-Heerlen- In 2023 stootte het wegverkeer in Nederland 3,6 miljoen kilogram fijnstof uit, 16,3 procent minder dan tien jaar geleden. Deze afname komt vooral door schonere motoren en roetfilters. Het wegverkeer reed 6,9 procent meer kilometers dan tien jaar eerder. Vooral bij lichte bedrijfsvoertuigen daalde de fijnstofuitstoot. Dit blijkt uit de nieuwste cijfers van het CBS.
Fijnstof bestaat uit vaste en vloeibare deeltjes die in de lucht blijven zweven. Fijnstof kan effect hebben op de gezondheid. Hoe kleiner de deeltjes zijn, hoe verder ze in de longen kunnen doordringen. Fijnstof komt bij het wegverkeer vrij door uitlaatgassen en slijtage van banden, remblokken en wegdek.
Het wegverkeer veroorzaakte 12,6 procent van alle fijnstofuitstoot in Nederland in 2023. Tien jaar eerder was dit 11,9 procent.
Grootste afname bij lichte bedrijfsvoertuigen
Tussen 2013 en 2023 nam de hoeveelheid fijnstof door het wegverkeer af met 0,7 miljoen kilo. De fijnstofuitstoot door lichte bedrijfsvoertuigen is met 0,4 miljoen kilogram het meest afgenomen. Dit is 40,4 procent minder dan tien jaar eerder. Bij personenauto’s was deze afname 9,6 procent.
In 2020 reed het wegverkeer door coronamaatregelen 13 procent minder kilometers dan een jaar eerder. De uitstoot van fijnstof nam ook met 13 procent af. Na 2020 stegen de afgelegde kilometers. In 2023 werden er 13,8 procent meer kilometers gereden dan in 2020. De fijnstofuitstoot was in 2023 6,5 procent hoger dan in 2020, maar 7,5 procent minder dan in 2019.
Meeste uitstoot fijnstof komt van personenauto’s
De meeste uitstoot in het wegverkeer (57,8 procent) kwam in 2023 van personenauto’s. Dat jaar stootten ze 2,1 miljoen kilo fijnstof uit. De fijnstofuitstoot van personenauto’s was gemiddeld 0,019 gram per kilometer.
Lichte en zware bedrijfsvoertuigen stootten meer fijnstof uit per kilometer, respectievelijk 0,027 gram en 0,112 gram. Bedrijfsvoertuigen zijn bestelauto’s, vrachtauto’s, trekkers voor opleggers en zware speciale voertuigen. Bedrijfsvoertuigen stootten 38,9 procent van het totaal aan fijnstof uit.
Plug-in-hybrides en dieselvoertuigen meeste fijnstof per kilometer
Benzineauto’s zijn verantwoordelijk voor het grootste deel van de uitstoot van personenauto’s (68,8 procent). De meeste auto’s rijden ook op benzine, en gezamenlijk leggen zij de meeste kilometers af. Benzineauto’s hebben een uitstoot van 0,018 gram per kilometer.
Van de personenauto’s stoten dieselauto’s en plug-in hybrides maar een beperkt deel van de fijnstof uit. Wel zijn ze per kilometer de grootste bron van fijnstof, respectievelijk 0,025 en 0,027 gram. De volledig elektrische en waterstofauto’s stoten het minste uit per kilometer (0,017 gram).
Bij auto’s die op elektriciteit of op waterstof rijden komt geen fijnstof vrij bij de verbranding van brandstof, maar er komt wel fijnstof vrij door slijtage van de banden en het wegdek. Dit geldt voor de volledig elektrische auto’s, maar ook voor de plug-in hybride auto’s als deze op elektriciteit rijden. Elektrische auto’s zijn over het algemeen zwaarder dan vergelijkbare benzineauto’s, onder andere door de accu. Hoe zwaarder de auto, hoe meer fijnstof er vrijkomt door slijtage.
