Het 5e gebod: Eert uw vader en uw moeder (TV tip)

Leestijd: 2 minuten

Maandag 31 maart 2025 – 05:58 uur – Bron: Redactie Varia/EO/NPO-Sytze Braaksma – Beeld: EO

-Hilversum- Anneloes van ’t Licht deed 25 jaar geleden aangifte van seksueel misbruik in haar gereformeerde familie. Maar de beschuldigden werden vrijgesproken. Nu blikt ze met betrokkenen terug in de verpletterende EO-documentaire Ik was een kind, gemaakt door filmmaker Geertjan Lassche. Ik was een kind is onderdeel van de documentaireserie De 10 geboden van de EO en producent Doxy en behandelt het vijfde gebod: Eert uw vader en uw moeder.

In Ik was een kind gaat Anneloes het gesprek aan met familie, behandelaars en andere betrokkenen uit haar verleden. Met hen kijkt ze in deze EO-documentaire terug op haar jeugd binnen de Gereformeerde Gemeenten, het misbruik, de falende systemen en haar (lijdens-)weg naar herstel. “Ik ben bang dat mensen wegrennen als ze zien hoe zwart mijn binnenkant werkelijk is.”

Gesloten
Anneloes groeide op binnen de Gereformeerde Gemeenten, een gesloten subcultuur in christelijk Nederland. In haar jeugd werd geen tv gekeken, gold een strikte naleving van de zondagsrust en zijn mannen het hoofd van hun gezin. Vijfentwintig jaar geleden deed Anneloes aangifte van seksueel misbruik in haar familie. Maar de beschuldigden werden vrijgesproken, ook in hoger beroep.

Isoleercel
Als ze op 16-jarige leeftijd voor het eerst naar buiten treedt met haar verhaal en geen erkenning krijgt, loopt ze mentaal volledig vast. Een jarenlange opname in diverse psychiatrische klinieken volgt, waarvan ze maanden in een isoleercel verblijft. Vanwege een delict wordt ze onderzocht in het Pieter Baan Centrum. Hier wordt vastgesteld dat Anneloes opgroeide in een extreem ongezond gezinssysteem.

Indoctrinatie
Vijfentwintig jaar later vraagt Anneloes directbetrokkenen om met haar terug te blikken op haar gekreukte leven en zoekt ze naar invulling van begrippen als liefde, loyaliteit en geborgenheid. Wanneer wordt een opvoeding in een geïsoleerde subcultuur beteugeling, manipulatie, indoctrinatie of zelfs machtsmisbruik?

Een lans breken

EOdocs hoofdredacteur Margit Balogh: “Misbruik en trauma’s binnen dogmatische contexten zijn ingewikkeld, juist omdat deze gemeenschappen zo gesloten zijn over seksualiteit en liefde. Anneloes wil meewerken aan de documentaire en met dit verhaal hoopt zij, en wij als omroep, een lans te breken voor alle vrouwen die binnen religieuze kringen en andere gesloten gemeenschappen misbruikt zijn of onderdrukt worden.”

‘Ik was een kind’ maakt deel uit van de 10 geboden-reeks, een coproductie van EO en DOXY, en behandelt het vijfde gebod; ‘Eert uw vader en uw moeder’.

Te zien op maandagavond 31 maart is de film om 22.15 uur te zien bij de EO op NPO 2