-Vaticaanstad/Rome- Vandaag is de start van de wereldwijde Synode in Rome. Van woensdag 4 tot en met zondag 29 oktober komen honderden Bisschoppen en adviseurs uit de ganse wereld naar Rome om samen met de Paus te praten over hoe kerkleiders en het gelovige volk meer samen kunnen optrekken. Na een lange voorbereidingsperiode wordt in Rome een algemene Bisschoppensynode gehouden. Deze gaat over het thema synodaliteit. Letterlijk betekent dit ‘samen op weg gaan’.

Op initiatief van Paus Franciscus wordt tijdens deze synode gesproken over de vraag hoe allerlei geledingen binnen de Kerk meer betrokken kunnen worden bij het uitdragen van het geloof en elkaar kunnen begeleiden en letterlijk ‘begeesteren’ om in onderlinge verbondenheid hun roeping en hun zending te beleven. De paus heeft meermaals benadrukt dat synodaliteit niet één gebeurtenis is, maar een proces.

Voorbereidingstraject

De afgelopen jaren heeft er al een wereldwijd traject plaatsgevonden, waarbij gelovigen en ook niet-gelovigen (beperkt) konden meepraten over de manier waarop de Kerk zich in deze tijd moet manifesteren in de samenleving.

Vorig jaar zijn er in alle Bisdommen enquêtes en gespreksbijeenkomsten gehouden. Afgelopen voorjaar is er per continent over de resultaten van die ontmoetingen gesproken. De belangrijkste conclusies daarvan zijn samengevat in een werkdocument (instrumentum laboris), dat als uitgangspunt dient voor de bijeenkomst van de Paus en de Bisschoppen. Het bestaat uit een verklarende tekst en vijftien rapporten, welke een dynamische visie op het concept ‘synodaliteit’ weergeven.

Het eerste deel van het document gaat in op de ervaringen van de afgelopen twee jaar en schetst een route naar een meer Synodale Kerk. Het tweede deel richt zich op drie prioriteiten, die de kern vormen van de bijeenkomst in de komende weken. Deze drie thema’s zijn: Groeien in gemeenschap, door iedereen te verwelkomen en niemand uit te sluiten; het erkennen en waarderen van de bijdrage van iedere gedoopte met het oog op zending; en het identificeren van bestuursstructuren en -dynamieken, die op termijn tot een missionaire Synodale Kerk leiden. Dat klinkt als bestuurlijke taal, maar Paus Franciscus wil dit graag heel praktisch en concreet maken. Hij wil toegroeien naar een Kerk, waarin ontmoeting en dialoog een belangrijkere rol gaan spelen.

Samen Kerk-zijn

Het motto van het wereldwijde Synodale proces luidt: ‘gemeenschap, participatie, missie’. De Paus bedoelt daarmee dat alle gelovigen samen de Kerk vormen, dat iedereen uitgenodigd is om deel te nemen en dat iedereen vervolgens ook geroepen is om zijn geloof uit te dragen. “Een synodale Kerk is ook een Kerk van ontmoeting en dialoog met gelovigen van andere religies en met andere culturen en samenlevingen,” zo stelt het werkdocument.

Verder spreekt de tekst over “een Kerk die niet bang is voor de verscheidenheid die zij draagt”, maar “deze waardeert zonder haar tot uniformiteit te dwingen”. Ten slotte noemt het document de Kerk synodaal wanneer zij “onophoudelijk gevoed wordt door het mysterie dat zij viert in de liturgie, waarin zij elke dag ‘radicale eenheid’ ervaart in hetzelfde gebed, te midden van een ‘verscheidenheid’ van talen en riten”.