-’s Gravenhage- In tal van Europese landen, waaronder Nederland en België wordt de roep om een strenger migratiebeleid steeds luider. Denemarken en Zweden zouden hiervoor rolmodellen kunnen zijn. Minister Faber van asiel toog zelfs naar Denemarken om er een kijkje te nemen. Maar is de harde Scandinavische aanpak van migratie echt beter?
In het migratiedebat verwijzen populistische politici en roeptoeteraars naar het beleid van de Scandinavische landen Denemarken en Zweden. Denemarken en Zweden werken er al lang doelbewust en systematisch aan om minder aantrekkelijk te zijn voor vluchtelingen. Zweden experimenteert momenteel met een terugkeerbonus voor statushouders van maar liefst 30.000 Euro. Volgens gegevens waren er in Zweden slechts 850 asielaanvragen per 1 miljoen inwoners. In Denemarken waren er slechts 387 per 1 miljoen inwoners. In Nederland lag het aantal rond 1.600.
De afschrikkende maatregelen van Denemarken
De Deense regering heeft verschillende maatregelen ingevoerd om asielzoekers af te schrikken. Afgewezen asielzoekers worden naar verzamelkampen gestuurd, hoewel de Raad van Europa al fel had geklaagd over hun ontoereikende levensomstandigheden. Verwijzend naar het Europees Verdrag ter voorkoming van foltering, onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing heeft de Raad zelfs opgeroepen de omstandigheden in diverse faciliteiten per omgaande te verbeteren.
Bovendien ontvangen asielzoekers een dagtarief van omgerekend 7,50 Euro. Als de aanvraag wordt afgewezen, vervalt de financiële steun en wordt alleen voedsel verstrekt. De zogenaamde ‘Sieradenwet’ zorgt ervoor dat voorwerpen met een waarde van meer dan 1.350 euro bij asielzoekers in beslag worden genomen om hun verblijf te financieren. Ten slotte is de Deense ‘gettowet’ bedoeld om ervoor te zorgen dat sociale hotspots tegen 2030 zijn geëlimineerd. In geen enkel stadsdeel zou meer dan 30 procent van de ‘niet-westerse allochtonen’ moeten wonen, desnoods met behulp van gedwongen hervestiging. Lees verder onder de afbeelding>
Het Zweedse migratiebeleid
Echter: Denemarken is vanwege een bijzondere status niet gebonden aan het asiel- en migratiebeleid van de EU. In tegenstelling tot Nederland, België of Zweden. Niettemin heeft de Zweedse regering vanaf 2016 ook de asielwetgeving ingrijpend aangescherpt. Permanente verblijfsvergunningen werden ingetrokken en gezinshereniging werd erg moeilijk. De Zweedse regering heeft de toon van het migratiebeleid enorm aangescherpt, onderstreept door een bonus van 30.000 Euro voor vrijwillige terugkeer naar het land van herkomst vanaf 2026. Dit jaar zal Zweden, volgens overheidsprognoses, voor het eerst meer emigranten dan immigranten hebben.
Scandinavisch migratiebeleid reden voor hoge migratieaantallen in Duitsland
Migratiewetenschappers en vluchtelingenorganisaties wijzen erop dat de strenge maatregelen van de twee landen er niet toe leiden dat er in totaal minder mensen naar Europa vluchten. Volgens migratieonderzoekers van de EU is het harde immigratiebeleid van de Scandinavische landen een van de redenen waarom landen als de Benelux en de Duitstalige landen meer asielaanvragen registreren.
Duitsland is momenteel aantrekkelijker voor asielzoekers dan Denemarken, Zweden en de Benelux. Als de Bondsrepubliek vergelijkbare lage immigratiecijfers zou willen bereiken, zou ze andere alternatieve landen nodig hebben die in vergelijking aantrekkelijker zouden zijn. Als echter steeds meer landen in de EU het Deense en Zweedse pad volgen, zullen er op een gegeven moment geen alternatieve opties meer zijn voor de vluchtelingenstroom, aldus de EU.
“Het Scandinavische migratiebeleid kan niet één op één worden overgedragen aan de Benelux”
Vergeleken met Zweden en Denemarken is de Benelux centraal gelegen in Europa en daardoor een makkelijkere bestemming voor asielzoekers om te bereiken. Dit is ook de reden waarom de EU zegt dat het Scandinavische migratiebeleid niet één op één kan worden overgedragen.
Ook het bedrijfsleven kijkt naar de demografische ontwikkeling in Europa als geheel en dan is dit een politiek effect dat je eigenlijk niet kunt willen. Er zijn nu immers in alle sectoren (on)geschoolde arbeidskrachten nodig. De vergrijzing gaat in hoog tempo, de ‘babyboom’-generatie gaat massaal met pensioen of sterft. In Nederland zou een miljardenstrop kunnen ontstaan wanneer, alleen al land- en tuinbouw, geen personeel meer te vinden is, denk hierbij aan de komkommer, tomaten en aardbeipluk en vergeet niet de sierteeltsector. In Nederland zijn de inkomsten uit land- en tuinbouw nog altijd belangrijker dan die van de industrie, waar ook een toenemende schaarste aan krachten bestaat.