-München/Berlijn- Aan de vooravond van de parlementsverkiezingen in Duitsland, is grote ophef ontstaan door een harde waarschuwing van CSU-leider Söder (foto kop) aan de kerken rond het asieldebat. Voormalig CSU-leider Huber bekritiseert Söders ‘schop tegen de kerken’. Ondertussen intensiveert de CSU haar inspanningen. De CSU (Christlich Soziale Union) is de meest behoudende en overwegend katholieke politieke partij in Duitsland en beperkt zich tot de deelstaat Beieren. Bij verkiezingen trekt de partij samen met de CDU op.
Markus Söder steekt zijn ongenoegen over de uitspraken van kerkvertegenwoordigers niet onder stoelen of banken: de CSU-voorzitter weerlegde afgelopen weekeinde met harde uitspraken de kritiek op het migratiebeleid. Op een partijcongres van de CSU wees hij erop dat Beieren als geen andere deelstaat achter de kerken staat – en ook de salarissen betaalt. Söder verwees naar honderd jaar oude contracten die de kerken een compensatie garanderen voor onteigeningen ten tijde van de secularisatie.
Kerken zouden meer aandacht moeten besteden aan ‘christelijke kwesties’, zoals de bescherming van het leven, en niet moeten vergeten wie hen steunt. “Zorg dat je niet op een gegeven moment ineens alleen bent. Denk er eens over na!” waarschuwde de Beierse premier. “Wij willen partners van de kerken zijn (…) Maar maak het ons soms niet te moeilijk!”
Kerken blijven stil
Terwijl meerdere politici de uitspraken van Söder zagen als een waarschuwing of zelfs een bedreiging, bleven hooggeplaatste geestelijken stil: de Beierse protestantse regionale kerk zei dat zij had beloofd geen commentaar te geven op de kwestie. Ook de voorzitter van de Beierse bisschoppen, kardinaal Reinhard Marx uit München, wil voorlopig niet reageren.
Ook het Centraal comité van Katholieken (ZdK), het representatieve orgaan van katholieke leken in Beieren, gaf geen commentaar: voorzitter Joachim Unterländer, die tevens politicus is bij de CSU, zag af van een commentaar.
Voormalig CSU-leider Erwin Huber bekritiseert Söders woordkeuze
Ondertussen distantieert voormalig CSU-leider Erwin Huber zich van Söders kritiek op de kerken: hij was “zeer verrast” door deze “schop tegen de kerken”, vertelde Huber op ARD-TV. De kerken zijn geen politieke tegenstanders van de CSU. “Bovendien wil ik absoluut benadrukken dat de waarschuwende woorden van de kerken serieus genomen moeten worden en niet verkeerd begrepen moeten worden als een aanval.”
De afgelopen maanden hebben vertegenwoordigers van de kerk herhaaldelijk de standpunten van de Unie over het migratiebeleid tegengesproken. Eind januari veroorzaakten de Berlijnse kantoren van de Katholieke Bisschoppenconferentie en de Raad van de Evangelische Kerk ophef met een verklaring van 4 pagina’s waarin zij de eisen van de Unie, inzake migratie, verwierpen.
Ook uit de gelederen van de coalitiepartner in Beieren, de partij Vrije Kiezers, is er verzet tegen de uitspraken van Söder. De fractievoorzitter van de partij en woordvoerder godsdienstbeleid, Florian Streibl, benadrukt dat het woord van de kerk juist in moeilijke tijden van groot belang is, omdat het richting en steun biedt. Streibl zou het “heel graag willen” dat de kerken zich vaker uitspreken. “De kerken bieden een perspectief dat niet strikt partijpolitiek is, maar dat vertrekt vanuit de daden van Jezus.”
CSU-parlementslid eist meer betrokkenheid van de kerken
Söder krijgt steun van de CSU-fractie in het deelstaatparlement. De kerken moeten niet alleen praten over wat zij vinden dat er niet goed gaat, benadrukt Thomas Huber, woordvoerder van de CSU voor zaken die de katholieke kerk aangaan. In plaats daarvan zouden ze zelf ‘een bijdrage moeten leveren’, bijvoorbeeld bij de opvang van vluchtelingen. “Hoeveel (leegstaande) pastorieën zullen er beschikbaar zijn om vluchtelingen op te vangen?”
Thomas Huber zegt dat hij geen vervreemding ziet tussen de CDU/CSU en de kerken. In plaats daarvan klaagt hij over ‘een vervreemding van de officiële kerk van de sociaal-politieke realiteit.’ Veel beleidsmakers, ‘vooral in het Vaticaan’, schatten de situatie niet meer juist in.
“Hoe behandelen we andere mensen, vooral de zwaksten?”
Katharina Schulze, fractievoorzitter van de Groenen, is verbaasd over Söders kritiek op de kerk: “De CSU noemt zichzelf een ‘christelijke’ partij, maar als er kritiek vanuit de kerken komt, snoert Markus Söder hen de mond.”
Gudrun Lux, gemeenteraadslid voor de Groenen in München en lid van het Centraal Comité van Duitse Katholieken, zegt in een persverklaring: “Ik denk niet dat Markus Söder het recht heeft om de kerken te vertellen waar ze wel en niet voor moeten zorgen.” In het christendom is de cruciale vraag: “Hoe behandelen we andere mensen, vooral de zwaksten?” Dit geldt zeker ook voor vluchtelingen. Lux zou graag een regeringsleider zien “die op zijn minst probeert de premier te zijn van alle mensen in Beieren, en niet alleen van degenen die hem eer bewijzen”.
