- Afrika telt nu 35 miljoen mensen op de vlucht in eigen land
- 80 procent in amper vijf landen
- Vooral conflict, maar aantal klimaatvluchtelingen stijgt razendsnel
In Afrika zijn nu 35 miljoen mensen op de vlucht in eigen land – drie keer zoveel als vijftien jaar geleden. Gewelddadige conflicten zijn de belangrijkste oorzaak, maar extreem weer groeit snel als factor.
Mensen die op de vlucht slaan, proberen lang niet altijd grenzen over te steken, laat staan de Middellandse Zee. Veel vaker blijven ze in eigen land. Ze worden ‘ontheemd’ genoemd, of internally displaced person (IDP) in het VN-jargon.
Het aantal mensen dat in die situatie terechtkomt, is in Afrika sterk gestegen, blijkt uit cijfers van het Internal Displacement Monitoring Centre (IDMC). Vorig jaar telde het IDMC 35 miljoen mensen – dat is een verdrievoudiging sinds 2009.
Conflict
Het overgrote deel is op de vlucht voor geweld en conflict (32,5 miljoen mensen). Maar liefst 80 procent bevindt zich in amper vijf landen: de Democratische Republiek Congo, Ethiopië, Nigeria, Somalië en Soedan.
“De ontheemdingscrisis in Afrika is absoluut kritiek – maar niet hopeloos”, zegt IDMC-directeur Alexandra Bilak. “Er zijn op het continent heel wat goede voorbeelden van overheden die de oorzaken van de crisis proberen aanpakken.”
Hoewel geweld nog altijd veruit de belangrijkste oorzaak is, groeit extreem weer bijzonder snel als oorzaak: het aantal mensen dat klimaatrampen ontvlucht, is gestegen van 1,1 miljoen in 2009 naar 6,3 miljoen in 2023 – een stijging met factor zes. Het gaat vooral om overstromingen en droogte.