Duitsland wankelt, Joodse bevolking in angst

Leestijd: 3 minuten

Maandag 2 september 2024 ~ 07:13 uur ~ Bron: Redactie Wereld/A. Springer AG ~ Beeld: Villius Kukasnaukas

-Berlijn- Josef Schuster is sinds 2014 voorzitter van de Centrale Raad van Joden in Duitsland. De sterke verkiezingsresultaten van de AfD in Thüringen en Saksen baren hem, en veel andere Joden in Duitsland, grote zorgen.

De deelstaatverkiezingen in Saksen en Thüringen waren gisteravond een moment waarop ons buurland,  Duitsland, even de adem inhield. De verkiezingsuitslagen hebben een impact van historische dimensie. In Thüringen is de rechts-extremistische Höcke met zijn AfD de sterkste kracht, in Saksen heeft de AfD een vergelijkbaar goed verkiezingsresultaat, zij het minder groot.

Steeds meer mensen stemmen op de AFD uit politieke overtuiging, een rechts-extremistische ideologie die geliefd is bij vele proteststemmers. De tweede populistische partij BSW van mevrouw Wagenknecht is in haar politieke keuzes nog steeds erg vaag, maar deze nieuwe partij en haar politieke top voorspelt niet veel goeds. ook zij deed het goed en krijgt zetels in het parlement.

Wankelen

“Duitsland is aan het wankelen. Kunnen we herstellen van deze klap? Onze vrije samenleving mag niet ten onder gaan, vooral niet als er sprake is van islamistische of rechtsradicale terreur. Er zijn onverbloemde waarheden – eerlijkheid en oprechtheid – nodig, geen populistische pseudo-reacties van radicale partijen.”, aldus Schuster.

De voorzitter van de Duitse Raad voor de Joden, Josef Schuster hoopt dat de samenwerking met de rechts-radicale AfD voor andere Duitse politieke partijen uit den boze blijft. Maar de vraag is of deze zogenoemde Brandmauer nach rechts – het cordon sanitaire – dit jaar stand houdt. Op 22 september gaan de Oost-Duitsers in de deelstaat Brandenburg naar de stembus en de vooruitzichten zijn inktzwart. Een coalitie vormen zonder de AfD lijkt daarom steeds moeilijker. De AfD wordt door de binnenlandse veiligheidsdienst Verfassungsschutz rond de klok in de gaten gehouden. De dienst ziet de partij als een gevaar voor de democratie, onder meer omdat ze vreemdelingenhaat en anti-democratische standpunten propageert. Dat bij vele AfD leden en stemmers grote sympathie bestaat voor het rechts-extreme (nazi)gedachtengoed baart Schuster grote zorgen.

CDU

De Duitse christendemocraten (CDU) hebben al laten weten dat ze geen coalitie zullen aangaan met de extreemrechtse partij AfD, om een meerderheid te vormen in de parlementen van de deelstaten Thüringen en Saksen. “De kiezers weten dat we geen coalitie aangaan met de AfD”, zei Carsten Linnemann, de secretaris-generaal van de partij. Hij erkende weliswaar ook dat het “niet makkelijk zal zijn” om een parlementaire meerderheid te vinden.

Kerken

De Rooms-katholieke kerk Duitsland, met relatief weinig aanhang in het Oosten van Duitsland, maakt zich eveneens zorgen. In de afgelopen maanden riep de kerk potentiële stemmers op goed na te denken over hun keuze in het stemhokje: “Wie AfD stemt of er lid van is, heeft in de RK-kerk niets te zoeken”, zo waarschuwde de bisschoppenconferentie. Ook de andere grote volkskerk, de EKD (vergelijkbaar met de Nederlandse PKN) deed een krachtig appèl op haar grote achterban in het Oosten van de Bondsrepubliek, om niet AfD te stemmen. Een deel van de stemmen op de AfD is te verklaren aan de onrust onder de inwoners in de deelstaten, die vroeger de DDR vormden. Na de Duitse eenwording worden zij nog steeds als tweede-rangs burgers gezien, dat vertaalt zich onder andere in de lagere lonen ten opzichte van het voormalige West-Duitsland.

Sympathie voor rechts-extreem was er altijd al in het Oosten. Wie ten tijde van de communistische DDR anti-communistische overheid was, liet dat merken door aanhanger te zijn van neo-nazistische groeperingen. Hoewel deze in de DDR officieel verboden waren en ook werden vervolgd. De aanhangers van toen zijn nu naadloos overgegaan in de AfD.