Deze zomer werd nog maar eens duidelijk dat verschillende landen in het Middellandse Zeegebied de klimaatverandering meer dan ooit ondervinden.
Een internationaal netwerk bestaande uit 400 wetenschappers en klimatologen uit alle windstreken heeft daarom onder leiding van Wolfgang Cramer van het MIBE (Mediterranean Institute for Biodiversity and Ecology) in Zuid-Frankrijk een synthese gemaakt van de effecten van de klimaatverandering en de risico’s voor de regio als geheel.
Het betreft de regio rond de Middellandse Zee en telt landen als Spanje, het zuiden van Frankrijk, Italië, Malta, Slovenië, Albanië, Griekenland, Turkije, Libië, Egypte, Algerije en Marokko. De bedoeling is om beleidmakers over de grenzen heen te helpen bij het nemen van beslissingen door hen van informatie te voorzien.
Een eerste artikel over deze grootschalige synthese van de veelvuldige effecten van de klimaatverandering en de daarmee gepaard gaande risico’s voor de bewoners van de regio is gepubliceerd in het laatste nummer van Nature Climate Change.
Daarin staat onder meer dat de waargenomen klimaatveranderingen in het Middellandse Zeegebied de wereldwijde trends voor de meeste variabelen overtreffen. De impact heeft bestaande milieuproblemen verder verergerd zoals de wijziging in landgebruik door de verstedelijking en intensivering van de landbouw, de toenemende vervuiling en de afnemende biodiversiteit.
“De paper suggereert dat de risico’s van de klimaatverandering voor de regio onderschat werden omdat ze telkens onafhankelijk van elkaar werden onderzocht. Maar in werkelijkheid zijn alle risico’s geconnecteerd en interageren ze met sociale en economische factoren, wat de impact vaak nog erger maakt.”
Steeds minder regen
De studie bekijkt verschillende veranderingen van het milieu en de risico’s daarvan in vijf verschillende domeinen: waterbronnen, ecosystemen, voedselzekerheid, gezondheid en veiligheid voor de mens.
Een voorbeeld: de gemiddelde temperatuur is in deze regio gestegen met 1,4 graden Celsius sinds het pre-industriële tijdperk, 0,4 graden meer dan het globale gemiddelde.
Zelfs als de regio de opwarming van de aarde kan beperken tot 2 graden Celsius, zoals voorgeschreven in het Klimaatakkoord van Parijs, zal de zomerse regenval een terugval kennen van 10 tot 30 procent in sommige delen van het Middellandse Zeegebied. Dit zal de bestaande waterreserves uitputten en waterschaarste zal een invloed hebben op de landbouw, vooral in de meest zuidelijke delen van de regio.
Door de klimaatverandering alleen zal de vraag naar irrigatie toenemen met 4 tot 18 procent tegen het einde van de eeuw. Afhankelijk van de bevolkingsgroei, kunnen die cijfers zelfs stijgen tot 22 tot 74 procent. Toerisme, nieuwe industrieën en stadsontwikkeling zullen gebruik en vervuiling van water nog meer verergeren.
Door de klimaatverandering alleen zal de vraag naar irrigatie toenemen met 4 tot 18 procent tegen het einde van de eeuw.
De verzuring van het zeewater, toenemende hittegolven in combinatie met droogte en de verandering in de manier waarop grond wordt gebruikt beïnvloeden het ecosysteem, wat op zijn beurt weer invloed heeft op de biodiversiteit en zelfs de visserij.
Maar ook de voedselproductie in de regio kent recent wijzigingen onder invloed van sociale, economische en milieuveranderingen. Dit, gecombineerd met de algehele trend van meer vleesconsumptie, maakt dat zuiderse landen meer afhankelijk zijn van buitenlandse handel.
De publieke gezondheid wordt beïnvloed door verschillende trends: hittegolven en vervuiling (meer risico op hart- en vaatziekten en luchtwegproblemen) en de toename van infectieziekten (westnijlvirus, dengue, chikungunya-virus).
Om de besluitvorming over al deze risico’s te vergemakkelijken pleiten de auteurs voor een pan-mediterrane risicobeoordeling.
Daarom werd het netwerk Mediterranean Experts on Climate and Environmental Change (MedECC) opgericht. Momenteel zijn hier 400 wetenschappelijke deskundigen bij betrokken die worden ondersteund door overheidsinstanties en andere partners.
Bedoeling is om tot een volledige synthese van de risico’s te komen die aan besluitvormers zal worden gepresenteerd voor debat en goedkeuring.
Bron: MedECC Foto: PIxabay
