-Brussel- De menselijke invloed op het weer heeft vorig jaar een reeks nieuwe hoogtepunten bereikt, volgens het jaarrapport van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). Sommige van de gevolgen leiden tot enorme economische en sociale omwentelingen, stelt het rapport, maar er is ook hoop.
Elke editie van het State of the Global Climate-rapport van de WMO eest steeds meer als een opsomming van records en alarmsignalen. Ook 2024 was weer het warmste jaar in 175 jaar aan metingen, en het brak als eerste kalenderjaar de symbolische grens van 1,5 graad Celsius boven het pre-industriële tijdperk.
“De gegevens voor 2024 laten zien dat onze oceanen bleven opwarmen en de zeespiegel bleef stijgen. De bevroren delen van het aardoppervlak, bekend als de cryosfeer, smelten in een alarmerend tempo: gletsjers blijven zich terugtrekken en het Antarctische zee-ijs bereikte de op één na laagste omvang ooit gemeten. Ondertussen blijft extreem weer verwoestende gevolgen hebben over de hele wereld”, zegt WMO-secretaris-generaal Celeste Saulo.
De concentratie van CO2 in de atmosfeer ligt op het hoogste niveau van de afgelopen 800.000 jaar. De afgelopen tien jaar waren keer op keer de tien warmste jaren ooit gemeten, en elk van de afgelopen acht jaar heeft een nieuw record gevestigd voor opwarming van de oceanen.
Toch nog hoop
Maar dat wil niet zeggen dat alles al verloren is, benadrukt de WMO. Dat vorig jaar afklokte boven de anderhalve graad Celsius, betekent op zich nog niet dat de drempel op lange termijn is overschreden. Op dit moment zit die langetermijntrend ergens tussen 1,34 en 1,41 graden Celsius, denkt de WMO.
“Onze planeet geeft meer noodsignalen af, maar dit rapport laat ook zien dat het nog steeds mogelijk is om de wereldwijde temperatuurstijging op de lange termijn te beperken tot anderhalve graad”, zegt VN-secretaris-generaal António Guterres in een reactie. “Leiders moeten alles op alles zetten, door de voordelen van goedkope, schone hernieuwbare energiebronnen voor hun mensen en economieën te benutten in de nieuwe nationale klimaatplannen die dit jaar klaar moeten zijn.”
Veerkracht
En naast de beperking van de temperatuurstijging kan de wereld ook heel wat doen om zich tegen de gevolgen daarvan te wapenen.
Door tropische cyclonen, overstromingen, droogtes en andere gevaren moet nu al een recordaantal mensen hun huis ontvluchten. Het is daarom essentieel dat landen volop investeringen in weer-, water- en klimaatdiensten en vroege waarschuwingssystemen, zegt Saulo.
“We boeken vooruitgang, maar moeten verder gaan en sneller gaan. Slechts de helft van alle landen wereldwijd heeft adequate systemen voor vroegtijdige waarschuwing. Dat moet veranderen.”