Zondag verkiezingen in Portugal.
Tegenstanders hopen op overwinning van conservatieve Rebelo de Sousa
Volgens de laatste peilingen zou Rebelo de Sousa ongeveer 60 procent van de stemmen kunnen krijgen en daarmee een duidelijke overwinning behalen. Tegenstanders van euthanasie en de Katholieke kerk hopen op zijn verkiezingsoverwinning. Voor velen is de praktiserende Katholiek de laatste hoop om de legalisering van actieve euthanasie te voorkomen waar de linkse en liberale partijen naar streven.
Al in februari 2020 spraken de regerende socialisten van premier Antonio Costa en verschillende linkse en liberale partijen met hun parlementaire meerderheid zich uit voor legalisatie. De wet zou in de komende weken kunnen worden aangenomen. Hiermee zou het Katholieke land met zijn tien miljoen inwoners, na Nederland, België, Luxemburg, Canada en Nieuw-Zeeland, het zesde land ter wereld worden waar actieve euthanasie en hulp bij zelfdoding wettelijk worden toegestaan en niet langer strafbaar.
Referendum
De conservatieve oppositie en de kerk roepen op tot een referendum om het wetgevingsinitiatief te stoppen. Volgens de meest recente peilingen is slechts een krappe meerderheid van 50,5 procent van de bevolking in Portugal voorstander van actieve euthanasie. 25,6 procent wijst het af; 23,9 procent heeft geen mening. De socialistische regering verwerpt een referendum omdat het in Portugal moeilijk is om kiezers te mobiliseren voor een referendum. Als voorbeeld wordt verwezen naar het abortusreferendum van 2007. Destijds kwam slechts 44 procent opdagen om een stem uit te brengen.
De tegenstanders van euthanasie hopen dat Rebelo de Sousa wint en dan zijn vetorecht gebruikt of in ieder geval in beroep gaat bij het constitutionele hof. Het is echter onzeker of dat gaat lukken. De belangrijkste thema’s in de verkiezingscampagne zijn de strijd tegen de coronapandemie, het vluchtelingenprobleem en de grote sociale ongelijkheid. De paar keer dat Rebelo de Sousa werd gevraagd naar euthanasie, bleef hij vaag in zijn antwoorden, zegt Jose Santana Pereira, politicoloog aan het Instituto Universitario (ISCTE) in Lissabon, in een interview met het katholieke persbureau KNA.
Als diepgelovig Katholiek sprak de president zich publiekelijk uit tegen euthanasie. Maar hij maakte ook duidelijk dat hij de parlementaire meerderheden wil respecteren zolang de resoluties constitutioneel zijn, zei Santana Pereira. Dit suggereert dat hij in geval bij een herverkiezing op zijn minst het Hooggerechtshof zal vragen om de juridische legitimiteit van het wetgevingsinitiatief te toetsen en hij zal proberen een eventuele wet te versoberen.
Testament
Andere kandidaten hebben duidelijker uitspraken gedaan over het onderwerp. De socialistische Ana Gomes en de kandidaten van de liberalen en het linkse blok zijn voor legalisatie. Joao Ferreira (42) van de communistische PCP zou het besluit van de parlementaire meerderheid respecteren, terwijl Ventura, kandidaat van de rechtse populistische Chega-partij, zijn vetorecht zou uitspreken tegen de wet, als hij de verkiezingen zou winnen. In Portugal kunnen patiënten met een ernstige, ongeneeslijke ziekte al ruim vijf jaar een zogenaamd testament maken waarin zij bepalen of zij al dan niet toegang willen hebben tot levensondersteunende hulp in de terminale fase. Maar deze vorm van passieve euthanasie gaat de linkse partijen niet ver genoeg.
Veel hangt nu af van de opkomst bij de verkiezingen van morgen. En daar maken de experts zich momenteel zorgen over. Veel Portugezen zullen wegblijven uit angst voor Covid-infecties blijkt uit de peilingen . Vanwege de lockdown die tot februari duurt, was er nauwelijks sprake van echte verkiezingscampagnes bij de partijen. En met een zo duidelijke favoriet als Rebelo de Sousa zullen nog minder mensen dan normaal naar de stembus gaan, vreest verkiezingsanalist Santana Pereira.
