Hengelen naar adressen door Bart Meijer-audio-redacteur MariaBode
Jan wat gebeurde er rond de afgelopen Kerst in het Noordelijke Bisdom?
Jij, Bart, belde mij kort voor Kerst dat je een nieuwstip had en het betrof het Bisdom GL en het nieuws leek ‘groter’ te zijn dan een kort audiobericht. (De audionieuwsberichten lopen automatisch wanneer men MariaBode.nl bezoekt en worden ook ten gehore gebracht op een aantal radiozenders in Nederland, Vlaanderen en Suriname.) Jij vertelde dat het extra dikke Bisdomsblad (Kerstuitgave) vergezeld ging van een bijsluiter over O.L.V. Maria van Fatima. Ik vond dat geweldig, totdat jij zei dat het om een ledenwerfactie van de, toch op zijn minst omstreden, club St. Civitas Christiana ging, een rechts georiënteerde Katholieke beweging die tegen alles en iedereen is. Ik kon mijn oren niet geloven. Omdat ik zelf op mijn Nederlandse woonadres ook een abonnement heb zei ik het blad even af te wachten, omdat MariaBode adverteerder is in de ‘Spreek’ krijgen wij altijd een ‘voorexemplaar’. Nou die kwam, ik heb zelden een poststuk zo snel geopend en schrok me ‘lam’.
Waarom schrok je?
Wel deze stichting krijgt bewust weinig aandacht van de media. Zij hebben zeer uitgesproken standpunten, dat is hun goed recht, maar het radicale van die club zorgt voor veel controverse. Het is algemeen bekend dat ook de Bisschoppen hun acties en oproepen voor kennisgeving aannemen, maar ook niet meer dan dat. En dan nu ineens een Bisdom dat deze club een platform geeft. Ik kon er niet bij, wat bezielt deze Bisschop, was mijn eerste gedachte. Hij is tenslotte de uitgever van ‘Spreek’ en dus eindverantwoordelijke. Ik was woest, heb ook direct mijn abonnement per mail opgezegd.
Dat is een heftige reactie
Klopt, maar die club heeft ook wel wat uitgekraamd in het verleden en nog. Veel kwetsende dingen, mensen niet in hun waarde latend, vaak uiterst respectloos en hier en daar ook aantoonbaar onwaar. Als je standpunten inneemt, prima! Maar kom met argumenten en bewijzen en blijf fatsoenlijk. Maar bovenal, geef zulke lieden geen platform.
Maar met O.L.V. van Fatima is toch niets mis?
Absoluut niet, laat dat duidelijk zijn. De ergernis zit letterlijk in een klein hoekje. Een klein hoekje van de brochure die in de ‘Spreek’ was bijgesloten. Daar staat namelijk dat wanneer je de coupon invult er een gratis afbeelding van OLV van Fatima zal worden opgestuurd, maar er staat ook dat je machtiging verleent voor toezending van actiepost van Civitas Christiana. En dat zijn er vele. De acties gaan altijd met een postale brief vergezeld van een dringende oproep om geld te doneren. Het gaat dan om acties tegen dit of tegen dat. Het is opvallend dat zij nooit ergens voor zijn. Je kunt hen op één lijn plaatsen met Wilders of Baudet qua gedachtengoed: anti vluchtelingen, anti lhbt, anti-NPO, anti euthanasie en abortus, anti milieu enz enz
En zo’n club krijgt dan ineens steun van de Bisschop?
Ja dat was mijn eerste gedachte ook, hij is tenslotte de eindverantwoordelijke voor het blad. Ik was om het maar recht-voor-zijn-raap te zeggen helemaal van de ‘leg’. Nog geen half jaar geleden heb ik de Bisschop bezocht in zijn Bisschopshuis, op een van de mooiste plekjes in de binnenstad van Groningen, wij hebben ongeveer 2 uur gesproken over God en de wereld, de steun van MariaBode als adverteerder aan het blad en wat al niet meer. Uiterst aangenaam gesprek met een uiterst intelligent en beschaafd Bisschop en dan dit voorval. Ik kon er even niet bij.
Heb je de Bisschop gebeld?
