Homo-seminarist stapt op.

Bloggende bisschop en priester.

Hulpbisschop met contacten in rechts-radicale kring

Sektarische clubjes

Kritische ND-journalist de kerk ‘uitgooien’

Een longread deel 1

Direct na het bekend worden van dit feit ontvingen onze redactie en de Brabantse media, talloze mails en telefoontjes. Velen wilden hun zegje doen, maar wel anoniem. Dat doen wij niet als MariaBode, statutair is bepaald, slechts bij hoge uitzondering, gebruik te maken van anonieme bronnen en dat is nu deels het geval. Het gros van de bronnen is bekend en wordt ook met naam genoemd.

Zwichten

Het bisdom Den Bosch en met name bisschop Gerard de Korte lijkt Roks te laten vallen als een baksteen en lijkt te zwichten voor de bedenkelijke houding van een deel van de Bossche geestelijkheid, die kan worden gekwalificeerd als ‘heimweekatholieken’ uit de rechts-radicale hoek. En dat terwijl de Korte kort daarvoor nog een optreden van Roks in KRO-NCRV’s geloofsgesprek toestond.

Een nieuwe priester in het bisdom, men zou er blij mee moeten zijn in een tijdperk van priestertekorten. Het bisdom Den Bosch krimpt, veel kerkverlating, nauwelijks nog huwelijksvieringen en dopen en de laatste CBS-cijfers rond uitvaarten zijn ook niet om over naar huis te schrijven, ongeveer 3 procent der katholieken kiest nog voor een kerkelijke uitvaart. Ondertussen moet de Korte zijn tijd besteden aan het bewaren van de lieve vrede tussen hardwerkende priesters enerzijds en behoudende van kritiek overlopende priesters anderzijds. Waar twee vechten om een been gaat de derde er mee heen in Brabant, die derde is Tom de Wal met zijn evangelicale ‘Frontrunners Ministries’. Hij trekt volle zalen met Brabo’s tijdens zijn gebeds- en genezingsdiensten. Hoofdzakelijk katholieke Brabanders.

Gerard de Korte

Gerard de Korte, voormalig bisschop van het bisdom Groningen-Leeuwarden, is sinds 14 mei 2016 residerend bisschop van het bisdom Den Bosch. Zijn wapenspreuk luidt: Confidens in Christo (In vertrouwen op Christus). Op 21 juni 2015 werd hij verkozen tot ‘Theoloog des Vaderlands’. De laatste tijd is het redelijk stil rond de bisschop, voorheen was hij een graag geziene gast in menig TV-programma. Vaak wordt hij afgeschilderd als dé progressieve en liberale bisschop van de Nederlandse kerkprovincie. Al wordt dat progressieve vaak overschat. De Korte zoekt wel eens de grenzen op, maar gaat er niet overheen.

Dat bleek in juni 2017: bisschop De Korte gaf toe aan de druk van zijn bisdom om een ‘Roze gebedsdienst’ in de St. Jan in Den Bosch af te blazen. Hij zou in het kader van Roze Zaterdag het slotgebed leiden in een viering voor LHBTI-gelovigen. Volgens De Korte hadden veel (behoudende) priesters moeite met de viering, Hij gaf gehoor aan de bezwaren “om de eenheid in de kerk” te bewaren. De organisatie van de Roze Zaterdag gaf te kennen dat de bisschop de homoseksuelen buitensluit en een kans had gemist om de kerk als geheel te verbinden.

In het Bossche bisdom is algemeen bekend dat de behoudende geestelijkheid, de liefde van de Korte voor de huidige Paus, niet echt kan waarderen. Dat leidde ook tot kritiek van zijn hulpbisschop Rob Mutsaerts, die graag, op een eigen weblog tekeergaat tegen de Paus en er niet voor terugschrikt om een lezing te houden op een FvD-bijeenkomst.

Veel Brabantse katholieken hadden met de komst van de minzame de Korte gehoopt op veranderingen in de kerk, dat leek aanvankelijk ook zo, ware het niet dat diverse clubjes geestelijken daar anders over dachten. Niet zij waren de schuld van de kerkverlatingen, maar de parochianen zelf. Hier lag een schone taak voor de verbaal begaafde de Korte om als bruggenbouwer te fungeren. Maar die kans werd hem niet gegund.

