Meststoffen – zowel dierlijke als synthetische – zijn verantwoordelijk voor ongeveer vijf procent van de totale uitstoot van broeikasgassen. Een nieuwe studie van de universiteit van Cambridge heeft de CO2-uitstoot van de volledige levenscyclus van de toeleveringsketens berekend, een primeur volgens de onderzoekers.
Zij stelden vast dat slechts een-derde van de uitstoot van kunstmest afkomstig is van het productieproces. Twee-derde van de emissies vindt plaats nadat de meststoffen op de velden zijn verspreid. Uit hun analyse blijkt dat mest en synthetische meststoffen het equivalent van 2,6 gigaton koolstof per jaar uitstoten, dat is meer dan de wereldwijde luchtvaart en scheepvaart samen.
Voedselzekerheid
De CO2-uitstoot van meststoffen moet dus dringend dalen, maar dan zonder de mondiale voedselzekerheid in het gedrang te brengen. Zo’n 48 procent van de wereldbevolking wordt namelijk gevoed met gewassen die met kunstmest zijn geteeld, en de wereldbevolking zal naar verwachting tegen 2050 met 20 procent zijn toegenomen.
‘We zijn ongelooflijk inefficiënt in ons gebruik van meststoffen.’
Toch is de meest doeltreffende manier om de klimaatimpact van meststoffen terug te dringen er simpelweg minder van te gebruiken. ‘Wij zijn ongelooflijk inefficiënt in ons gebruik van meststoffen’, zegt Cambridge-onderzoeker André Cabrera Serrenho. ‘Wij gebruiken veel meer dan wij nodig hebben, wat economisch inefficiënt is en dat komt door de landbouwpraktijken.’
Als wij kunstmest efficiënter zouden gebruiken, zouden wij aanzienlijk minder van het product nodig hebben, volgens de ingenieur. Dat zou de uitstoot verminderen zonder de productiviteit van de gewassen aan te tasten.
Financiële prikkels
Enkele ingrepen in het productieproces kunnen volgens het onderzoek ook helpen om de CO2-uitstoot terug te dringen. Zo kan de industrie de verwarming en de waterstof-productie koolstofvrij maken. Daarnaast zouden meststoffen kunnen worden gemend met zogeheten nitrificatieremmers, die voorkomen dat bacteriën stikstofoxide vormen. Dat zou meststoffen wel een pak duurder maken.
‘Dan moet er een soort financiële prikkel zijn voor boeren en mestbedrijven’, zegt Serrenho daarover. ‘Landbouw is al een ongelofelijk zware sector en boeren worden momenteel niet beloond voor het produceren van lagere emissies.’
‘We moeten de juiste mix van financiële, technologische en beleidsoplossingen vinden om de uitstoot te verminderen en tegelijkertijd de wereld te blijven voeden.’
Daarnaast stellen de onderzoekers voor om de meststoffen met de hoogste uitstoot, overal te vervangen door ammoniumnitraat. Dat zou wereldwijd de uitstoot nog eens met 20 tot 30 procent verminderen. Dat geldt wel enkel als het productieproces koolstofvrij is gemaakt.
Met al deze ingrepen kunnen de emissies van de mestsector met maar liefst 80 procent teruggedrongen worden tegen 2050, aldus Serrenho en zijn team.
‘Er zijn geen perfecte oplossingen’, aldus Serrenho. ‘Misschien moeten wij boeren betalen om minder emissies te produceren, misschien moeten wij meer betalen voor voedsel. Wij moeten de juiste mix van financiële, technologische en beleidsoplossingen vinden om de uitstoot te verminderen en tegelijkertijd de wereld te blijven voeden.’
