Drie vicevoorzitters van de Europese Commissie, de commissaris voor Milieu, het hoofd van het Europees Milieuagentschap en zes leden van het Europees Parlement: allemaal zijn ze getest op de aanwezigheid van dertien PFAS-varianten in hun bloed.

Uit de resultaten blijkt dat ook zij niet veilig zijn voor PFAS-vervuiling: net zoals het grootste deel van de Europeanen hebben alle onderzochte politici PFAS in het bloed. In totaal werd zowat de helft van de dertien onderzochte varianten gevonden, waaronder PFAO en PFOS.

PFAS worden in verband gebracht met ernstige gezondheidsproblemen als kanker, vruchtbaarheidsproblemen, geboorteafwijkingen en verstoring van het immuunsysteem.

Nog steeds gebruikt

“In juni heb ik een bloedtest gedaan om de mogelijke aanwezigheid van giftige chemicaliën in mijn bloed te controleren”, vertelt Margrethe Vestager, commissaris voor Mededinging en vice-voorzitter van de Europese commissie. “In mijn bloed zijn zeven van de dertien geanalyseerde PFAS aangetroffen.”

Ook toenmalig vicevoorzitter Frans Timmermans liet zijn bloed onderzoeken. “Giftige forever-chemicals zijn overal”, zegt hij. “Ze dringen ons milieu, zelfgekweekte groenten, vis en ons lichaam binnen, waar ze voor altijd blijven. Onze burgers moeten daartegen worden beschermd.”

Enkele van de zeven PFAS die bij beleidsmakers werden aangetroffen, zijn al verboden in Europa. Bij andere zijn bepaalde toepassingen gereguleerd, maar PFHpS bijvoorbeeld is steeds is toegestaan op de EU-markt.

Ook Belgische politici

Eind vorig jaar leverde een gelijkaardig onderzoek bij acht Vlaamse en Waalse politici al positieve resultaten op. Elk politiek kopstuk bleek minstens drie van de dertien geteste PFAS-stoffen in het bloed te hebben, met uitschieters tot wel zes stoffen.

Bij de geteste kopstukken waren naast Vlaams Minister van Leefmilieu Zuhal Demir ook Groen co-voorzitters Nadia Naji en Jeremie Vaneeckhout en Gwenny De Vroe, voorzitter van de Commissie Leefmilieu in het Vlaams Parlement (Open VLD).

Hoewel de EU een van de sterkste controlesystemen voor chemische stoffen ter wereld heeft, worden alle Europeanen blootgesteld aan een ‘alarmerend hoge’ chemische vervuiling, zegt het EEB.

“De voortdurende productie, het gebruik en de uitstoot van PFAS door de Europese chemische industrie, terwijl de Europese chemische industrie al tientallen jaren kennis heeft van de gevaren voor de gezondheid ervan, onderstreept de ontoereikendheid van de huidige regelgevende maatregelen”, zegt de organisatie.

Geen lokaal probleem

Overheen de hele EU zijn grote PFAS-schandalen gedocumenteerd, waarbij de blootstelling honderd keer hoger is dan gemiddeld, zoals in het Italiaanse Veneto, de “chemische vallei” nabij het Franse Lyon en Vlaanderen en Wallonië.

“Maar dit is een ernstig probleem van vervuiling en volksgezondheid dat zich niet beperkt zich niet tot sterk vervuilde gebieden”, zegt Tatiana Santos, hoofd Chemicaliën bij het European Environment Bureau (EEB).

“PFAS zijn een onzichtbare bedreiging die via alledaagse producten infiltreren in het voedsel dat we eten, het water dat we drinken en zelfs onze huizen”, zegt Santos. “De overheid geeft bedrijven voorrang op het publieke welzijn. Het is hoog tijd dat Europa in actie schiet, om toekomstige generatie te beschermen en vervuilers ter verantwoording te roepen voor de schade die ze hebben toegebracht.”