Ben je mal? Het is voor de goede man de drukste tijd van het jaar, het is Kerst. Nee ik heb een mail gezonden aan Kevin, onze contactpersoon bij het reclamebedrijf van het Bisdom in Heerenveen. Die reageerde al even verbijsterd per kerende post.
En wat was zijn antwoord?
Hij excuseerde zich en zou direct uitzoeken hoe een dergelijke folder in het blad terecht was gekomen. Het antwoord kwam razendsnel. Het Bisdom had toestemming verleend na een controle van de folder. Toen rezen mij de haren stijl omhoog. Dus het Bisdom had toestemming gegeven? Ik heb toen direct een mail gezonden aan de bestuursleden van de VRW, de holding waaronder ook MariaBode valt. In die mail heb ik gezegd dat wij, per direct, de banden met het Bisdom gaan verbreken en onze advertenties in ‘Spreek’ en een andere uitgave van het Bisdom stopzetten. Nota bene lag het contract voor een jarenlange verlenging ter ondertekening op mijn bureau. Wij hebben als MariaBode in de afgelopen 4 jaar een goede reputatie opgebouwd met zijn allen en willen onze naam niet verbinden aan dergelijke uitgaven.
En toen?
In de tussentijd kreeg ik telefoontjes en mails. Lezers van MariaBode die verbaasd waren, maar ook geestelijken, collega-journalisten van regionale en landelijke media, BNR-radio en zo voorts. Maar zoals ik al zei: ook het reclamebureau in Heerenveen had contact en overleg met ‘Groningen’. Lammert de Hoop communicatiemedewerker en hoofdredacteur van ‘Spreek’ reageerde woensdagmorgen: “Het berust allemaal op een misverstand”
Een misverstand?
Ja, toen werd de verbazing nog groter. Wat bleek nu, volgens de Hoop, het geval te zijn? Het mediabedrijf in Heerenveen, dat werkt voor het Bisdom, kreeg een verzoek van Civitas Christiana, om de Mariafolder in te sluiten. Dat werd voorgelegd aan het Bisdom, daar heeft de Hoop de folder doorgelezen, voor een bedevaartactie aangezien en accoord gegeven voor verspreiding. De kleine lettertjes in de folder, waarin stond dat mensen een machtiging voor het ontvangen van actiepost afgeven in ruil voor een Mariaplaatje, heeft de Hoop daarbij over het hoofd gezien. En zo ging de folder mee naar duizenden adressen. Hoeveel uiteindelijk zullen reageren is onduidelijk. Nadat wij hier op de redactie actie hadden ondernomen richting het mediabedrijf van het Bisdom en zij op hun beurt weer naar de Hoop, is deze zich gaan verdiepen in de activiteiten van Civitas Christiana, een club die hij niet kende en schrok ook van hun activiteiten.
Maar toen was het leed al geschied?
Ja, de magazines waren al in de verspreiding. De Hoop heeft, zo schrijft hij in zijn uitgebreide mail aan mij, de zaak voorgelegd aan de Bisschop, die overigens nergens van op de hoogte was en ook geen schuld treft. In een persbericht aan het Friesch Dagblad zegt het Bisdom: ,,Wij hebben als bisdom niets tegen organisaties die katholiek-orthodoxe standpunten innemen, maar als je op de website kijkt zie je dat ze ook zeer politieke en maatschappelijke uitspraken doen. Daar willen wij niet mee geassocieerd worden. Dit is een onoplettendheid van ons geweest. We zullen dit geen tweede keer doen. Het bisdom stelt geen prijs op contact met deze organisatie en distantieert zich er van. ”
Dat is duidelijke taal?
Ja en nee. In zijn mail aan mij schrijft de Hoop ook nog eens: “De devotieflyer blijkt een dekmantel voor het binnenhengelen van prive adresgegevens. Dat zijn acties waar we ons bisdomblad niet voor moeten lenen.” Dat is een keurige reactie en waar. In overleg met de Bisschop heeft de Hoop het Friesch dagblad tekst en uitleg gegeven en mij verzocht die toelichting de volgende dag ook te plaatsen, gelijktijdig met het Friesch Dagblad. De Friezen konden echter niet wachten tot vandaag en hebben nog dezelfde dag e.e.a op hun site geplaatst om 15.34 uur ’s middags. Vandaag staat het in de papieren uitgave. Nu is het Fries Dagblad een protestantse krant, (eigendom van krantensloopbedrijf Mediahuis uit België) dus of het zoveel zal uithalen waag ik te betwijfelen, maar goed. Marije van Beek van dagblad Trouw wilde ook graag op de zaak ingaan, maar de Fryske krant was sneller.
