Het Vaticaan en Lenin – onverenigbaar, zou men denken. Maar een Italiaans historicus verrast met een opmerkelijke ontdekking: de Heilige Stoel zag de Russische revolutionair als een eventuele ‘partner’.
Uit onderzoek door de Italiaanse historicus en Priester Roberto Regoli, zag het Vaticaan in de Oktoberrevolutie van de Communistische Bolsjewieken in Rusland in 1917 een kans om voet aan de grond te krijgen in Rusland. Onder leiding van Vladimir Iljitsj Lenin werd de revolutie begonnen en beschouwd als ‘een gouden kans’ om religieuze vrijheid te bereiken in Rusland, waar het Katholicisme felle tegenwerking ondervond vanuit de Orthodoxe kerk. “Alleen in de loop van de tijd beseft Rome dat dit slechts ijdele hoop was”, zei Regoli dinsdag tegen de Vaticaanse persdienst.
Regoli sprak vóór het begin van een congres van het Pauselijk Comité voor Geschiedenis aan de Pauselijk Gregoriaanse Universiteit over het einde van de Eerste Wereldoorlog 100 jaar geleden.
Regoli, die hoogleraar kerkgeschiedenis is aan de Gregoriana, gaf ook voorbeelden waar de diplomatie van het Vaticaan meer succes had, bijvoorbeeld aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. In andere delen van de wereld was de Heilige Stoel erin geslaagd “kansen te zien en te pakken”. Regoli noemde onder andere het Concordaatbeleid van het Vaticaan in de nieuwe staten in Centraal-Europa. Het doel van de verdragen met de staten was om “de Heilige Stoel te verankeren in het nieuwe geopolitieke kader, zodat het Vaticaan niet zou worden buitengesloten in de relatie met en tussen de nieuwe regeringen aldaar na de tweede wereldoorlog.”
Aan het einde van de tweede Wereldoorlog had de Heilige Stoel zich met name tot doel gesteld om de contacten met Groot-Brittannië en de VS te intensiveren. Daarbij heeft het Vaticaan een beroep gedaan op een ‘interventiestrategie’ om zijn bezorgdheid naar voren te brengen. “Maar meestal niet direct, maar gebruik makend van de Bisschoppen van elk land, zo speelt de Nuntius, als ambassadeur, de cruciale rol handelend volgens instructies vanuit Rome,” zei Regoli. Bovendien hadden de betrekkingen en concordaten die het Vaticaan na de oorlog zocht, tot doel om de benoeming van Bisschoppen in het betroffen land volledig in eigen hand te hebben. De Heilige Stoel heeft dit echter niet altijd volledig kunnen bewerkstelligen, zie China, aldus Regoli.
Bron: Vaticaanse nieuwsdienst Foto: pixabay
