“De Vlaamse regering verzuimde het decreet te baseren op de meest recente wetenschappelijke kennis, en dat is nochtans een vereiste voor onze milieuwetgeving”, klinkt het in een verklaring van milieuorganisaties Dryade, Bond Beter Leefmilieu en Greenpeace.

Volgens hun experts hanteert het decreet achterhaalde cijfers en slaagt het er niet in de overbelasting door stikstof voldoende snel weg te werken. “Het stuwt de landbouwsector verder richting schaalvergroting, weg van een gezonde leefomgeving en een leefbaar inkomen voor de landbouwer.”

Too little, too late

Het stikstofdecreet werd begin dit jaar aangenomen en bevat twee luiken: vergunningverlening enerzijds en ondersteuning voor natuur en landbouw anderzijds. De milieuorganisaties vragen nu om de bepalingen met betrekking tot de vergunningverlening te vernietigen. Ze menen dat het huidige decreet de Vlaamse natuur en volksgezondheid onvoldoende beschermt. Eerder liet ook de Raad van State zich erg kritisch uit over dit onderdeel van het decreet.

“Het stikstofdecreet werd opgemaakt aan de hand van achterhaalde cijfers en onbetrouwbare reductietechnieken”, zegt Dries Verhaeghe, directeur van Dryade. “Bovendien blijkt uit een rapport dat werd besteld door Greenpeace Nederland, dat de stikstofreductie veel sneller moet, als we onze natuur willen veiligstellen. De huidige regeling is too little, too late”, aldus Verhaeghe.

Volgens Heleen De Smet, expert biodiversiteit bij Bond Beter Leefmilieu, dwingen de onzekere technologische maatregelen landbouwers tot zware investeringen. “De onderliggende structurele problemen, zoals de grootschalige import van stikstof via soja en kunstmest, worden niet aangepakt”, zegt ze. Ook voor bioboeren zouden in dit decreet nagenoeg geen oplossingen voorhanden zijn, aldus De Smet.

Bijsturen naar robuust decreet

Stikstofoverschot leidt tot biodiversiteitsverlies. Planten die houden van voedselrijkdom gedijen juist goed maar overwoekeren andere waardevolle flora, met tal van gevolgen voor het ecologische evenwicht.

Volgens verschillende milieuexperts worden ook de negatieve gevolgen voor de volksgezondheid onderschat, waaronder de invloed van te veel stikstof op hartfalen, beroerte of ademhalingsproblemen.

De milieuverenigingen roepen de Vlaamse Regering op om de uitspraak van het Grondwettelijk Hof niet af te wachten en het stikstofdecreet onmiddellijk bij te sturen. “Enkel een juridisch robuust stikstofdecreet biedt natuur, landbouw en bedrijven rechtszekerheid”, klinkt het.