Ruzies tussen een aantal geestelijken en de bisschop werden breed uitgemeten, het Brabants Dagblad en de regionale omroep hadden er bijna wekelijks werk aan om er over te berichten. Het deed de kerk allemaal geen goed. Na de ‘Roze Mis’ affaire en nu het vertrek van een homo-seminarist ervaren veel katholieken de Korte als niet daadkrachtig genoeg.

Leyds, Schilder, Mennen, Mutsaerts

Eén van de opstandige geestelijken was pastoor Harm Schilder, bekend als de klokkenluider. Schilder luidde de klok erg vroeg voor de ochtendmis, hetgeen buurtbewoners tot razernij bracht. Het liep allemaal met een sisser en veel media-aandacht af. Maar van Schilder wordt nog weinig vernomen.

Hoe anders is dat met die andere Brabantse priester, te weten Cor Mennen uit Oss, inmiddels met emeritaat. Mennen heeft door zijn emeritaat (pensioen red.) de handen vrij. En daar maakt hij ook dankbaar gebruik van, via zijn weblog ‘Fortes in Fide’ (Sterk in het geloof red.). Vele malen per maand haalt Mennen op deze webstek negatief uit naar de bisschop, de Paus en tal van andere zaken in en rond de katholieke kerk, waaronder de LHBTI-gemeenschap. Onder heimwee-katholieken is de bejaarde priester Mennen bijna ‘heilig’ verklaard vanwege zijn aanhoudende felle kritiek. Het zorgt er tevens voor dat andersdenkenden de kerk hebben verlaten, in grote getale.

Homokwesties blijven de Korte achtervolgen. In april 2024 legde pastoor Frits Ouwens zijn functie neer en diende een officiële klacht in over een andere priester die met een oneerbaar voorstel kwam en daarna lasterlijke verhalen over hem verspreidde. Daarnaast is er beschuldiging van homoseksuele priesters die seks met elkaar zouden hebben binnen het bisdom Den Bosch.

Sektarische, aartsconservatieve clubjes

Vermaard religie-journalist Peter van Zoest, volgt al jaren het wel en wee van katholiek Nederland, ook het Bossche: “De kerk heeft niet alleen met secularisatie te maken. Er is ook een bedreiging van binnenuit in de vorm van sektarische, aartsconservatieve clubjes.” Van Zoest had bij het aantreden van de De Korte in 2016 verwacht dat hij er de bezem doorheen zou halen, maar dat is niet gebeurd: “Hij spreekt mooie woorden over het klimaat en armoede, maar als kerkfunctionaris houdt hij zich op de vlakte. De frisse wind is uitgebleven. Ik hoor van veel mensen dat ze daarin teleurgesteld zijn.”

Cultuurtheoloog Frank Bosman en historicus Gerard Rooijakkers delen zijn visie. Bosman wijst erop dat De Korte openlijk wordt bekritiseerd als een soort ‘ketter’ door conservatieve priesters die van hem af willen. “Daar kom je in geen enkele organisatie mee weg, als je zo tegen je baas ingaat”, concludeert hij. Rooijakkers verklaart onomwonden: “De Paus wordt openlijk tegengesproken door bepaalde priesters, dat is ongehoord.

Dat tegenspreken en oeverloos genadeloze kritiek hebben wordt nog overtroffen door de hulpbisschop van de Korte, Rob Mutsaerts. Ook hij kruipt graag achter het toetsenbord om via zijn weblog ‘paarse pepers’ genadeloos verbaal tekeer te gaan tegen zijn werkgever en alles wat ‘modern ‘ is. Het leidde tot een stevige aanvaring tussen hem en de Korte. Onderling lijkt de zaak tussen beide mannen te zijn besproken, hetgeen enerzijds leidde tot het op een ‘zijspoor’ zetten van Mutsaerts door de bisschop en anderzijds tot nog meer verbaal geweld van Mutsaerts, die ook nog een podium heeft gekregen bij een aantal kleinere behoudende katholieke media, zoals Radio Maria, Katholiek Nieuwsblad en EWTN-lage landen. De Korte beperkt zich in de pers tot zijn column in de oecumenische krant ND (Nederlands Dagblad).

