Wij hebben een kerk die al heel lang lijdt, zegt zuster Marcella: “De meest recente tegenslag was de aanval op monseigneur Dumas, bisschop van Anse-à-Veau Miragoâne, maar laten wij ons ook de aardbeving herinneren die ervoor zorgde dat de kerk werd ‘onthoofd’, met de dood van de aartsbisschop en de secretaris van het aartsbisdom Port-au-Prince. Vernietigde seminaries die al hun seminaristen hebben verloren. “De Haïtiaanse kerk heeft geleden en blijft lijden.”  Gelukkig is er ook hulp, van buitenaf. De kerk kan nog steeds rekenen op de bijdrage van buitenlandse missionarissen. Lees verder onder de afbeelding>

Syncretisme: katholieken en voodoo-beoefenaars

Alsof er nog niet genoeg problemen zijn, wordt Haïti ook getroffen door de populariteit van voodoo: “Er wordt gezegd dat in Haïti tachtig procent van de inwoners katholiek is en honderd procent voodoo volgt. Religieus syncretisme is zeer sterk, zelfs van de kant van fervente katholieken, dus de traditionele voodoo-cultuur is overal aanwezig. Voordat je bijvoorbeeld naar de dokter gaat, ga je naar de voodoogenezer, waar je kunt overlijden omdat deze gevaarlijke en onhygienische praktijken uitvoeren. Ten tijde van de Covid-pandemie werd gezegd dat mannen geen corona kunnen oplopen, wanneer zij een meisje hebben ontmaagd. Massale verkrachtingen waren het gevolg.

“Voodoo en het katholieke geloof reizen langs twee afzonderlijke paden, maar bestaan ​​naast elkaar in dezelfde mensen, die misschien wel fervente katholieken zijn, in staat om meerdere rozenkransen per dag te bidden en vervolgens voodoo te beoefenen, terwijl zij zeggen dat het deel uitmaakt van hun cultuur. Kerken zijn vol in Haïti, als je op zondag niet twee uur voor aanvang van de mis aanwezig bent, moet je je stoel van huis meenemen en op de parkeerplaats van de kerk de mis volgen” zegt zuster Marcella.

Een licht van hoop

Ondanks de gemeenschappelijke cultuur, aldus de non, “vinden Haïtianen het moeilijk om zichzelf als één volk te herkennen.” “Hun eenheid komt altijd voort uit het feit dat zij ergens tegen zijn”, legt zij uit. Zij zijn nooit bij elkaar gekomen om iets op te bouwen, maar om ergens tegen te zijn. Tegen de blanken, tegen de Fransen, nu tegen de premier. “Haïtianen hebben moeite om een ​​identiteit als volk te vinden, omdat zij er nooit een hebben gehad.”

Hoop

Maar zuster Marcella ziet een sprankje hoop:  Na jaren en jaren van werk hebben de mensen die met ons samenwerken eindelijk beseft dat wij er zijn om iets op te bouwen. Na twintig jaar werken er ongeveer 80 mensen bij ons, waaronder onderwijzers en ander personeel die een kleuterschool, een basisschool en een tehuis voor 150 kinderen runnen, waarvan 40 gehandicapten. Toen ‘de blanke man’ vertrok, kwam hun ware menselijkheid aan het licht: zij voelen die baan als die van hen, zij riskeren hun leven om naar hun werk te gaan, omdat zij straten moeten oversteken die het toneel zijn van schietpartijen en bendecontroleposten, bendes die je neerschieten gewoon omdat zij er zin in hebben.

“Ik zal maar één voorbeeld geven: de directeur van de school kan niet langer de normale route nemen om er te komen, omdat de bendeleden hem niet laten passeren. Daarom heeft hij een alternatieve route gevonden die door een rivier van rioolwater loopt. Hij heeft reservekleding in zijn rugzak, zodat hij, als hij uit het riool komt, zichzelf kan wassen met zeewater (wij zijn aan de kust), zijn kleren kan aantrekken en naar zijn werk kan komen.

