Weigering
Volgens een getuige veroorzaakte de IOR (de Vaticaanse Bank) alleen al een schade van 24 miljoen euro door het Vaticaanse Staatssecretariaat een broodnodige lening te weigeren. Dat werd vrijdag, op de 52e dag van het proces bekend. Omdat de lening uitbleef, moest de Heilige Stoel bijna twee jaar lang een miljoen euro per maand aflossen en rente betalen in verband met een vastgoedtransactie.
De weigering van de eigen bank was zo onbegrijpelijk en schadelijk dat de politie van het Vaticaan de opdracht kreeg om hun eigen bank te onderzoeken om erachter te komen wat de echte reden voor dit gedrag was. Na 18 maanden kreeg het Staatssecretariaat eindelijk een goedkope lening met hulp van de Vaticaanse asset-administratie Apsa.
Becciu
De belangrijkste getuige op de 52e dag van het proces was de nummer drie in het Vaticaan, Aartsbisschop Edgar Pena Parra. Zijn voorganger Kardinaal Angelo Becciu is de meest prominente beklaagde in de strafzaak. Becciu is de eerste Kardinaal in de Kerkgeschiedenis die voor een Vaticaanse rechtbank terechtstaat.
Daags voor de zitting, had Pena Parra duidelijk gemaakt dat het Vaticaan blijkbaar door fraudeurs was opgelicht in een grote zwaar verliesgevende vastgoeddeal. Pena Parra sprak van “bedrog”. Het Vaticaan had voor miljoenen aandelen verworven in een investeringsmaatschappij, die in werkelijkheid alleen op papier bestond.
Uiteindelijk gaat het om de financiering van een Londens commercieel vastgoedproject, dat vanaf 2014 door het Vaticaanse Staatssecretariaat werd verworven als vastgoed-belegging voor meer dan honderd miljoen Euro. Het werd later weer met zwaar verlies verkocht.
Paus
Pena Parra, die sinds oktober 2018 op het Staatssecretariaat werkt, kreeg van de Paus persoonlijk opdracht om uit de investering te stappen nadat zijn voorganger Becciu was ontslagen. De Aartsbisschop legde nu tijdens het proces uit dat het voormalige hoofd van de administratie, Aartsbisschop Alberto Perlasca, cruciale documenten had ondertekend zonder autorisatie en volmacht. Toen hij de leiding van het Staatssecretariaat overnam, kreeg hij zelf geen informatie van zijn voorganger. Dergelijke overdrachten bij een ambtswisseling zijn niet gebruikelijk in het Vaticaan.
In december 2018 was er een ontmoeting met Paus Franciscus en externe financiële experts, aldus Pena Parra. De Paus gaf de instructie: “Onderzoek alles vanaf het begin, sluit de zaak af en verlies zo min mogelijk geld.” Uiteindelijk moest het Vaticaan 15 miljoen euro betalen om onder de deal uit te komen.
In het strafproces, dat in juli 2021 begon, zijn naast Becciu nog negen andere mensen aangeklaagd. De procedures gaan over verduistering, corruptie, afpersing, witwassen, fraude, ambtsmisbruik en valsheid in geschrifte.