Mutsaerts: Katholieke ND-journalist Munsterman de kerk uitgooien

Hoe hard, ondiplomatiek en onchristelijk Mutsaerts is in zijn verbale commentaren en scheldpartijen is, is te horen op de zich katholiek noemende radiozender Radio Maria. Hulpbisschop Mutsaerts spreekt in een programma met de presentatrice over de zelfmoord van Pater Elias Leyds c.s.j in januari.

Leyds was een uiterst behoudend pater en programmaleider van het in Den Bosch gevestigde Radio Maria, totdat hij uit Amerika de kans kreeg een eigen tv station in Nederland op te zetten, als onderdeel van het Amerikaanse behoudende katholieke medianetwerk EWTN. Net als Radio Maria was het allemaal weinig succesvol en werd het al gauw omschreven als: omroepje maken voor familie en vrienden. Leyds wist ook Mutsaerts te strikken om af en toe in beeld te verschijnen en haat te prediken.

Lang heeft het verhaal niet geduurd, want eind januari 2024 pleegde Leyds zelfmoord. Deze fatale daad leidde tot onbegrip en een stroom van geruchten. Mensen uit Leyds omgeving spraken over een depressie vanwege het mislukken van Leyds conservatieve avonturen in medialand, anderen spreken over (foute) contacten die Leyds in zijn priveleven had. Het politie-onderzoek naar zijn dood was kort en bondig, maar merkwaardigerwijs zwijgt de politie opvallend.

Een van de eerste journalisten die naar buiten kwam met het overlijden van Leyds, was de katholieke journalist Hendro Munsterman van het ND. Munsterman die bekend staat om gedegen journalistiek werk, kreeg echter stevig de wind van voren in de radio-uitzending met Mutsaerts op Radio Maria, klik HIER om terug te luisteren. Munsterman wordt verweten ‘azijnstukken’ over de katholieke kerk te schrijven, daaraan toevoegend dat hij Munsterman graag de kerk uit zou zetten.

Mutsaerts en rechts-radicaal

Waar bisschop de Korte bijna niet meer aan het schrijven van boeken toekomt, lukt Mutsaerts dat wel. De inhoud staat gelijk aan zijn tirades op zijn weblog. Omdat niet iedere uitgever de vingers brandt aan opruiende of haatdragende teksten, zocht Mutsaerts voor de druk van zijn laatste boek hulp bij Tom Zwitser op het Groningse platteland. Een orthodox-katholieke uitgever en vlogger. Hij was tot 2011 eindredacteur van het conservatieve katholieke tijdschrift ‘Catholica’ Het tijdschrift ging over de kop toen bleek dat Tom Zwitser, Marcel Bas en Erik van Goor op de mailinglist van Anders Behring Breivik stonden. Zwitser wordt tot de entourage van Thierry Baudet gerekend.

Mgr. Rob Mutsaerts presenteert via Zwitsers’ uitgeverij ‘de blauwe tijger’ zijn nieuwe boek’ Van waarheid tot woke’. Wat is waarheid? En wat is er aan de hand in de kerk, met de paus, in de synode, in Rome en – belangrijk! – buiten de kerk?

Wie is Tom Zwitser?

De Blauwe Tijger is een ‘doorgeefluik van anti-overheidspropaganda, nepnieuws en complottheorieën’ schreef de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) in een dreigingsanalyse. Met de boeken en tijdschriften die Blauwe Tijger-eigenaar Tom Zwitser uitgeeft en met de YouTube-uitzendingen vanuit zijn boerderij draagt Zwitser volgens de veiligheidsautoriteit bij aan polarisatie in de samenleving.

‘Ze doen maar’, reageert Zwitser via RTV Noord op de vraag of hij schrikt van de aantijgingen van de NCTV. In het rapport staan volgens hem alleen maar insinuaties. ‘We zíjn systeemkritisch, en zij vinden ons een systeembedreiging. Het einde van de journalistieke vrijheid lijkt mij?’, reageert Zwitser. Het is niet voor het eerst dat Zwitser met zijn opvattingen de aandacht trekt. Hij was betrokken bij een reeks ultraconservatieve, rechtse initiatieven. Na zijn studies in Eindhoven, Groningen en Amsterdam was hij redactielid van Bitterlemon Magazine, een (online-)uitgave die flirtte met extreem-rechtse ideeën en opvattingen.

