Gorilla’s, chimpansees, bonobo’s en orang-oetans worden mensapen genoemd vanwege hun relatief grote omvang en menselijke kenmerken, zoals het gebrek aan een staart en het vermogen om gereedschappen te gebruiken. Het zijn onze nauwste verwanten in de dierenwereld.

Het onderzoek, begin april gepubliceerd in het tijdschrift Science Advances, stelt echter dat de exploderende vraag naar mineralen zoals kobalt en nikkel het voortbestaan van de mensapen op het Afrikaanse continent onder druk zet.

Ontbossing

Zo blijkt dat mijnbouwgebieden in grote mate overlappen met de leefgebieden van deze primaten. De groei van de sector leidt tot grootschalige ontbossing, waardoor de populatie onder druk komt te staan. Op die manier wordt naar schatting een derde van de populatie mensapen bedreigd door de mijnbouw, in totaal gaat het om 180.000 gorilla’s, bonobo’s en chimpansees (orang-oetangs komen niet voor in Afrika).

Mensapen in West-Afrika worden het zwaarst getroffen, aangezien tot 82 procent van de populatie momenteel in de buurt van actieve of geplande mijnbouwoperaties leeft.

Een belangrijke oorzaak is de sterk groeiende vraag naar mineralen zoals nikkel, kobalt en lithium. De grondstoffen zijn belangrijk voor de groene transitie, aangezien het bouwstenen zijn voor zonnepanelen en batterijen van elektrische auto’s.

Te weinig beschermingsmaatregelen

De onderzoekers kwamen tot deze bevindingen nadat ze gegevens hadden verzameld van mijnen in zeventien Afrikaanse landen. Ze hebben een straal van 50 kilometer eromheen onderzocht om ook indirecte effecten in kaart te brengen, zoals een stijging van de jacht, de ontwikkeling van infrastructuur en een grotere menselijke aanwezigheid in het algemeen. Deze factoren perken niet alleen het leefgebied van de mensapen in, maar vergroten ook de kans op ziekten.

In Liberia, Sierra Leone, Mali en Guinee was de overlap tussen de overvloed aan apenpopulaties en mijnbouwgebieden het grootst.

Mijnbouwactiviteiten in Guinee kunnen het leven meer dan 23.000 chimpansees beïnvloeden, bijna 83 procent van de apenpopulatie van het land. Over heel West-Afrika blijken de meest kwetsbare gebieden, met een hoge dichtheid aan apen en mijnbouw, niet voldoende beschermd.

Het onderzoek werd geleid door wetenschappers van het Duitse Centrum voor Biodiversiteitsonderzoek en de Martin Luther Universiteit Halle-Wittenberg, met steun van de milieuorganisatie Re:wild.