België: Paus bezoekt katholieke periferie. Wat gaat hij doen?

Leestijd: 3 minuten

Donderdag 26 september 2024 – 06.53 uur – Bron: Redactie Kerk/VTM/Belga – Beeld: MB

-Brussel- De Belgen moesten er vele jaren op wachten, maar waar een jaar geleden niemand nog van durfde dromen, gaat toch geschieden. De Paus komt om 19.10 aan in België. Wat treft hij aan, hoeveel katholicisme is er nog en hoeveel averij heeft de kerk opgelopen door de misbruikcrisis, welke als een rode draad door het bezoek loopt, één bisschop blijft uit schaamte weg, en één bisschop, die weigert zijn titel af te geven, werd niet uitgenodigd en dan is er nog de secularisatie. Wat haalt de Paus zich op de hals? In ieder geval is de beveiliging op volle sterkte, zoals zelden gezien.

Nu doet Paus Franciscus Luxemburg én België aan, gespreid over 4 dagen. De hoofdreden voor het bezoek aan België is dat de Paus is ingegaan op een verzoek van de KU Leuven. Rector Luc Sels en zijn collega-rector van de UCL, de katholieke universiteit in Louvain-la-Neuve, konden hem via heel wat diplomatieke wegen overtuigen, waarbij de hulp van het Belgisch koningshuis een grote rol speelde. De Paus komt ter ere van 600 jaar universiteit, de oudste universiteit van de Lage Landen, de oudste katholieke universiteit in Europa, duidelijk gelinkt aan de Rooms-katholieke Kerk.

In Leuven hebben ze – onder invloed van de tijdgeest en de seculariseringsgolf bij onze Zuiderburen – al afscheid gneomen van het puur katholieke en van de ‘K’ in de naam van de universiteit.

België is, net als Nederland en in mindere mate Luxemburg, een geseculariseerd land, dat zucht onder de last van leeglopende kerken, vergrijzing, tekort aan geestelijken en vooral veel dossiers rond slachtoffers van misbruik in de kerk. België was misschien ooit een van dé toonaangevende centra van de Katholieke kerk in Europa, maar vandaag de dag is dat niet meer zo. Het is de periferie, België bevindt zich in de rand. België loopt niet meer storm voor de komst van een Paus. In 1985, toen Johannes-Paulus II kwam, was dat anders. Al was er toen ook al veel kritiek op de Paus en op het instituut kerk.

Paus Johannes-Paulus II, de ‘reispaus’, bezocht België twee keer: in 1985 en ook nog eens 10 jaar later. In 1985 bezocht hij naast België ook Luxemburg en Nederland. Toen was er veel volk op de been. Zowat een half miljoen mensen zagen toen de Paus in levende lijve. Op de openluchtmis die Johannes-Paulus II hield kwamen 150.000 gelovigen af.

In 1994 zou Johannes-Paulus II nog eens langskomen, hij zou pater Damiaan zalig verklaren in zijn geboortedorp Tremelo. Maar enkele weken eerder was de Paus ten val gekomen in zijn badkamer en had daarbij zijn heup gebroken. Het bezoek werd geannuleerd. Het jaar daarna, in 1995, kwam hij dan toch. Maar met een beperkt programma. Damiaan werd uiteindelijk zalig verklaard in de basiliek van Koekelberg.

Hoe verloopt het programma in België?

Donderdag 26 september

19:10
Aankomst op de luchtmachtbasis van Melsbroek
19:10
Welkomstceremonie, live te volgen op VRT Canvas.

Vrijdag 27 september

9:15
Bezoek aan koning Filip in het Kasteel van Laken
9:45
Ontmoeting met de premier
10:00
Ontmoeting met de autoriteiten, officiële instanties en gerelateerden aan de kerk
16:30
Bezoek aan KU Leuven: ontmoeting met professoren, rector geeft speech over vluchtelingen en migratie
17:30
Publiek kan paus Franciscus groeten rond de Sint-Pieterskerk en voor het stadhuis in Leuven

Zaterdag 28 september

9:45
Publiek kan paus begroeten voor en rond de basiliek van Koekelberg (inschrijving is verplicht)
10:00
Ontmoeting met bisschoppen, priesters, diakens, godgewijden, seminaristen en pastorale actoren in de Basiliek van het Heilig Hart in Koekelberg
16:30
Bezoek aan UCLouvain
17:45
Publiek kan paus groeten in Louvain-la-Neuve op parking voor Aula Magna (inschrijving is verplicht)
18:15
Privé-ontmoeting met de Jezuïeten

Zondag 29 september

9:00
Het grote publiek kan de paus begroeten langs een route tussen Brussels Expo en Koning Boudewijnstadion (geen inschrijving nodig, maar wie er bij wil zijn moet voor 8u40 aanwezig zijn)
10:00
Eucharistieviering in het Koning Boudewijnstadion, live uitgezonden op VRT Canvas
12:15
Afscheidsceremonie op de luchtmachtbasis van Melsbroek
12:45
Vertrek per vliegtuig van de luchtmachtbasis van Melsbroek naar Rome
Verblijf

Paus Franciscus is ongeveer 90 uur in België. De veiligheid staat op scherp. Ongeveer 350 journalisten volgen het bezoek. De Paus slaapt in de nuntiatuur, wat traditioneel het geval is als de Paus een land bezoekt. Dat is de plek waar de Pauselijke nuntius, de ambassadeur van het Vaticaan, resideert. Dat is Monseigneur Franco Coppola in Sint-Pieters-Woluwe, vlakbij Brussel. Versterkt als een burcht door veiligheidsdiensten trouwens. De nuntius staat zijn slaapkamer af aan de Paus, zo wil de traditie. Er is natuurlijk ook een gebedsruimte, er is een eetkamer voor Franciscus en het zijn Burundese zusters die zijn maaltijden zullen bereiden in de nuntiatuur.

Een pikant deel van het bezoek zijn de gesprekken met slachtoffers van seksueel misbruik. Hij zal met 15 slachtoffers spreken, geselecteerd door de Belgische bisschoppen. Het gaat om 9 Vlamingen, 6 Walen, 9 mannen en 6 vrouwen. Zij krijgen een uur de tijd om op een onbekende locatie met de Paus in gesprek te gaan. Omgerekend dus 4 minuten per slachtoffer, al zou er niet strikt op de klok worden gekeken. Nu al is duidelijk dat de komst van Franciscus velen beroert, van pro tot contra.