“Er is nog elke dag vreugde”
Eerst werd hij onwel, men dacht aan een beroerte, het leek mee te vallen. Op zijn leeftijd gebeurt dat bij wel meer mensen en die komen er meestal snel weer bovenop. Maar eind juni van dit jaar kreeg Bisschop Harrie Smeets van Roermond van zijn doktoren te horen dat hij een hersentumor heeft, waarvan hij niet zal genezen. Een dreun van jewelste, voor hemzelf, maar ook voor heel Katholiek Nederland. “Hij is een man die de Katholieke Kerk weer positief op de kaart zal zetten”, zei een parochiaan uit Kerkrade na zijn Bisschopswijding. De Bisschop zelf spreekt dit weekeinde in de regionale pers duidelijke woorden: “Van de natuur win je het niet,” en “Ik heb het gedicht dat op mijn bidprentje zal prijken al uitgezocht.”
Zo zit ik niet in elkaar
Nu begin september is de Bisschop er niet zo goed aan toe, praten gaat moeizaam. Het lichaam heeft aan kracht verloren. Door een halfzijdige verlamming is hij aan de rolstoel gekluisterd, zelfstandig lopen gaat niet meer. Hij klaagt echter niet. “Er is nog elke dag vreugde”, zegt hij in de regionale pers. “Ik laat het mooie dat er nog is niet bederven door wat er nog komen gaat. Zo zit ik niet in elkaar. Vanochtend is de verpleegster gekomen om mij te douchen. Ik krijg twee keer per week een douchebeurt. En het was fijn om gedoucht te worden. Natuurlijk is het zo dat ik drie maanden geleden nog zelf moeiteloos onder de douche sprong en nu moet ik met alles geholpen worden. Daar moet je aan wennen. Maar de keuze is heel eenvoudig: ofwel je vervuilt, ofwel je laat je helpen.”
Eind mei van dit jaar werd Bisschop Smeets ’s nachts niet goed. De huisarts deed onderzoek. Later bleek het een insult te zijn geweest. De huisarts vroeg hem of hij misschien gedroomd had. Smeets kon zich dat niet herinneren, maar dat de stok die hij nodig had om weer in bed te komen, de volgende morgen naast zijn bed lag. Die stond altijd bij de kapstok. De Bisschop kreeg bloedverdunners voorgeschreven. Twee dagen later ging het echter helemaal mis. Smeets viel en werd per ambulance met spoed naar het ziekenhuis gebracht. Het leek aanvankelijk allemaal mee te vallen, maar vlak voordat hij naar huis mocht, kreeg hij opnieuw een insult. Er volgde een periode van MRI-scans en andere onderzoeken. “Binnen de kortste keren was duidelijk dat het menens was”, aldus de Bisschop.
Tumor
Rechtsboven in zijn hoofd zit een niet te verwijderen tumor, dat leidt tot uitval in de linkerkant van zijn lichaam. Smeets krijgt chemokuren. De conclusie van de specialist was hard, heel hard: ‘Wij kunnen het proces wat afremmen, misschien stopzetten, maar het gaat een keer verder. Van genezing zal geen sprake zijn.” Smeets reageerde aanvankelijk rustig op de harde boodschap, raakte niet in paniek. “Ik ben ook reëel. Ik zal hieraan sterven,” aldus de Bisschop, die er aan toe voegt: “het is zoals het is.”
Nu voelt hij zich naar omstandigheden redelijk, bezoekt dagelijks de Mis en wil in de tijd die hem nog rest met familie – en vrienden een bezoek brengen aan het bedevaartsoord Lourdes. Als de omstandigheden het toelaten, brengt Bisschop Harrie Smeets van 9 tot 13 september onder medische begeleiding een kort bezoek aan Lourdes. Zij reizen met een speciale rolstoelbus naar de bedevaartplaats in Zuid-Frankrijk.
Mis op tv
Op zondag 12 september zendt de KRO-televisie vanuit de grot van de verschijningen in Lourdes een rechtstreekse eucharistieviering uit bij gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de Limburgse Bedevaart, die sinds een aantal jaren opereert onder de naam Huis voor de Pelgrim. Hoofdcelebrant in deze viering is hulpbisschop Herman Woorts van het aartsbisdom Utrecht, die binnen de Nederlandse bisschoppenconferentie referent is voor bedevaarten. Bisschop Smeets zal ook bij deze viering aanwezig zijn.
Geloofsgesprek
Voorafgaand aan de eucharistieviering wordt een interview met Mgr. Smeets uitgezonden, dat Leo Fijen onlangs met hem opnam voor het programma Geloofsgesprek. Dit interview is op 12 september om 9.45 uur te zien op NPO2. Aansluitend is om 10.00 uur de eucharistieviering vanuit Lourdes te zien, eveneens op NPO2.
Chemokuren uitgesteld tot na Lourdesreis
“Voorlopig ga ik verder met de chemokuren. Elke maand krijg ik een week lang iedere dag een pil. Eind deze maand maken zij weer een MRI-scan en dan moet blijken of het iets heeft uitgehaald. Als een verdere behandeling verlenging van lijden zou betekenen, moet ik daar goed over nadenken. Op een gegeven moment moet je de natuur zijn gang laten gaan,” zegt de Bisschop in dagblad ‘de Limburger’.
Kiest de Bisschop voor euthanasie als het finale moment daar is?: “Niet stoppen in de zin van: ‘Dan maar euthanasie.’ Dat is niet aan de orde. Ik ga in ieder geval de middelen die de kerk mij toestaat gebruiken. Katholieken zijn geen masochisten. Je hoeft lijden niet nodeloos te verlengen. Er kan een moment komen dat het leven geweest is. Van de natuur win je het niet. Je mag dan tot palliatieve sedatie overgaan, als maar duidelijk is dat je je tijdelijke en eeuwige zaken op orde hebt kunnen stellen.”
“Met dat laatste ben ik bezig. Zo zijn er een paar mensen met wie ik van tevoren nog zou willen praten. Een van hen ontloopt mij nu, naar mijn vaste overtuiging. Ik denk dat ik hem er toch op ga aanspreken voordat het te laat is. Zo heb ik ook aan mijn zussen gevraagd: ‘Zijn er dingen die wij nog moeten uitspreken?’ De conclusie was: ‘Het is goed zo.”
Plannen maken naast de reis naar Lourdes is nauwelijks nog aan de orde. Hij wil een bundel nalaten aan de gelovigen van zijn Bisdom met een verzameling paaspreken. De verrijzenis gezien vanuit perspectief van de Bijbelse personages die het hebben meegemaakt. Ook hoopt hij begin oktober aanwezig te zijn bij een middag voor zieken in de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek in Maastricht. “Maar mijn energie is niet eindeloos.” Bang voor de dood is Smeets niet, ook niet voor de wijze waarop hij zal sterven. “Ik weet niet wat er allemaal gaat gebeuren, maar ik ben er gewoon niet mee bezig.”
