Midden-Oosten:

Na decennialange conflicten, discriminatie en vervolging door overheidsinstanties of bepaalde Islamitische groepen, vertrekken steeds meer Christenen uit het Midden-Oosten. Zij die achterblijven zijn kwaad over het zwijgen van het Westen of hebben hoop, na tekenen van solidariteit, zoals na de Irak-reis van de Paus, begin dit jaar.

Afrika:

Katholiek Afrika laat regelmatig van zich horen, soms luid, soms tussen de regels door. Kritiek is er bij de Afrikaanse kerk vooral op West-Europa en Noord-Amerika als het gaat om de leer van de kerk. Gendervraagstukken krijgen nauwelijks bijval in Afrika, daarentegen is men op het ‘zwarte continent’ veel meer bezig met zaken als vrede, caritas en bestrijding van armoede, waarschuwen voor sektes of het beslechten en indammen van etnisch-interreligieuze conflicten.

Latijns Amerika:

In de westelijk georiënteerde landen zoals Chili of Mexico komen op grote schaal misbruikschandalen aan het daglicht. Gelijktijdig is er de enorme sociale nood in heel Zuid-Amerika, welke ook nog eens extra toeslaat sinds de corona-pandemie. Bij de bestrijding van armoede en sociaal onrecht kampt de kerk ook nog met het probleem van een structureel tekort aan Priesters. Bijkomend probleem is het weglopen van parochianen naar evangelicale sektes en andere valse heilsprofeten.

Noord-Amerika:

De Katholieke VS-Bisschoppen zijn ten aanzien van (kerk-)politieke vraagstukken gespleten net zoals de gehele samenleving. Hoofdthema’s bij de VS-Bisschoppen zijn abortus en euthanasie en de vraag of de Katholieke President van het land, Joe Biden,  wel of niet te communie mag, vanwege zijn vermeende pro-abortusstandpunten. Belangrijke vraagstukken zoals: mensenrechten, migratie, belastingen, wapenbezit, list- en bedrog in de politieke cultuur, werken en winkelen op zondag etc. zijn van ondergeschikt belang. Synodale experimenten zoals in Duitsland worden met grote argwaan gevolgd en genieten weinig sympathie.

Azië:

In veel Aziatische landen zijn Katholieken in de minderheid en lijden onder beperkingen of zelfs een verbod op vrijheid van geloof en of meningsuiting. Azië met zijn veelkleurigheid aan culturen is echter wel een ‘groeimarkt’ voor de Moederkerk. De meeste nieuwe parochianen noteert de Kerk, jaar-in-jaar-uit in Azië. In India met zijn ‘kastensysteem’, stappen met name arme inwoners in grote getale over naar de Katholieke Kerk, belangrijkste reden voor hen is het feit dat in de Kerk van Christus ieder mens gelijk is aan de ander. Een fenomeen dat volledig haaks staat op het Indiase ‘kastensysteem’.

Ierland:

Wie in Ierland Katholiek is, zwijgt daar momenteel liever over. De oorzaak: het immense aantal gevallen van sexueel misbruik in de 20e eeuw binnen de kerk en bij kloosterordes, de schandalen rond massa-verkrachtingen, gedwongen prostitutie en de dode babies in de zogenaamde internaten voor zwangere meisjes en alleenstaande moeders. Dit alles heeft in het, ooit zo diep gelovig Katholieke Ierland, gezorgd voor een massale geloofsafval en kerkuittredingen. De crisis is zó groot dat de Ierse Bisschoppen binnen vijf jaar een nationale Synode willen beleggen; in de aanloop daarheen komt er een ‘Synodale Weg’ (‘synodal pathway’). De situatie in Ierland is bijna 1 op 1 vergelijkbaar met het Katholieke Spanje.

Frankrijk:

Na de talrijke misbruikschandalen en het proces tegen de Kardinaal van Lyon, Philippe Barbarin kandideerde met veel publiciteit een vrouw als opvolger voor de Kardinaalsfunctie. Uiteraard kwam zij niet in aanmerking – maar in Vaticaanstad is op slag duidelijk geworden, dat naast de zeer zichtbaar aanwezige conservatieve vleugel in de Kerk van Frankrijk, ook zéér veel hervormingsgezinde leken actief zijn.

Benelux:

Antwerpens Bisschop Johan Bonny is momenteel de woordvoerder van boze Belgische Bisschoppen in het land, die door het Vaticaans verbod op de zegening van paren van hetzelfde geslacht, niet meer weten hoe zij de kerk nog moeten ‘verkopen’. Hij schaamt zich voor zijn kerk en is woest; “wij de Belgische Bisschoppen zeggen: ‘genoeg is genoeg!'”. Volgens Bonny verlaten momenteel veel Belgen de kerk, eisen uitschrijving uit de Diocesane administratie. Ook het grote aantal gevallen van sexueel misbruik lieten diepe sporen na.

In Nederland was, is en blijft de Kerk zwijgzaam. Kardinaal Eijk kampt met ziekte, zijn collega van den Hende had tijd om op verzoek van de Paus zijn Diocese even te verlaten om onderzoek te doen in het Duitse Keulen, naar het reilen en zeilen, of gebrek daaraan, van collega Woelki. Bisschop Smeets, nog aan het ‘warm lopen’ als Bisschop is eveneens ziek (hersentumor zonder kans op volledige genezing). Gelukkig heeft de Bisschop van Groningen het tij mee, hij mag het als Bisschop meemaken om een nieuw Klooster te openen op Schiermonnikoog, al was dat eigenlijk een voortzetting en verkleining van een klooster elders in den lande. Zijn collega Hendriks opent een nieuwe kerkgebouw in Almere. Maar de teneur blijft leegloop enerzijds en kerksluitingen anderzijds.

Het kleine Luxemburg kent alle Europese problemen ook, maar op veel kleinere schaal. Kernprobleem voor de kerk in Luxemburg is de verslechterde verhouding tussen kerk en regering. Een regering die een praktiserend homosexueel als Minister-President kent.

Polen en Centraal Europa:

De kerkleidingen aan de andere kant van het voormalig ‘ijzeren gordijn’ moeten nog erg wennen aan het veranderende Europa. Na de val van het communisme deden kapitalisme en stijgende welvaart hun intrede. “Daar waar de welvaart stijgt daalt het kerkbezoek” zei wijlen Paus JP II ooit, zijn woorden werden waarheid. In traditioneel Katholieke landen zoals Polen of Slowakije dreigt een implosie van het Katholieke leven, behoudende standpunten rond homofilie, abortus, zondagsopening van winkels en vele gevallen van sexueel misbruik leiden tot kerkverlating. Bijkomend probleem in Polen is de sterke terugloop van het aantal Priesters en seminaristen en een toename van evangelicale bewegingen onder andere vanuit Nederland.

Australië:

De Bisschoppenconferentie down under is voornemens om voor het eerst sinds 80 jaar weer een Synode te houden. Reeds in maart 2018 gaf Paus Franciscus hiervoor groen licht. Maar het ging niet door, onder andere vanwege de coronapandemie. De organisator, Aartsbisschop Mark Coleridge van Brisbane, zegt naar aanleiding van diverse misbruikschandalen: “De kerk wil in een tijd van ingrijpende uitdagingen meer open zijn, beter luisteren, de dialoog aangaan en aan zelfreflectie doen” om zo over haar toekomst na te denken. Nu corona op zijn retour lijkt te zijn, wil men zo spoedig mogelijk aan de slag.