Dat was de toelichting op het ja maar wat komt er bij het nee?
Dat ik nog steeds met vragen zit en een ‘klomp in de maag’ heb. Ten eerste hoe kan het dat een Bisschop niet op de hoogte was. Het gaat tenslotte om een flyeractie van een stichting die, laten wij maar zeggen, met grote omzichtigheid door de Bisschoppen wordt bekeken. Ten tweede, hoe is het mogelijk dat een communicatiechef van het Bisdom, niet op de hoogte was van de activiteiten van een flink roeptoeterende stichting als Civitas en zich na onze klacht eerst in die club en materie moest verdiepen?
Mensen kunnen toch fouten maken?
Jazeker, laat daar geen twijfel over bestaan, geen mens is foutloos. Maar het is wel frappant dat deze Bisschop vaker, een laten wij zeggen ongelukkige keus maakt, en daar maak ik mij wel eens zorgen over. Een paar voorbeelden: Jeugd en jongerenwerk in het Bisdom GL was een tijdlang in handen van een voorman van de eveneens omstreden Katholiek Charismatische Vernieuwing, een club waar ook de Paus van lijkt terug te komen, gelet op recente uitspraken van de Heilige Vader. Dan organiseert de Bisschop dit jaar een cursus, middels zijn Bonifatius-academie, voor parochianen die de parochiebladen volschrijven. Die cursus werd onder andere gegeven door een journalist van het noodlijdende Katholiek Nieuwsblad, een krant voor rechtse Katholieken die een paar jaar geleden bijna failliet was, mede door haar uitgesproken standpunten, die weinig Christelijk waren. De oud hoofdredacteur van KN, Henk Rijkers, is overigens na zijn vertrek bij KN overgestapt naar, je gelooft het niet maar het is echt waar, Civitas Christiana. En dan zijn er de optredens van de Groninger Bisschop voor Radio Maria. Een omroep die ik nog heb geholpen tijdens de oprichting in 2008, maar waar ik nu veel spijt van heb. Ook daar slaat de toon naar één kant door, eveneens een weinig Christelijke. Daar moet je als Bisschop niet zijn. Ik heb hem dat ook gezegd tijdens ons samenzijn afgelopen zomer. Hij was het niet helemaal eens met mij, maar dat is zijn goed recht.
Ik zie bij dit laatste een opgeheven Andries Knevel-vingertje?
Ja ik maak mij zorgen over de doorgeslagen verrechtsing in ons land. Let wel, ik ben een ongeneeslijk liberaal Katholiek en oud-VVD’er. Maar van die laatste partij heb ik afstand genomen. Er zijn op dit moment iets teveel clubs en partijen die veel roepen maar weinig presteren. Laten we er maar voor bidden dat de tijdgeest, ten positieve mag veranderen.
En wat is de moraal van dit (kerst)verhaal?
Top dat jij als jong journalist dit allemaal uit het grote nieuwsaanbod als eerste naar boven kreeg. Top dat wij de raderen bij het Bisdom aan het draaien kregen en top dat de Grunninger Bisschop vol op de rem ging en ingreep.
Dus MariaBode blijft adverteren in het Bisdomblad en andere Bisdom-uitgaven?
Neen, dat doen wij niet. De hele affaire heeft binnen de redactie (tijdens een videovergadering) behoorlijk wat teweeg gebracht. Daarbij zijn harde woorden gevallen en wij hebben besloten om de journalistieke onafhankelijkheid te laten prevaleren boven een zakelijke relatie met het Bisdom. Het één gaat niet samen met het ander. Dat wil niet zeggen dat wij het Bisdom in de toekomst niet meer zullen steunen. Het doel van MariaBode is om enerzijds te informeren en inspireren en anderzijds middels reclameverkoop nieuws gratis aan te bieden en geld te genereren voor Katholieke doelen. Bijna 90 procent van onze reclame-inkomsten gaat naar Katholieke en Christelijke doelen.
