Johannes Paulus I was maar zeer kort Paus. Hij mocht slechts 33 dagen het ambt van Pontifex uitvoeren, toen hij op 28 september 1978 op 65-jarige leeftijd overleed. Zijn plotselinge dood gaf aanleiding tot wilde en nooit bewezen geruchten. Zo zou hij zelfmoord hebben gepleegd omdat hij geen Paus wilde zijn of zijn vermoord door tegenstanders binnen de kerk of de KGB, de voormalige geheime dienst uit de toenmalige Sovjet Unie.
De ‘lachende Paus’
Wegens zijn glimlach werd Johannes Paulus I ook wel de ‘lachende Paus’ genoemd, iets waar ook paus Franciscus zondag naar verwees. Johannes Paulus I “lachte tot het allerlaatste moment”, zei Paus Franciscus. Hij werd met een glimlach om zijn lippen op zijn sterfbed gevonden. Zijn optreden tijdens zijn korte pontificaat werd gekenmerkt door ruime aandacht voor catechese. Hij ging door voor een bescheiden man. Als eerste Paus zag hij af van een kroning en bediende hij zich – behalve in teksten die voorbereid waren door de Curie – niet van het majesteitelijk meervoud.
Johannes Paulus I werd in 1912 als Albino Luciani geboren in een stadje in de Dolomieten en was de laatste Italiaanse Paus. Albino Luciani werd geboren als oudste zoon van Giovanni Luciani en Bartolomea Tancon. Bij de geboorte bestond grote bezorgdheid over zijn gezondheid. Om die reden werd hij vlak na de geboorte door de vroedvrouw gedoopt, waarbij hij de naam Albino kreeg, de naam van een vriend van zijn vader die in Duitsland door een ongeluk om het leven was gekomen. Twee dagen na zijn geboorte werd de doop bevestigd door de pastoor in de plaatselijke kerk. Albino zou zijn hele leven een zwakke gezondheid kennen en periodes doormaken van zware pijnen.
Patriarch van Venetië
Voorafgaand aan zijn pontificaat was hij Patriarch van Venetië. Onder priesters en bisschoppen was er kritiek op de werkwijze van Albino Luciani, die volgens hen zijn ambt als Patriarch niet waardig was. Zo ontwikkelde Luciani de gewoonte om – bij wijze van preek – kleine kinderen te interviewen vooraan in de kerk. Ook publiceerde hij artikelen in verscheidene kranten, waaronder brieven aan beroemde en fictieve mensen als Dickens, Hippocrates, Koning David en aan Jezus. Deze brieven werden in 1976 gebundeld en als boek onder de titel Illustrissimi uitgebracht.
Huisbank
Het grootste verwijt aan het adres van Luciani was zijn optreden met betrekking tot de verkoop van de Banca Cattolica Veneto, de huisbank van het aartsbisdom, waar in het verleden tegen lage rente geld geleend kon worden voor goede doelen. Zonder medeweten van de Patriarch van Venetië was de bank door de directeur van de Vaticaanse Bank, de omstreden Amerikaanse kardinaal Paul Marcinkus, verkocht aan Roberto Calvi, eigenaar van de ‘Banco Ambrosiano te Milaan. Hierdoor was de Banca Cattolica Veneto een reguliere bank geworden, waar geld werd uitgeleend tegen de geldende, hogere rentetarieven. Hoewel Luciani zich fel verzette tegen deze gang van zaken en zelfs naar Rome ging om verhaal te halen, bleek dat de verkoop niet meer ongedaan gemaakt kon worden. Uit onvrede met deze situatie besloot hij met vele anderen de bankrekening van het aartsbisdom op te heffen en de rekeningen onder te brengen bij de Banco San Marco te Venetië.
Fatima
In 1977 bezocht Luciani bij gelegenheid van de zestigste verjaardag van de verschijningen het bedevaartsoord van het Portugese Fatima. Hij had bij deze gelegenheid een langdurig onderhoud met zuster Lucia, een van de drie kinderen aan wie de Maagd Maria verscheen. Volgens ingewijden zou Lucia Luciani hebben ingelicht over het derde geheim van Fatima, dat naar verluidt op hemzelf betrekking had. Luciani’s onverwacht snelle dood wordt door velen in verband gebracht met het derde geheim.
Wonder
In oktober vorig jaar schreef het Vaticaan een wonder aan hem toe, een noodzakelijke voorwaarde voor een Zaligverklaring. Door zijn tussenkomst zou in 2011 een ernstig ziek Argentijns meisje zijn genezen.
Een zaligverklaring kan een opstap zijn naar een heiligverklaring. Daarvoor zijn minstens twee wonderen nodig. Zowel de voorganger van Johannes Paulus I, Paulus VI, als zijn opvolger, Johannes Paulus II, is heilig verklaard.
