Sinds week 39 is de wekelijkse sterfte hoger dan verwacht. In de tweede golf van de corona-epidemie overleden tot en met de eerste week van 2021 iets meer dan 56 duizend mensen, 8,2 duizend meer dan je in deze periode zou verwachten.
Bijna 169 duizend mensen overleden in 2020
In 2020 overleden in totaal bijna 169 duizend mensen, ruim 15 duizend (10 procent) meer dan verwacht voor dit jaar. De sterfte was met name hoog in het voorjaar tijdens de eerste golf van de corona-epidemie. Maar ook tijdens de hittegolf in week 33 en 34 en tijdens de tweede golf van de corona-epidemie stierven meer mensen dan verwacht.
Sterfte onder Wlz-zorggebruikers blijft hoog
De sterfte bij mensen die zorg ontvingen in het kader van de Wet langdurige zorg is naar schatting afgenomen in week 1 van 2021, maar blijft relatief hoog. Er overleden circa 1 600 Wlz-zorggebruikers, zoals bewoners van verpleeghuizen en gehandicaptenzorginstellingen. In de laatste week van 2020 overleden ruim 1 700 Wlz-zorggebruikers. In de overige bevolking overleden in beide weken rond de 2 350 mensen.
Zowel onder Wlz-zorggebruikers als onder de overige bevolking is er sprake van oversterfte. Onder Wlz-zorggebruikers was de oversterfte in week 1 van 2021 naar schatting 26 procent. In de laatste week van 2020 was dit nog 39 procent. In de overige bevolking overleden in beide weken 15 procent meer mensen dan verwacht.
In de tweede golf, vanaf week 39 van 2020 tot en met week 1 van 2021, overleden tot nu toe 22 duizend Wlz-zorggebruikers. Dat zijn 4,2 duizend meer mensen dan je in deze periode zou verwachten, een toename van ruim 24 procent. In de overige bevolking overleden in de tweede golf tot nu toe 30 duizend mensen, een 13 procent meer dan je in deze periode zou verwachten (3,9 duizend meer).
Sterfte toegenomen bij mannen
De sterfte nam in week 53 van 2020 onder mannen meer toe dan onder vrouwen ten opzichte van een week eerder. In week 1 van 2021 overleden naar schatting weer iets minder mannen dan in de week ervoor. De sterfte onder vrouwen bleef ongeveer gelijk. De sterfte onder mannen was in beide weken hoger dan onder vrouwen.
In de eerste golf van de corona-epidemie en in het begin van de tweede golf stierven ook meer mannen dan vrouwen, hoewel er meer oudere vrouwen dan oudere mannen zijn.
Toename bij 80-plussers, afname voor jongere mensen
In de laatste week van 2020 en eerste week van 2021 nam de sterfte onder 80-plussers verder toe. In week 1 van 2021 overleden ruim 2 400 mensen van 80 jaar of ouder. Dit zijn bijna 500 meer 80-plussers dan verwacht voor deze periode.
In de leeftijd onder 80 jaar was in de laatste week van 2020 een kleine toename te zien, waarna in week 1 van 2021 de sterfte weer daalde. Er overleden ruim 1 100 mensen van 65 tot 80 jaar (150 meer dan verwacht) en ruim 400 mensen jonger dan 65 jaar (ongeveer gelijk aan wat verwacht wordt voor deze periode).
In de tweede golf, vanaf week 39 tot en met week 1 van 2021, overleden tot nu toe 31,9 duizend 80-plussers, 19 procent meer (5,1 duizend meer) dan je in deze periode zou verwachten. Onder 65- tot 80-jarigen stierven ook 19 procent meer mensen dan verwacht (ruim 2,7 duizend meer). Onder mensen jonger dan 65 jaar overleden in de tweede golf tot nu toe 5 procent meer mensen (circa 330 meer).
Sterfte aan COVID-19 tot en met juni bekend
De cijfers over de (over)sterfte zijn gebaseerd op de dagelijkse berichten over het aantal overledenen die het CBS dagelijks ontvangt. Deze berichten bevatten geen informatie over de doodsoorzaak. Deze informatie ontvangt het CBS later via een doodsoorzakenverklaring. Voor alle overledenen tot en met juni 2020 is de doodsoorzaak bekend. Volgens deze cijfers overleden iets meer dan 10 duizend mensen aan COVID-19 van maart tot en met juni 2020, zoals het CBS op 1 oktober publiceerde. De oversterfte in die periode wordt dus volledig veroorzaakt door sterfte aan het nieuwe coronavirus. Meer informatie over de regionale verdeling van de sterfte aan COVID-19 op basis van de doodsoorzakenverklaringen is te vinden in het op 26 november gepubliceerde nieuwsbericht van het CBS.
Informatiebronnen RIVM
Het RIVM ontvangt dagelijks meldingen van overleden COVID-19-patiënten vanuit de GGD’s. Omdat mogelijk niet alle mensen met COVID-19 zich laten testen, er geen meldingsplicht geldt voor overlijden aan COVID-19 en de registratie soms wat langer duurt, zullen de werkelijke aantallen overleden COVID-19 patiënten in Nederland waarschijnlijk hoger zijn.
Tot en met juni 2020 heeft het RIVM 6 182 overleden COVID-19-patiënten geregistreerd. In week 39 van 2020 tot en met week 1 van 2021 registreerde het RIVM 6 156 overleden COVID-19-patiënten, waarvan 512 in week 1 (stand 12 januari 2021). In de tussenliggende periode ging het om minder dan 200 overleden COVID-19-patiënten.
