[responsivevoice_button voice=”Dutch Female” buttontext=”Lees voor”]
-Vaticaanstad- In een gisteren gepubliceerde brief wijst Paus Franciscus op de noodzaak om een diep en grondig historisch onderzoek te starten om de sociale en kerkelijke realiteit beter te begrijpen. De Paus benadrukt dat historische herinnering essentieel is om fouten uit het verleden te vermijden, het geloof te versterken en verzoening te bevorderen.
Paus Franciscus heeft via een brief op 21 november 2024 het belang benadrukt van de studie van de geschiedenis van de kerk, vooral bij de vorming van toekomstige priesters en pastorale werkers. In de tekst stelt de Heilige Vader dat het niet voldoende is om chronologische kennis te verwerven van de meest opmerkelijke gebeurtenissen uit de twintig eeuwen christendom.
In plaats daarvan pleit hij voor het cultiveren van een ‘historische gevoeligheid’ die ons in staat stelt de link tussen het verleden en het heden diepgaand te begrijpen, waardoor gelovigen de sociale en kerkelijke realiteit vollediger kunnen interpreteren.
Paus Franciscus legt uit dat “niemand echt kan weten wie hij is en wat hij morgen zal worden zonder de band te koesteren die hem verenigt met de generaties die aan hem of haar voorafgaan.” Voor hem versterkt deze band niet alleen de persoonlijke identiteit, maar ook het gemeenschapsgevoel in de kerk, waardoor een meer verantwoordelijk en ondersteunend begrip van de werkelijkheid mogelijk wordt gemaakt.
Geschiedenis
In zijn brief wijst de Paus erop dat de studie van de geschiedenis van de Moederkerk een instrument moet zijn om afstand te nemen van geïdealiseerde of triomfalistische visies op het instituut. “De studie van de geschiedenis beschermt ons tegen “ecclesiologisch monofysitisme”, dat wil zeggen tegen een te engelachtige opvatting van de kerk, tegen een Kerk die niet echt is, omdat ze geen vlekken of rimpels heeft”, benadrukt Franciscus. Volgens de Paus betekent het werkelijk liefhebben van de kerk haar aanvaarden zoals deze is, met haar licht en schaduw, en eraan werken haar fouten met nederigheid en toewijding te corrigeren. (Het monofysitisme beweerde dat de persoon van Jezus Christus slechts één goddelijke natuur heeft, in plaats van de twee naturen, goddelijk en menselijk, die werden vastgesteld op het Concilie van Chalcedon in 451 -red.)
Overmatige consumptie en een leeg individualisme
In de huidige context, gekenmerkt door wat de Paus een ‘verlies van historisch besef’ noemt, waarschuwt Franciscus voor de risico’s van het vervallen in simplistische verhalen en het toestaan dat hedendaagse ideologieën het verleden uitwissen of manipuleren. “Tegenwoordig wordt een soort ‘deconstructionisme’ aangemoedigd, waarbij de menselijke vrijheid alles vanaf nul probeert op te bouwen”, benadrukt hij, waarbij hij waarschuwt dat deze culturele trend overmatige consumptie en een leeg individualisme aanmoedigt dat mensen loskoppelt van hun historische en spirituele erfenis.
Met betrekking tot de vorming van toekomstige priesters benadrukt de Paus het belang van een historische studie die niet louter chronologisch of apologetisch is. Hij bekritiseert het feit dat de geschiedenis van de kerk maar al te vaak slechts wordt gepresenteerd als een steun voor de theologie, zonder een adequate verbinding met de werkelijkheid die de gelovigen door de eeuwen heen hebben geleefd. Verder suggereert hij dat seminaristen en theologiestudenten toegang moeten hebben tot fundamentele teksten als de Brief aan Diognetus , de Didache en de Handelingen van de Martelaren , zodat deze kunnen worden gevormd uit de oorspronkelijke bronnen, vrij van ideologische vooroordelen.
Franciscus roept ook op om met nauwkeurigheid en passie ‘geschiedenis te schrijven’, waarbij hij benadrukt dat de kerkhistoricus de taak heeft om een stem te geven aan degenen die in het verleden niet gehoord werden, zoals de armen, de gemarginaliseerden en de onderdrukten.
De Paus brengt deze taak in verband met het martelaarschap, door te stellen dat “er geen geschiedenis van de kerk is zonder martelaarschap” en dat, paradoxaal genoeg, de kerk op de momenten van het grootste lijden haar grootste geestelijke schoonheid bereikt. Bedenk ook dat de historische herinnering zowel fouten als successen moet omvatten, om authentieke en oprechte verzoening binnen en buiten de kerkelijke gemeenschap te bevorderen.
Zoektocht
Langs deze lijnen benadrukt Franciscus dat “de zoektocht naar historische waarheid noodzakelijk is, opdat de kerk oprechte en effectieve wegen van verzoening en sociale vrede kan inslaan.” Hij benadrukt dat het alleen mogelijk is door een eerlijke erkenning van het verleden een rechtvaardiger en broederlijker toekomst op te bouwen.
Tot slot verwerpt de Paus de huidige tendensen om studie te bagatelliseren en bevordert hij rigoureuze training, die niet beperkt blijft tot oppervlakkige lezingen of samenvattingen uit onbetrouwbare bronnen. “Het onderzoek dient om vragen te stellen, om niet verdoofd te worden door banaliteit, om te zoeken naar de zin van het leven”, zegt hij. In een wereld die ons voortdurend uitnodigt om afgeleid te worden en diepe reflectie achterwege te laten, spoort de Heilige Vader de gelovigen, en in het bijzonder toekomstige priesters, aan om studie te omarmen als een daad van geloof en toewijding aan de waarheid.
De brief, ondertekend bij gelegenheid van de presentatie van de Heilige Maagd Maria, onderstreept nogmaals de inspanningen van Paus Franciscus om het onderwijs en de historische herinnering nieuw leven in te blazen als essentiële elementen in de evangeliserende missie van de MoederKerk.
