De start van de restauratie is spannend. Met het weghalen van de vernis komt de veelbewogen levensloop van De Nachtwacht bloot te liggen. Het zal een unieke ervaring zijn voor het publiek om dit van zo dichtbij te kunnen volgen.
Taco Dibbits, hoofdirecteur van het Rijksmuseum
Na vijf jaar intensief onderzoek start vandaag een team van acht restauratoren van het Rijksmuseum met het verwijderen van het vernis van De Nachtwacht. Dit markeert het begin van de tweede fase van Operatie Nachtwacht, het grootste onderzoeks- en restauratieproject ooit voor Rembrandts meesterwerk. Het verwijderen van de oude vernis wordt gedaan om het schilderij straks optimaal te bewaren voor de toekomst. Het werk gebeurt met microscopische precisie en vindt plaats voor de ogen van het publiek, in de glazen ruimte in de Nachtwachtzaal.
Vernis
Om de vernislagen, die zijn aangebracht met de restauratie van 1975-76, te verwijderen, gebruiken de restauratoren van nu een speciaal absorberend doek. Deze wordt met een minimale hoeveelheid oplosmiddel geprepareerd en gedurende een korte tijd op het oppervlak van De Nachtwacht geplaatst zodat de vernis wordt opgelost en in het doek wordt opgenomen. Eventueel achtergebleven resten van nog oudere vernis worden vervolgens zorgvuldig met een wattenstaafje met oplosmiddel onder een microscoop verwijderd. Hieraan zijn jaren van wetenschappelijk onderzoek, toepassingen van de techniek op andere schilderijen en tests op De Nachtwacht voorafgegaan.
Operatie Nachtwacht
De afgelopen vijf jaar heeft een groot team van restauratoren, conservatoren en wetenschappers De Nachtwacht bestudeerd met de meest geavanceerde technieken, van digitale beeldtechnieken tot natuurwetenschappelijk en materiaal-technisch onderzoek en van computer science tot artificial intelligence. Dit heeft geleid tot verschillende doorbraken in kennis over en staat van het schilderij, en werkproces van de kunstenaar. Het team werkt samen met experts van hoofdpartner AkzoNobel, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), Technische Universiteit Delft (TU Delft), Universiteit van Amsterdam (UvA), Amsterdam Universitair Medische Centra (AUMC), Universiteit Antwerpen (UA), De Vrije Universiteit Amsterdam (VU), Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) en National Gallery of Art, Washington DC. Meer informatie hierover is te vinden op Operatie Nachtwacht – Rijksmuseum.
Podcast
De veelbewogen levensloop van De Nachtwacht staat centraal in de jubileumaflevering van de podcastserie “In het Rijksmuseum”. De honderdste podcast staat geheel in het teken van Rembrandts meesterwerk. Hoe hebben de dikke lagen donkere vernis een rol gespeeld in de bijnaam van het schilderij, in het identificeren van de schutters en de perceptie van De Nachtwacht? En wat gaat er gebeuren nu het vernis stap voor stap verwijderd zal worden? Hoofd Beeldende kunst Pieter Roelofs en restaurator Esther van Duijn vertellen er alles over in een gesprek met Janine Abbring. Te beluisteren in alle podcastapps, via Spotify en de website van het Rijksmuseum: Podcast: In het Rijksmuseum – Rijksmuseum.
Operatie Nachtwacht wordt mogelijk gemaakt door The Bennink Foundation, C.L. de Carvalho-Heineken, PACCAR Foundation, Piet van der Slikke & Sandra Swelheim, American Express Foundation, Familie De Rooij, Het AutoBinck Fonds, TBRM Engineering Solutions, Dina & Kjell Johnsen, Familie D. Ermia, Familie M. van Poecke, Bruker Nano Analytics, Henry M. Holterman Fonds, Irma Theodora Fonds, Luca Fonds, Piek-den Hartog Fonds, Stichting Zabawas, Cevat Fonds, Johanna Kast-Michel Fonds, Marjorie & Jeffrey A. Rosen, Stichting Thurkowfonds, Familie Van Ogtrop Fonds, FedEx Express, Airbnb, NICAS, het Nachtwacht Fonds, de Gemeente Amsterdam en het Amsterdam Museum. AkzoNobel is hoofdpartner van Operatie Nachtwacht.
