Ons snelle, moderne leven berooft ons vaak van tijd voor basisactiviteiten zoals eten. Velen pakken snel iets als ontbijt op weg naar buiten, of we schrokken onze lunch naar binnen zodat we ietsje meer tijd hebben om productief te zijn op het werk – of om aan privézaken te besteden.

Naast meer filosofische beschouwingen over onze haastcultuur, loont het om ook stil te staan bij de gevolgen van te snel eten op de gezondheid. Heb je wel eens last van winderigheid? Heb je vaak een opgeblazen gevoel, of last van een moeilijke spijsvertering? En hoe lang is het geleden dat je bewust voelde hoe hongerig of verzadigd je eigenlijk bent?

Overmatig gas

Wat het eerste probleem betreft, is er een aandoening waarbij je overmatige hoeveelheden lucht inslikt tijdens en tussen maaltijden, bekend als aerofagie. Dit kan van alles veroorzaken, van een licht ongemak en een gevoel van zwaarte en opgeblazen gevoel, tot buikpijn en zwelling (een zichtbare toename van de buikomvang na het eten).

De normale hoeveelheid gas in het spijsverteringskanaal wanneer onze magen leeg zijn, bedraagt ongeveer 200 ml. Als deze hoeveelheid aanzienlijk toeneemt, kunnen de fysiologische mechanismen voor het uitdrijven ervan erg ontregeld raken. Deze hoeveelheid lucht hangt af van het evenwicht tussen de opname, productie en eliminatie van gas door oprispingen, winderigheid of de consumptie ervan door de darmmicrobiota – zeg maar darmbacteriën.

Snel eten is een van de belangrijkste factoren voor een hogere luchtinname én gasproductie, hoewel kauwgom, roken en veranderingen in de darmmicrobiota ook een rol kunnen spelen.

Niet genoeg kauwen

Wanneer we gehaast eten, hebben we minder tijd om te kauwen, wat betekent dat het voedsel de maag bijna in zijn geheel bereikt. Er is dus meer maagzuur nodig om het goed te verteren. Dit vergt niet alleen een grotere metabolische inspanning, maar veroorzaakt ook dat ongemakkelijke gevoel van zwaarte en indigestie dat gepaard gaat met gehaaste maaltijden.

Weinig kauwen wil ook zeggen dat orale enzymen hun werk niet naar behoren kunnen doen, en dat heeft gevolgen voor de absorptie van voedsel in de dunne darm. Ondanks de inspanningen van de maag kan ongekauwd voedsel de darm bereiken zonder voldoende verteerd te zijn.

Niet weten wanneer je moet stoppen

Als het gaat om honger- en verzadigingsgevoelens komt ons brein om de hoek kijken. De hersenen zijn verantwoordelijk voor het verzenden van de signalen die de spijsvertering sturen en ons laten eten of stoppen met eten.

Twee hormonen regelen hoe verzadigd of hongerig we ons voelen – ghreline veroorzaakt hongergevoelens, terwijl leptine ons een vol gevoel geeft. Zodra we voedsel zien, ruiken en beginnen te eten, duurt het 20 à 30 minuten voordat leptine actief wordt. Dit betekent dat als we te snel eten, we meer binnenkrijgen dan we eigenlijk nodig hebben – leptine heeft niet genoeg tijd om in te werken en ons te vertellen dat we genoeg hebben gehad.

Ernstigere gevolgen

Te snel eten kan meer ernstige gevolgen hebben voor onze gezondheid. Verschillende onderzoeken tonen een verband aan tussen de snelheid waarmee we eten en cardiovasculaire risicofactoren, verhoogde triglycerideniveaus (nauw verbonden met cholesterol) en een verhoogde kans op het ontwikkelen van het metabool syndroom (tot 59 procent hoger), overgewicht of obesitas, vooral bij diabetici.

Het is daarom beslist de moeite waard om het wat rustiger aan te doen en een moment te nemen om te genieten van een ontbijt, lunch of diner. Kauw langzaam en let op hoe vol je je voelt. Tijd nemen om te eten is goed voor je gezondheid.