“Wat zegt het over onze overheid als zij zo met haar kwetsbare burgers èn eigen medewerkers omgaat? Zowel Groningen als de Toeslagenaffaire leren ons dat onbehoorlijk handelen van de overheid meer burgers raakt dan enkel de mensen die rechtstreeks getroffen worden. Laat de asielmaatregelen niet het volgende schoolvoorbeeld worden van onbehoorlijk bestuur”, aldus ombudsman Reinier van Zutphen in het nieuwsbericht op de site.
Dubbel werk
In de zomer van 2026 treedt het Europese Asiel- en Migratiepact in werking. De invoering van een groot aantal nieuwe Europese verordeningen is al een grote belasting voor de IND en de rechtspraak. Door nu deze twee nieuwe asielwetten (de ‘Asielnoodmaatregelenwet’ *) en de ‘Wet Invoering Tweestatusstelsel’) óók nog in te voeren “worden uitvoeringsorganisaties voor onmogelijke opgaves gesteld. Daarmee draagt de overheid niet bij aan oplossingen maar organiseert wederom haar eigen crisis”, zo schrijven de ombudsmannen in hun brief.
Nog langer wachten
Het is reëel te verwachten dat door deze nieuwe wetten de behandelduur van asiel- en nareisaanvragen alleen maar verder zal toenemen.**) En na het opnieuw invoeren van het tweestatusstelsel zal een groot deel van de asielzoekers die een zogenoemde subsidiaire status krijgen gaan doorprocederen voor een vluchtelingenstatus (o.a. vanwege meer recht op gezinshereniging). Juist vanwege de last van alle extra procedures heeft Nederland in het verleden het meerstatusstelsel afgeschaft!
Menselijke waardigheid onder druk
De ombudsmannen verwijzen naar hun rapport ‘De crisis voorbij’ uit 2023 over de gebrekkige voorzieningen in de crisisopvang, waar de waardigheid van volwassenen en kinderen ernstig onder druk staat. Een groot deel van de opvanglocaties voldoen nog steeds niet aan de normen, en door de verder oplopende wachttijden zal de situatie voor veel mensen alleen maar slechter worden.
Kinderrechten geschonden
Kinderombudsman Margrite Kalverboer maakt zich grote zorgen om de kinderen die naar Nederland zijn gekomen en de kinderen van wie de ouders hier al zijn: “Hun rechten zijn niets waard in deze nieuwe wetten. Hun ontwikkeling en toekomst worden in de kiem gesmoord.” De wetsvoorstellen houden onvoldoende rekening met de rechten van het kind, zoals die zijn vastgelegd in het VN-Kinderrechtenverdrag dat ook Nederland heeft ondertekend. Zo staat in artikel 10 IVRK dat aanvragen van een kind of van zijn ouders met ‘welwillendheid, menselijkheid en spoed’ moeten worden behandeld.
*) Met de Asielnoodmaatregelenwet wordt o.a. ander de asielvergunning voor onbepaalde tijd afgeschaft, de geldigheid van een tijdelijke vergunning verkort van 5 naar 3 jaar en gezinshereniging voor ongehuwde partners, meerderjarige en pleegkinderen onmogelijk gemaakt.
**) Op dit moment is de gemiddelde wachttijd voor het Nader Gehoor in de Algemene Asielprocedure 62 weken na het Eerste Gehoor, en voor het in behandeling nemen van een aanvraag gezinshereniging (nareis asiel) 92 weken, meldt de IND op deze webpagina.
