Koppeling hulp en groei grotendeels geschrapt, aanpak klimaatcrisis en ongelijkheid stokt

Leestijd: 3 minuten

Zaterdag 19 april 2025 – 09:17 uur – Bron: Redactie Binnenland/Oxfam Novib-Jules van Os – Beeld: Cor Gaasbeek

Het kabinet herstelt onder zware druk van de Eerste Kamer maar ten dele de koppeling tussen economische groei en het budget voor ontwikkelingssamenwerking. De koppeling wordt in 2026 weer ingevoerd maar de internationale afspraak van 0,7 % van het bruto binnenlands inkomen wordt compleet losgelaten. De structurele bezuiniging op ontwikkelingssamenwerking uit het Hoofdlijnenakkoord van 2,4 miljard euro per jaar blijft staan. Dit gaat ten koste van de allerarmsten in de wereld.

Het kabinet trekt geen extra budget uit voor klimaatmaatregelen. Nederland zet hiermee de kans om de  doelen van het Klimaatakkoord van Parijs te halen, op het spel. Oxfam Novib roept het parlement op om alle miljardenbezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking van tafel te krijgen en extra maatregelen af te dwingen om te voldoen aan het Parijse Klimaatakkoord. Ook moet ongelijkheid in Nederland aangepakt worden door de belastingen voor rijken en grote bedrijven te verhogen en die van werknemers te verlagen.

Kabinet-Schoof schoffeert

Michiel Servaes, algemeen directeur Oxfam Novib: “Het kabinet-Schoof schoffeert de Eerste Kamer door de eis om de koppeling tussen onze economie en het budget maar voor een klein deel te herstellen. De Eerste Kamer eist dat deze koppeling weer volledig en structureel wordt. Vooral coalitiepartij NSC verliest iedere geloofwaardigheid: deze partij beweerde bij hoog en bij laag niet akkoord te gaan met extra bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking, maar is nu toch door de bocht gegaan. De andere 3 coalitiepartijen deden al helemaal niets om op te komen voor de meest kwetsbaren in de wereld. Met de grootste bezuiniging op ontwikkelingssamenwerking ooit breekt dit kabinet met een lange Nederlandse traditie van solidariteit met de meest kwetsbaren. Zelfs op noodhulp gaat het mes erin, met bijna 300 miljoen euro in de komende 4 jaar. Ook op de aanpak van de klimaatcrisis en ongelijkheid bereikt dit kabinet helemaal niets ”

De koppeling tussen het budget voor ontwikkelingssamenwerking en de economische groei is in september 2024 afgeschaft door dit kabinet. De koppeling wordt vanaf 2026 maar gedeeltelijk hersteld. De Tweede Kamer, inclusief coalitiepartij NSC, had veel kritiek op deze extra bezuiniging. Wanneer deze koppeling met terugwerkende kracht structureel hersteld zou zijn door het kabinet had dit miljarden kunnen opleveren voor budget van ontwikkelingssamenwerking. Het kabinet volhardt in haar eerdere besluit om per jaar structureel 2,4 miljard euro te bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking.

Klimaatfonds

Schokkend is dat er geen extra budget gereserveerd is om de klimaatdoelen te halen en dat zelfs het huidige klimaatfonds wordt uitgekleed. Dit kabinet schrapte eerder de Nederlandse klimaatfinanciering voor arme landen uit het budget voor ontwikkelingssamenwerking en trekt nu ook minder geld uit voor het halen van de klimaatdoelen. Het klimaatpakket van minister Hermans komt pas eind deze maand maar belooft weinig goeds. Servaes: “Dit is zeer slecht nieuws voor de landen die nu al het hardst getroffen worden door de klimaatcrisis en die daar het minst aan hebben bij gedragen. Het is ernstig de vraag of dit kabinet gaat  voldoen aan de afspraken van het Parijse Klimaatakkoord, aan de EU-klimaatwet en aan de eigen nationale klimaatwet. ”

Terwijl de boodschappen steeds duurder worden en huren en zorgkosten blijven stijgen, deelt het kabinet €1,5 miljard aan belastingvoordelen uit aan de allerrijksten. Oxfam Novib roept de politiek op om zich hard te maken voor een eerlijk en functionerend belastingstelsel dat voor iedereen werkt en niet alleen voor de super rijken en grote bedrijven. Ook moet Nederland als doorsluisparadijs voor belastingen worden aangepakt zodat ontwikkelingslanden niet langer belastinginkomsten mislopen die zij hard nodig hebben voor belangrijke sociale voorzieningen als onderwijs en gezondheidszorg.