Na Bitterlemon was Zwitser (eind)redacteur van Catholica, een rechts-orthodox katholieke publicatie, inmiddels opgeheven. De redactie onderhoudt contacten met personen en groeperingen die (extreem-)nationalistische ideologieën aanhangen. Zo spreekt hoofdredacteur Erik van Goor van het blad op een bijeenkomst voor nationalistische studenten in Gent. Zwitser vertrekt samen met hoofdredacteur Van Goor bij Catholica nadat blijkt dat hij op de mailinglijst stond van de Noor Anders Breivik die in 2011 77 linkse jongeren vermoordde. Kort voor zijn moordactie stuurde Breivik zijn manifest naar onder meer Zwitser, die er overigens later afstand van nam.

Geestverwanten

Zwitser zit nog steeds ver rechts in het politieke spectrum. Er is veel overlap met de ideeën van Forum voor Democratie en diens leider Thierry Baudet. De geestverwanten kennen elkaar goed en beiden zijn erop uit gevestigde instituties omver te werpen en ze delen een afkeer van de ‘mainstream media’.  Met zijn activiteiten bevindt Zwitser zich nu in het vizier van de NCTV.

Bewust nepnieuws verspreiden

Een week na het begin van de eerste lockdown werd hij al eens door het RIVM tot de orde geroepen omdat hij volgens de gezondheidsinstantie bewust nepnieuws verspreidde. Aanleiding was een video op Zwitsers Blauwe Tijger-kanaal waarin hij zegt dat de overheid de verspreiding van het coronavirus benut om het land in een ‘totale chaos te storten’. Via deze verborgen agenda wordt het mkb kapot gemaakt en wil de overheid van dure zorgpatiënten af, stelt Zwitser. Ondertussen wordt volgens Zwitsers redenering de farmaceutische industrie aan een mooie winst geholpen. ‘Men wil hier gewoon 200.000 doden’, zegt hij in de video die bol staat van complotgedachten.

Sinds de coronacrisis nodigt Zwitser gasten uit als Willem Engel van Viruswaarheid en Ferdinand van der Neut van het Algemeen Burger Collectief. Deze actiegroepen hebben het vooral gemunt op de politiek en de media. Ze krijgen van Zwitser weinig weerwoord. Ook de Limburgse huisarts Rob Elens, die beweert een geneesmiddel voor corona te hebben gevonden, is regelmatig te zien.

Waar Zwitser het geld voor zijn activiteiten vandaan haalt, is niet helemaal duidelijk. Deels komt het uit de verdiensten van zijn Blauwe Tijger-uitgeverij en dus de opbrengst van Mutsaerts boeken.  Hoeveel de uitgeverij verdient, dat valt uit de gegevens van de Kamer van Koophandel niet af te leiden, want als kleine stichting is de uitgeverij niet verplicht jaarrekeningen te deponeren. Het is echter niet waarschijnlijk dat de uitgeefactiviteiten een dik gevulde portemonnee opleveren. De ideologisch gedreven stichting is kleinschalig, de oplagen van de boeken en de tijdschriften zijn gering. Daarnaast exploiteert Zwitser het Blue Tiger YouTube-kanaal met zo’n 30.000 volgers. Geen vetpot. De meeste video’s, waaronder video’s met pastoor Menne en hulpbisschop Mutsaerts die worden geplaatst worden rond de 20.000 keer bekeken, wat hooguit een paar honderd euro per video oplevert, waarschijnlijk veel minder.

Ondertussen ‘rommelt’ het Roomsche leven in het bisdom Den Bosch voort. Bisschop Gerard de Korte ziet een kerk die leegloopt, succesvolle concurrentie uit de evangelicale hoek, vooral bij jongeren en een groep priesters uit de categorie ‘heimwee-katholieken’ die hem en de huidige Paus liever vandaag dan morgen zien vertrekken.

Bisschop De Korte zal ongetwijfeld ook heimwee hebben, maar dan naar zijn voormalige en rustige bisdom Groningen-Leeuwarden. Laat daar 26 augustus de zetel van de bisschop weer vrijkomen door het vertrek van Mgr. van den Hout naar Limburg….

Morgen zondag 21 juli deel 2

Noot redactie: Het bisdom Den Bosch heeft niet gereageerd op onze vragen.