-Roermond- De provincie Limburg komt met een nieuwe restauratieregeling ‘Kerken 2024-2027’. Dit is de opvolger van de oude subsidieregelingen Kerken. De nieuwe regeling is met name bedoeld voor restauraties aan kerkgebouwen die de status van Rijksmonument of gemeentelijk monument hebben. Naast restauratieactiviteiten is het ook mogelijk om binnen deze regeling subsidie te verwerven voor noodzakelijke aanpassingen aan het kerkgebouw ten behoeve van een her- of medebestemming van het kerkgebouw.
De nieuwe subsidieregeling is niet bedoeld voor werkzaamheden aan met name Rijksmonumentale kerkgebouwen die ondergebracht kunnen worden in de instandhouding regeling (SIM) van het Rijk en de aanvullende Monulisaregeling van de provincie. Die laatste regeling loopt officieel per 1 januari af, maar er zijn plannen om deze in 2025 een vervolg te geven.
Duurzaamheid
In de nieuwe regeling heeft het aspect duurzaamheid een nadrukkelijke plaats gekregen. Het bisdom adviseert parochies om daar, met uitzondering van pragmatische en eenvoudige aanpassingen, behoudend mee om te gaan. Een kerkgebouw is moeilijk te vergelijken met andere typen gebouwen, met name vanwege het incidentele gebruik waardoor verduurzaming vaak een lastig issue is. Het is belangrijk om bij het onderzoeken van duurzaamheidsmogelijkheden de vraag te stellen welke besparing dat oplevert en of die opweegt tegen de investeringen die daarvoor moet worden gedaan.
Her- of medebestemming
Kosten voor bouwkundige aanpassingen ten behoeve van herbestemming of medebestemming van het kerkgebouw komen ook in aanmerking. Daarbij is het wel van belang te weten dat alleen de kosten voor her- of medebestemming voor een maatschappelijk doel mogen worden opgevoerd.
Toegankelijkheid
Aanpassingen ter verbetering van de toegankelijkheid voor mindervalide bezoekers komen eveneens in aanmerking voor subsidie. Ook werkzaamheden voor het toegankelijk maken van het kerkgebouw op tijdstippen waarop er geen eredienst of andere kerkelijke activiteit is, door bijvoorbeeld het voorportaal op een veilige wijze open te stellen, komen in aanmerking voor subsidie.
Subsidie
Voor subsidiabele werkzaamheden is het mogelijk om vijftig procent provinciale subsidie te krijgen. Daarnaast moet er rekening mee worden gehouden dat aanvragen tenminste € 200.000 aan subsidiabele kosten moeten te bevatten, exclusief eventuele duurzaamheidsmaatregelen. Het subsidieplafond is begrensd op € 500.000 oftewel een miljoen aan subsidiabele plankosten. Kerkgebouwen die provinciale subsidie hebben gekregen uit de regeling 2020-2023 of 2022-2023 komen niet in aanmerking voor deze regeling.
Aanvraagprocedure
Uit de toelichting bij het aanvraagformulier blijkt welke specifieke bijlagen er aangereikt moeten worden bij een subsidieaanvraag. Kortgezegd komt het erop neer dat er sprake moet zijn van een project, waarmee na mogelijke subsidieverlening direct – dat wil zeggen binnen zes maanden na afgifte van de beschikking – kan worden begonnen.
Daarnaast moet er bij de aanvraag ook specifiek worden ingegaan op de positie van het monument in zijn omgeving en het belang daarvan. (Zie ook het artikel over de nieuwe Omgevingswet in de vorige uitgave van Clavis hierover). Voor kerkbesturen is het goed om zich te realiseren dat er dus nogal wat inspanningen en voorinvesteringen moeten worden gedaan om een subsidieaanvraag te kunnen indienen, zonder de zekerheid die subsidie ook daadwerkelijk te krijgen. Daarnaast is het voor parochies van belang om zich ervan bewust te zijn dat vijftig procent van de subsidiabele kosten voor rekening van de eigenaar komen. Die kosten moeten gedekt worden uit eigen middelen of uit eventueel te houden acties of aanvragen bij private fondsen.
Bisschoppelijke goedkeuring
Een project voor restauratie, her- of medebestemming van een kerkgebouw valt onder de categorie ‘activiteiten buiten de normale exploitatie van een parochie’. Op grond van artikel 53 van het Algemeen Reglement voor het bestuur van een parochie van de R.-K. Kerk in Nederland is het van belang dat parochies die plannen hebben voor een dergelijk project vroegtijdig contact opnemen met het bisdom. Aan de hand van de bouwkundige- en exploitatie-technische noodzaak, de vastgoed- en pastorale visie van een parochie én de financiële mogelijkheden wordt dan gekeken of en hoe een dergelijk project kan worden voorbereid en besproken met de provincie. In ieder geval is voor het in gang zetten van een formele subsidieaanvraag altijd bisschoppelijke goedkeuring noodzakelijk.