Hispaniola

De republiek Haïti, is gelegen op het westelijke deel van het eiland Hispaniola in de Caraïbische Zee. Het land omvat tevens een aantal kleinere eilanden en ligt oostelijk van Cuba en grenst in het oosten over 275 kilometer aan de Domincaanse republiek. Het land heeft een inwonertal van 11.067.777 (2020).

Na een periode als Spaanse en later als Franse kolonie, werd Haïti onafhankelijk in 1804, (na de enige succesvolle slavenopstand in de geschiedenis), geïnspireerd door de idealen van de Franse revolutie, die woedde in het moederland. Haïti was daarmee het eerste onafhankelijke land in Latijns-Amerika.

Instabiel

Tegenwoordig behoort Haïti tot de armste landen ter wereld, is het land politiek instabiel en heeft het de laatste jaren vaak te kampen gehad met natuurrampen. Door een aardbeving begin 2010 werd een groot deel van het land verwoest. Vooral de hoofdstad Port-au-Prince heeft, tot op de dag van vandaag, zwaar te lijden onder de schade.

In 2006 werd René Préval gekozen tot president. De VN-vredesmacht Minustah is nog steeds aanwezig in het land. Het uitoefenen van regeringsmacht is binnen het land – dat geldt als een mislukte staat – echter uiterst moeilijk. Préval bleef president tot mei 2011 en werd toen opgevolgd door Michel Martelly. In februari 2017 kwam Jovenel Moïse aan de macht.

Bisschoppen

Bij protestdemonstraties tegen de corruptie onder president Moïse rond 9 juni 2019 gingen in het hele land tienduizenden mensen de straat op. Bij ongeregeldheden kwamen twee betogers om. Het aftreden van Moïse werd geëist. De Rooms-katholieke bisschoppen van het land stelden zich achter de demonstranten. In een brief schreven zij dat de corruptie in het land is uitgegroeid tot “georganiseerd bedrog”. Zij vroegen de regering te luisteren naar het volk.

In juli 2021 werd president Moïse doodgeschoten toen niet-geïdentificeerde schutters zijn woning binnendrongen. In het chaotische machtsvacuüm dat hierop ontstond, werd het presidentschap tijdelijk opgeëist door premier Claude Joseph, maar Senaatsvoorzitter Joseph Lambert noemde die stap onwettelijk en claimde het presidentschap zelf ook. Na bemiddeling van de internationale gemeenschap werd nog dezelfde maand Ariel Henry beëdigd als premier en waarnemend president.

In 2022 vielen tot 16 juli volgens de VN bij bendegeweld, nog afgezien van seksueel geweld, minstens 934 doden en 684 gewonden en vonden er 680 ontvoeringen in Port-au-Prince plaats.

Volgens hulporganisatie Plan International bevindt Haïti zich in een noodtoestand, dat blijkt uit aanhoudend bendegeweld, en voedselschaarste. Meisjes en jonge vrouwen proberen in hun dagelijkse voedselbehoefte te voorzien door seksuele diensten aan te bieden in ruil voor geld of eten.

Reisadvies

De kleurcode van het reisadvies voor Haïti is rood. Reis er niet naartoe. Er zijn grote veiligheidsrisico’s. Op 3 maart 2024 hebben gewapende bendes de grootste gevangenis van Haïti aangevallen en eerder ook het internationale vliegveld. Vliegverkeer is onzeker. De regering van Haïti heeft vanwege het oplaaiende geweld de noodtoestand afgekondigd. Er geldt een avondklok. Van 18.00 tot 05.00 uur mag niemand buiten zijn. Het is op dit moment onduidelijk of de grensovergang van Haïti naar de Dominicaanse Republiek open is. Toeristen en andere buitenlanders krijgen het advies het land te verlaten.