Leestijd: 2 minuten

🔊 Lees voor

-Kerkrade- Rolduc is één van de bekendste abdijen in de provincie Limburg, maar het had maar een haartje gescheeld of de abdij was er niet meer geweest. In het jaar 1290 moest abdij Rolduc in Kerkrade wijngaarden, landerijen en een klooster in het Duitse Ahrdal noodgedwongen verkopen. Dit nieuws uit de middeleeuwen staat op een perkamenten oorkonde beschreven. Sinds deze maand kan iedereen de tekst online lezen, net als tientallen andere oude stukken die eeuwenlang bewaard zijn.

In totaal zijn 45 middeleeuwse oorkonden van de abdij Kloosterrade (Rolduc) online gepubliceerd. Het zijn vertalingen vanuit het Latijn van de oudste geschreven teksten van Rolduc. Op de website staan ook begeleidende verhalen over de context uit de tijd waarin de teksten zijn opgeschreven, dat gebeurde tussen 1108 en 1300.

De collectie Kloosterrade bevat 45 middeleeuwse oorkonden van de voormalige Abdij Kloosterrade (Rolduc). Zij dateren uit de periode van 1108 tot 1300.

Zo blijkt dat de nood in 1290 bijzonder hoog was. Door oorlogen tussen lokale heersers was Rolduc in grote financiële problemen gekomen en moest de abt besluiten om bezittingen die het Kerkraadse klooster in Duitsland had, te verkopen. In een op kwetsbaar perkament geschreven oorkonde staat deze verkoop beschreven. Oud archivaris Jaqcues van Rensch van het Historisch Centrum Limburg: “Eigenlijk is het een heel actueel document, want de abdij verkeerde zwaar in de schulden. Zoals tegenwoordig ook vaak het geval is met kerken. Voor het voortbestaan van Rolduc moest er in 1290 cash geld op tafel komen en daarom werd onroerend goed verkocht; klooster Marienthal in Dernau met wijngaarden.”

Dat een Limburgs klooster wijngaarden had in het Ahrdal was overigens niet heel ongewoon. “Wijn was nodig voor de eredienst en men dronk in de Middeleeuwen ook veel wijn en bier omdat dat veiliger was dan water dat slecht van kwaliteit was. Mensen werden daarnaast vaak in wijn betaald”, vertelt Van Rensch.

QR-codes

De afgelopen jaren zijn al de 73 oudste oorkonden van Thorn en 40 stukken van het klooster St. Gerlach in Houthem gedigitaliseerd. Uiteindelijk zullen alle bekende Limburgse oorkonden van voor het jaar 1300 aan de beurt komen. “We hebben het over de 442 oudste oorkonden van Limburg die stap voor stap ontsloten worden; op de website en in een boek. St. Gerlach en Thorn zijn al voorgegaan, volgend jaar komen de oorkonden van de St. Servaaskerk in Maastricht aan de beurt”, zegt Ad Veenhof van de stichting Limburgse Oorkonden.

Via QR codes op de kloosters en kerken kan iedereen die langs de betreffende panden loopt, makkelijk de weg naar de middeleeuwse oorkonde vinden. Veenhof is trots dat dit inmiddels 85.000 keer is gebeurd in Thorn en St. Gerlach, waar de QR codes al aan de gevels hangen.

De Limburgse oorkonden behoren tot de oudste van Nederland. Het zijn de oudste geschreven bronnen die ons iets vertellen over ons verleden. Dat gebeurde aanvankelijk niet op papier, maar op perkament, een kwetsbaar materiaal dat onder klimatologisch gecontroleerde omstandigheden bewaard moet worden. Ook daarom is digitalisering belangrijk.