Leestijd: 3 minuten

🔊 Lees voor

-‘s Gravenhage- Minister Marjolein Faber (PVV) gaat per 1 januari 2025 de Bed-Bad-Brood hulp aan asielzoekers stopzetten. Een hulpvorm die juist mogelijk werd, doordat de PKN (Protestantse Kerk in Nederland), jaren geleden het Europese Hof van Justitie vroeg het in te voeren en gelijk kreeg.

De kerken, met name in het Haagse komen nu wederom voor asielzoekers op. De grootste kerkelijke welzijnsorganisatie van Den Haag ziet een flinke groei in het aantal mensen zonder papieren dat bij hen aanklopt. ,,De burgemeester is bij ons langs geweest, maar ja: hij kon niks doen.” Dus pakken de Haagse kerken het zelf op. ,,Wij hebben geen asielcrisis, maar asielzoekers hebben een Europacrisis”, zegt Derk Stegeman, directeur van De Haagse Stichting voor Stad en Kerk (Stek). De Protestantse armoedebestrijdingsstichting verschuift haar aandacht in toenemende mate naar ongedocumenteerde migranten, een groep die het volgens Stegeman steeds moeilijker heeft in Den Haag.

Vanuit zowel de stad als politiek Den Haag is er weinig aandacht voor deze mensen”, zegt Stegeman. ,,We zien daarom een toename van mensen die zich met problemen melden in ons Wereldhuis. In 2022 waren het er 900, voor 2024 verwachten we er 1400. Dat kan gaan over huisvesting, onderwijs, zorg, noem maar op. De overheid is er niet voor hen.”

Wat zijn ongedocumenteerden?

Ongedocumenteerd is iedereen die in Nederland verblijft zonder een geldige verblijfsvergunning. Deze groep mensen bestaat onder meer uit afgewezen asielzoekers, illegale arbeidsmigranten, staatlozen of slachtoffers van mensenhandel. Ongedocumenteerden zijn uitgesloten van alle sociale voorzieningen.

Al bij het aantreden van het kabinet Schoof in juli trok de Raad van Kerken aan de bel en noemde de plannen op het gebied van asiel en migratie ronduit harteloos, onmogelijk en ‘ver verwijderd van de joodse, christelijke en humanistische bronnen van onze beschaving’. Zij vreesden een toename in dakloze ongedocumenteerden op straat. Niet alleen in Den Haag zag men immense problemen op zich afkomen, óók Amsterdam en Groningen hebben aangegeven desnoods zelf de knip te trekken voor de opvang.

Probleem voor kerken in het ganse land is de aankomende crisis. Het kabinet verwacht voor 2026 grote financiële problemen voor honderden gemeenten. Daar blijft het niet bij, doordat burgers steeds meer geld kwijt zijn voor hun dagelijks levensonderhoud, merken ook goede doelen dat er steeds minder geld binnenkomt, hier zullen ook de kerken pijnlijk getroffen worden.

Nu de overheid de hulp staakt, moet de hulp van de kerken komen. Broodnodig. Volgens de organisatie STEK leven vijf à tienduizend mensen zonder papieren en/of verzekering in Den Haag. De ongedocumenteerden vormen een uiterst belangrijke component in het economisch leven van alle dag. Voor ‘hongerloontjes’ houden zij vele bedrijven draaiende, zoals de kassen, horeca, de schoonmaaksector, om er maar een paar te noemen.

Nadat gemeenten als Groningen en Amsterdam nu bereid zijn zelf een Bed-Bad-Brood voorziening op te zetten, lijkt het er op dat meerdere gemeenten, ondanks hun zwakker wordende financiële positie, ook hulp willen bieden. De hulp van kerken is daarbij hard nodig, al was het maar op het gebied van huisvesting en menskracht.

Een lid van de Raad van Kerken laat anoniem weten stilletjes te hopen op een spoedige val van het kabinet en herstel van een menswaardige, christelijke vorm van hulpverlening. In de tussentijd is het met name de PKN kerk die landelijk haar best doet, via lokale kerkgemeenten de hulp op peil te houden. Ook is de PKN sterk in de opvangorganisatie Inlia vertegenwoordigd, die landelijk veel BBB projecten onder handen heeft. Ook de protestantse organisatie GAVE, welke zich richt op met name bekeerlingen, blijft uiterst actief bij de ondersteuning van asielzoekers die tussen ‘wal en schip’ raken.

Rotterdam stopt vanaf komend jaar met de opvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers, zo staat in een brief van het Rotterdamse college. In de stad worden uitgeprocedeerde vreemdelingen nu nog op sobere wijze opgevangen om te voorkomen dat ze op straat gaan zwerven en voor overlast zorgen. De coalitiepartijen Leefbaar Rotterdam, VVD, D66 en Denk hadden twee jaar geleden al afgesproken dat de regeling alleen zou worden verlengd als het Rijk daar geld voor geeft, maar dat is binnenkort dus niet meer het geval.

De Landelijke Vreemdelingenvoorziening (LVV), zoals de opvang officieel heet, wordt ook in Amsterdam, Utrecht, Eindhoven, Emmen en Groningen aangeboden. De eerste twee gemeenten hebben aangegeven dat ze de regeling zelf gaan financieren, inmiddels heeft Groningen zich ook aangesloten. Eindhoven en Emmen beraden zich nog op eventuele oplossingen.