Machtsstrijd
Het Vaticaan komt maar niet tot rust, een maand na het overlijden van Emeritus Paus Benedictus XVI. Er woedt een machtsstrijd tussen conservatieve krachten en aanhangers van Paus Franciscus. Bijna elke dag zijn is nieuwe kritiek op deze Paus. De druk neemt toe. Dat zegt ook de Duitse Kardinaal Walter Kasper in een interview met het ARD-politieke TV-magazine ‘Report München’. Franciscus murw willen maken en vernietigen is “ten eerste onchristelijk en ten tweede stom”, zegt Kasper, die al tientallen jaren in het Vaticaan werkzaam is.
Benedictus XVI was nog niet eens begraven toen uitgerekend zijn privé-secretaris Georg Gänswein er met de eerste interviews en zijn boek ‘Niets dan de waarheid’ voor zorgde dat vooral de verschillen tussen de Duitser en de Argentijn werden uitvergroot. Een van de strijpunten: de ‘Oude Mis’ in het Latijn, waarin de Priester met zijn rug naar de mensen toe staat tijdens de viering.
Rechts-extreme gedachtengoed
Benedictus XVI heeft tijdens zijn Pontificaat het vieren van deze min-of-meer afgeschafte Mis, weer toegestaan en de teugels laten vieren. Zijn opvolger Franciscus was dat een gruwel, zeker toen hij zag dat deze ‘oude Mis’ niet bij oprechte Katholieken populair was, maar bij lieden behorende tot het rechts-extreme gedachtengoed. De afgetreden Paus zag toen “met pijn in zijn hart”, zei Gänswein in een interview, dat Franciscus de versoepelingen van Benedictus weer ’terugdraaide’ en strenge beperkingen oplegde aan het vieren van de ‘oude Mis’. Gänswein voegt er op persoonlijke titel aan toe: “Deze schat (oude Mis red.) wegnemen van mensen, ik voel mij er niet helemaal op mijn gemak bij.”
Gerhard Ludwig Müller
Maar de turbulentie in het Vaticaan gaat dieper, de kritiek op Franciscus wordt steeds persoonlijker. Als je hier meer over wilt weten, moet je naar het voormalige appartement van Joseph Ratzinger. Kardinaal Gerhard Ludwig Müller resideert daar heden-ten-dage. Hij ziet zichzelf als de bewaker van de intellectuele erfenis van de Beierse Paus. De Duitse Kardinaal en Franciscus-hater was ook Prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer – en werd door Franciscus aan de kant gezet.
Hergroeperen
Wat de kritiek scherper en de situatie verwarrender maakt: het conservatieve kamp moet zich hergroeperen. Want kort nadat Benedictus XVI stierf, verruilde ook de Australische Curie-kardinaal George Pell het tijdelijke voor het eeuwige. Pell was één van de pitbulls van de conservatieve vleugel. Na zijn dood wordt onthuld dat Pell, die ooit een naaste adviseur van Franciscus was, de auteur is van een memorandum tegen deze Paus. Hij schrijft daarin: “(Vaticaan)commentatoren van allerlei pluimage (…) zijn het erover eens dat dit Pontificaat in veel opzichten een ramp is, een catastrofe,” aldus de omstreden Kardinaal George Pell (1941-2023), vandaag is zijn uitvaart.
Kardinaal Gerhard Ludwig Müller publiceerde onlangs ook een boek met harde kritiek. Daarin schrijft hij dat de Paus beschuldigingen van seksueel misbruik niet altijd onderzoekt en uitsluitend luistert naar een kleine vriendenkring. “Dat kun je als privé-persoon doen, maar niet als Paus, zegt de Duitse Kardinaal.
‘Gaspedaal’
Een andere angst van de critici van Franciscus: zij vrezen dat hij op het ‘gaspedaal’ trapt als het gaat om hervormingen na Benedictus XVI dood. Sommigen vrezen zelfs een scheuring in de Kerk, een schisma, en halen de hervormingseisen uit Duitsland aan, zoals de roep om gehuwde priesters, de wijding van vrouwen tot het Priesterambt en de huwelijkszegen voor stellen van hetzelfde geslacht. Kardinalen die de lijn van Franciscus voorstaan, zoals Walter Kasper, waarschuwen dan ook ook om de verdeeldheid niet te groot te laten worden.
Maar hoe reageert Paus Franciscus zelf? In een interview met persbureau AP vergelijkt hij de kritiek op hem met een “een jeukende uitslag” die gelet op de kritiek vervelend is. Maar: “Het enige wat ik vraag is om de kritiek recht in mijn gezicht uit te spreken, want daar komen wij verder mee.” Een vrome wens van de Paus: de machtsspelletjes in en rond het Vaticaan gaan door. Het gaat tenslotte niet alleen om Paus Franciscus. Met een 86-jarige, lichamelijk sukkelende, Pontifex is het volgende Conclaaf (Pausverkiezing) al in zicht.
