-Berlijn- (KNA) Volgens Amnesty International zijn mensenrechten en rechtsstaatprincipes in Europa en Centraal-Azië in het afgelopen jaar verder onder druk komen te staan.
Regeringen proberen fanatiek, de onafhankelijkheid van justitie uit te hollen en de principes van de rechtsstaat af te breken, zo staat te lezen in een vandaag gepubliceerd jaarrapport over 2019 van de mensenrechtenorganisatie.
In de migratie- en vluchtelingenpolitiek hebben de Europese staten de bescherming van mensenlevens ondergeschikt gemaakt aan de oprichting van grensbewaking en grensafscheidingen.
Zij zijn medeverantwoordelijk voor schending van mensenrechten, door de controle van de EU-buitengrenzen „aan landen met een bedenkelijk mensenrechtenbeleid“ over te laten, aldus het jaarrapport.
De bescherming van vluchtelingen en bescherming van menselijk leven is opgeofferd aan de migratiecontrole. Zo is de EU blijven samenwerken met Libië, om migranten en asielzoekers daar vast te houden – „terwijl men weet dat Libië systematisch en op zeer grote schaal de mensenrechten schendt door middel van folteringen en verkrachtingen in asielkampen“. De overbevolking van vluchtelingenkampen op de eilanden in de Egeïsche Zee vloeit voort uit de samenwerking van de EU met Turkije.
Tevens zijn vrijheid van meningsuiting en het recht op vreedzame protesten in veel landen ingeperkt. In Polen heeft de regeringspartij volgens het rapport getracht, rechtbanken meer onder haar controle te krijgen. Rechters en officieren van Justitie, die zich voor de onafhankelijkheid van de rechtbanken inzetten, kregen te maken met disciplinaire straffen en haatcampagnes. Ook in Hongarije raakten rechtsstaat en de onafhankelijkheid van rechtbanken onder druk.
De Corona-pandemie versterkt vele van de tendensen, zegt de Generaal-secretaris van Amnesty-Duitsland, Markus Beeko. In gans Europa grijpen regeringen momenteel naar noodwetten in de strijd tegen het virus. Enkele regeringen benutten de pandemie om de rechtsstaat verder uit te hollen, zeker als het gaat om discriminatie, repressie of censuur. Zo heeft de Hongaarse regering onder Minister-president Viktor Orban de Corona-Pandemie als alibi gebruikt, om haar aanval op de mensenrechten en de rechtsstaat voort te zetten en zich onbegrensde macht toe te eigenen. Door een nieuwe wet kan de regering voor onbepaalde tijd per decreet regeren.
Het is een test voor de Europese Unie, hoe de toenemende aanvallen van enkele regeringen op de principes van de rechtsstaat een halt kunnen worden toegeroepen, aldus Beeko. De actuele instrumentalisering van de pandemie toont echter aan, dat daar nog weinig van terecht is gekomen.
Ook in Turkije staat Justitie verder onder enorme politieke druk. „Turkse rechtbanken zijn in talrijke zaken tot een politiek werktuig geworden, om kritische stemmen monddood te maken“, zegt de Generaal-secretaris. Het is significant voor de aanhoudende willekeur van Turkse autoriteiten, dat willekeurig opgesloten journalisten, mensenrechtenadvocaten en leden van de oppositie, op grond van de vervroegde vrijlatingen uit gevangenissen door de Corona-crisis, uitgesloten zijn van vrijlating en verder in de gevangenissen aan de pandemie zij blootgesteld.
