Wetenschappers en milieuactivisten dringen voortdurend aan op een drastische vermindering van de vleesproductie als een manier om de uitstoot te verminderen. Nu blijkt dat zelfs een kleinere reductie – ongeveer 13 procent in de rijkere landen – al 125 miljard ton CO2 in de atmosfeer zou kunnen vermijden. Dat is meer dan de totale wereldwijde uitstoot van fossiele brandstoffen in de afgelopen drie jaar.

Kleine besparingen in landen met hogere inkomens zouden de hoeveelheid land die nodig is om vee te laten grazen verminderen, zeggen onderzoekers, waardoor bossen op natuurlijke wijze het huidige grasland zouden kunnen heroveren, en zo de uitstoot van fossiele brandstoffen flink kunnen compenseren.

Weidegronden

“We kunnen enorme klimaatvoordelen behalen met bescheiden veranderingen in de totale wereldwijde rundvleesproductie”, zegt onderzoeker Matthew Hayek van de New York University en hoofdauteur van de analyse in Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS). “Met een focus op regio’s die potentieel veel koolstof kunnen opslaan in bossen, kunnen sommige herstelstrategieën de klimaatvoordelen maximaliseren en tegelijkertijd de veranderingen in de voedselvoorziening minimaliseren.”

Weidegronden, vooral in gebieden die ooit bossen waren, kunnen zo een grote rol spelen in de strijd tegen de klimaatverandering, zeggen de onderzoekers. Wanneer vee wordt weggehaald uit deze “potentiële inheemse bosgebieden”, kunnen ecosystemen terugkeren naar hun natuurlijke beboste staat, waarbij koolstof wordt vastgelegd in bomen en de bodem.

De auteurs kijken vooral naar rijke landen om de rundvleesproductie te doen dalen, omdat ze vandaag weidegebieden hebben die niet veel gras per hectare produceren, waar gras alleen groeit tijdens een kort groeiseizoen, en in gebieden liggen waar in plaats daarvan uitgestrekte, weelderige bossen zouden kunnen groeien met diepe bodems die koolstof vastleggen.

Halvering veestapel

In regio’s als Afrika ten zuiden van de Sahara en Zuid-Amerika kan veel meer grasland het hele jaar door groeien en meer voer voor dieren per hectare opleveren dan in noordelijke landen. Bovendien ziet het onderzoeksteam manieren waarop regio’s met lagere inkomens de efficiëntie van veevoer en grasfokkerij zouden kunnen verhogen als een manier om het kleine productieverlies van landen met hogere inkomens te compenseren.

“Dit is geen pasklare oplossing”, benadrukt Hayek. “Ons onderzoek laat zien dat strategische verbeteringen in de efficiëntie van veestapels in sommige gebieden, gekoppeld aan lagere productie in andere regio’s, kunnen leiden tot een win-winscenario voor het klimaat en de voedselproductie.”

Het onderzoek toont ook aan dat het weghalen van vee, schapen of andere grazende dieren uit álle potentieel natuurlijk beboste gebieden wereldwijd zou kunnen leiden tot de opname van maar liefst 445 miljard ton CO2 tegen het einde van deze eeuw.

“Deze aanpak maakt het nog steeds mogelijk om vee te laten grazen op inheemse graslanden en droge weidegronden, plekken waar gewassen of bossen niet gemakkelijk kunnen groeien”, benadrukt Hayek. “Maar in dat ambitieuze scenario voor bosherstel is wel een halvering van de wereldwijde veestapel nodig.”

Ook goed voor gezondheid

Het PNAS-onderzoek maakte gebruik van remote sensing-technologie om de productiviteit van weilanden te volgen – de hoeveelheid gras die jaarlijks wordt geproduceerd en door het vee kan worden geconsumeerd – om een schatting te maken van de klimaatvoordelen die reducties zouden opleveren.

“Voor veel consumenten in regio’s met een hoog inkomen, zoals Europa en Noord-Amerika, is een vermindering van overmatige vleesconsumptie goed voor zowel hun gezondheid als het milieu”, zegt coauteur Johannes Piipponen van de Finse Aalto Universiteit.

Kaarten die door het onderzoek van het team zijn gemaakt, kunnen gebieden identificeren waar beleid prioriteit kan krijgen om de rundvleesproductie te verminderen en het bosherstel te versnellen.

De auteurs erkennen dat het herstel van ecosystemen geen vervanging is voor inspanningen om de uitstoot van fossiele brandstoffen te verminderen. Maar het kan wel dienen als een krachtige aanvulling om klimaatverandering tegen te gaan.