelf terugdringen.

“De meeste uitstoot van stikstofoxiden is afkomstig van fabrieken en voertuigen, en we hebben al maatregelen genomen om ze te beheersen”, zegt Wilfried Winiwarter, coauteur van het onderzoek en onderzoeker bij het International Institute for Applied Systems Analysis (IIASA). “Op het gebied van landbouw, de belangrijkste bron van ammoniakemissies, hebben we echter nog niet veel vooruitgang geboekt. Dit betekent dat er een mogelijkheid is om positieve resultaten te behalen door effectieve maatregelen in de landbouwsector te implementeren.”