Leestijd: 3 minuten

-Ter Apel- Kinderombudsman Margrite Kalverboer heeft in de media om aandacht gevraagd voor de ruim 100 alleenstaande minderjarige jongeren in het Aanmeldcentrum Ter Apel. Voor deze kinderen is niets geregeld; ze verblijven er langere tijd zonder enige vorm van dagbesteding, aandacht of onderwijs en worden “mentaal verwaarloosd”, aldus Kalverboer. Ze waarschuwt dat de kinderen het opvangcentrum verlaten met meer trauma’s dan ze al hadden.

 

Directe aanleiding voor het bezoek van de Kinderombudsman aan Ter Apel was het artikel in Binnenlands Bestuur (9 april 2022) van Koen Schuiling, burgemeester van Groningen en voorzitter van de Veiligheidsregio Groningen. Hij noemde de omstandigheden in het aanmeldcentrum “een beschaafd land onwaardig”. Bij zijn bezoek zag hij “kinderen spelen tussen het afval. Op een festivalterrein zijn oneindig betere sanitaire voorzieningen.”

Mentaal verwaarloosd

Kinderombudsman Margrite Kalverboer constateerde na haar bezoek dat er meer dan honderd kinderen in de leeftijd tussen 14 en 18 jaar zonder hun ouders (zogenoemde alleenstaande minderjarige vreemdelingen of amv’s) al langere tijd in het aanmeldcentrum zitten en daar “mentaal worden verwaarloosd”: ze krijgen nauwelijks hulp of aandacht, er is geen dagbesteding of onderwijs. “Ze krijgen te eten en dat is het”, aldus Kalverboer.

De wettelijke termijn van maximaal zes dagen verblijf in het aanmeldcentrum wordt in de praktijk nooit gehaald. Die termijn is ook precies de reden dat er geen onderwijs en begeleiding is: kinderen vanaf 14 jaar moeten na de aanmeldprocedure van maximaal zes dagen doorstromen naar een kleinschalige opvang voor ama’s, waar ze onderwijs krijgen en begeleiding van een persoonlijke mentor. Kinderen onder de 14 worden door voogdij-instelling Nidos in een pleeggezin geplaatst.

Dagbesteding en onderwijs

Het COA bevestigde dat er op dit moment onvoldoende dagbesteding en geen onderwijs in het aanmeldcentrum beschikbaar is; de begeleiding van alleenstaande kinderen in Ter Apel is “naar de ondergrens gezakt”, aldus de COA-woordvoerder (Volkskrant, 15 april 2022).

De Kinderombudsman vindt het verbijsterend dat alle instanties (zoals IND, COA en het ministerie van Justitie & Veiligheid) aangeven te weten van de problematiek: “Ze vinden het heel erg. Maar niemand doet iets”. Kalverboer wil dat ófwel het verblijf van deze kinderen in het aanmeldcentrum daadwerkelijk wordt teruggebracht naar de wettelijke termijn van 6 dagen ófwel er hulpverlening, dagbesteding en onderwijs komt in Ter Apel.

Kamervragen
Naar aanleiding van de uitspraken van de Kinderombudsman in de media heeft Kamerlid Anne-Marijke Podt (D66) op 19 april 2022 mondelinge vragen gesteld aan de voor asielbeleid verantwoordelijke staatssecretaris Eric van der Burg (VVD). In zijn beantwoording en in de brief die hij vervolgens hierover aan de Tweede Kamer stuurde (21 april 2022) stelt hij dat hij afhankelijk is van gemeenten voor het kunnen terugdraaien van de verblijfsduur in Ter Apel en het zo snel mogelijk doorplaatsen naar een andere opvanglocatie; gemeenten moeten meer opvangplekken beschikbaar stellen.

Als acute oplossing worden nu wel extra coaches ingezet en activiteiten en Nederlandse les aangeboden aan de amv’s in Ter Apel. Volgens de Europese Opvangrichtlijn (art. 14) moeten alle kinderen van asielzoekers en amv’s onderwijs krijgen binnen drie maanden nadat ze hun asielaanvraag hebben ingediend. Volgens de staatssecretaris komt het niet voor dat amv’s langer dan drie maanden in Ter Apel verblijven en wordt er daarom geen structureel onderwijs in Ter Apel georganiseerd.