Uitstel
Paus Franciscus moest zijn geplande bezoek aan het land in 2022 uitstellen door lichamelijke klachten, waaronder zijn knieproblemen. De laatste keer dat een Paus het land bezocht was bijna veertig jaar geleden. Paus Johannes Paulus II bezocht het toenmalige Zaïre tweemaal in de jaren tachtig.
Congo is belangrijk voor de Rooms-Katholieke Kerk, de helft van de bevolking is Rooms-Katholiek. De Paus komt met een boodschap van hoop en dialoog. En dat is nodig ook, want hij arriveert in een land waar een groot deel van de bevolking honger lijdt, de Islam oprukt, steeds meer Katholieken Protestant worden en gewapende conflicten tussen het regeringsleger en de rebellen van M23 het Oosten van het land teisteren. Daarnaast kampt de hoofdstad Kinshasa nogal altijd met de nasleep van de ernstige overstromingen in december.
Verkiezingen en corruptie
De Paus verblijft vier dagen in de Congolese hoofdstad Kinshasa. Hij ontmoette dinsdag president Félix Tshisekedi en talloze Bisschoppen en Priesters. De geestelijkheid is blij met de komst van de Paus, want zij zijn bezorgd over de situatie in het land en hen te wachten staat. Er staan verkiezingen voor de deur in het land in december. Corruptie is in Congo een groot probleem, zoals in de meeste Afrikaanse landen, het staat op plek 169 van de 180 landen in de Corruption Perceptions Index.
Er wordt, ook internationaal, vooral gekeken naar de situatie in het gevaarlijke Oost-Congo. De Paus zal dat deel van het land niet aandoen. Een bezoek aan de stad Goma – aan de grens met Rwanda – gaat niet door om veiligheidsredenen. Dat de Paus wel Congo bezoekt en niet buurland en vijand Rwanda is een opsteker voor het land. “Het zal de Rwandese President Kagame ergeren dat het hoofd van de Wereldkerk niet langs komt om hem een hand te schudden. Hij zal zich gepasseerd voelen”, zegt historicus Zana Etambala. Na Congo bezoekt de Paus Zuid-Soedan.
Kerk goed georganiseerd
Het bezoek van de Heilige Vader kent tal van aspecten. Het bezoek is zeker ook een charmeoffensief van de Paus, volgens politicologe Nadia Nsayi. Steeds meer mensen verlaten de Rooms-Katholieke Kerk en worden Protestants of, nog vaker, bekeren zich tot de Islam, al dan niet gedwongen. “De Paus wil de rol en plaats van de Katholieke Kerk in Congo weer op de kaart zetten en verstevigen”, zegt Nsayi.
De macht van de Rooms-Katholieke Kerk in Congo is groot: In tegenstelling tot de overheid is de Kerk goed georganiseerd. De Rooms-Katholieke Kerk is daarnaast is ook nog altijd zeer actief in het onderwijs en de zorgsector.
Kritiek
Kritiek is er ook op het Pausbezoek, zegt Nadia Nsayi. Vooral als men naar de kosten kijkt. “Vele inwoners zijn boos omdat er nu veel geld uitgegeven wordt aan dit bezoek, terwijl een groot deel van de Congolezen nauwelijks te eten heeft.”
Het bezoek zal geen gezellig uitje voor de Paus worden. De economische rampspoed, de gevechten in het Oosten van het land, het overstappen van veel Katholieken naar Islam of Protestantisme en dan nog zijn eigen fysieke problemen. De Paus maakt het zich niet makkelijk, maar weigert het werk ook niet.
