-Hilversum- De publieke omroep moet hervormen, vindt de VVD al langer. In een voorstel pleit Tweede Kamerlid Claire Martens-America nu voor een “drastische systeemverandering met een sterke en compacte publieke omroep als doel”. In het plan verdwijnen de traditionele ledenomroepen, zoals KRO-NCRV,EO of AVRO-TROS. De coalitiepartijen spraken al in het hoofdlijnenakkoord af 100 miljoen euro op de publieke omroep te bezuinigen.
Het kabinet kondigde later in het regeerprogramma aan de publieke omroep te gaan hervormen. Minister Eppo Bruins (Cultuur) moet die herziening van de Mediawet gaan realiseren.
‘Situatie is onhoudbaar’
De VVD wil een afgeslankte en transparante publieke omroep die zich richt op nieuws, journalistiek, sport, cultuur en evenementen. Volgens de liberalen is de huidige situatie “onhoudbaar” en heeft Hilversum laten zien “zonder druk vanuit de politiek” niet te veranderen.
Op dit moment vallen onder de paraplu van de NPO de twee taakomroepen NOS en NTR (die geen leden hebben) en de ledenomroepen zoals BNNVARA, VPRO, WNL en AVROTROS. De NPO verdeelt geld en gaat over programmering. Ook wordt er geld verdiend met reclames van de STER.
‘Systeem moet compleet anders’
Het systeem moet van de VVD compleet anders. Omroepen met leden zijn volgens haar niet meer van deze tijd. Er moeten vijf omroephuizen komen die ook gaan over de programmering. In het regeerprogramma wordt ook al de mogelijkheid genoemd van omroephuizen.
‘Hilversum heeft laten zien dat het zonder politieke druk niet zal overgaan tot een drastische hervorming van het publieke omroepbestel. Daarom heb ik het heft in eigen handen genomen’, aldus Martens-America in een toelichtend interview in NRC. In het plan van het VVD-Kamerlid levert ieder ‘productiehuis’ één bestuurder die weer plaatsneemt in het overkoepelende bestuur van de politieke omroep. Er moet ook één toezichthouder komen op de publieke omroep. ‘De VVD gelooft dat de hervorming van het bestel alleen kan slagen met een sterkere en neutrale toezichthouder, die door het ministerie aangesteld wordt, om te zorgen dat de politiek zich niet inhoudelijk gaat bemoeien met de journalistiek.’
Digitalisering
Naast de streamingsdienst van de publieke omroep – NPO Start – pleit het Kamerlid ervoor om programma’s van de publieke omroep ook via YouTube en Netflix te verspreiden. ‘De Belgische publieke omroep werkt al nauw samen met Netflix. Digitalisering vraagt veel aandacht, daarom moet dat de komende tijd het hoofdonderwerp in Hilversum worden.’
De NOS/NTR en de NPO gaan elk een omroephuis vormen in de plannen van Martens-America. De resterende drie vertegenwoordigen een maatschappelijke stroming in de vorm van productiehuizen. Daarbij kan worden voortgebouwd op bestaande samenwerking tussen omroepen.
De nieuwe organisatie moet één raad van bestuur en één raad van toezicht krijgen. Daarmee verdwijnen volgens de VVD “kostbare bestuurslagen” die weinig transparant zijn. Door samenwerking moeten kosten worden bespaard. De nieuwe publieke omroep wordt “reclame-luw”, al blijft reclame op tv bestaan.
Vorig jaar kwam de commissie-Van Geel met een rapport waarin de toekomst van NPO was onderzocht. Van Geel adviseerde een NPO die uit maximaal zes ledenomroepen zou bestaan. Ook moest de overheid zich er minder mee bemoeien.