Stap voor stap na de dood van Benedictus XVI op oudejaarsdag gingen de liturgie-experts in het Vaticaan aan de slag om een ‘draaiboek’ te schijven voor de viering van de uitvaart van de Em. Paus. Daarvoor verantwoordelijk zijn Diego Ravelli, ceremonarius van de Paus, Kardinaal Kevin Farrell, Kardinaal Mauro Gambetti en Paus Franciscus.
Drie delen
De viering die nu is vastgesteld, volgt in wezen de procedure die bekend is van eerdere Pauselijke uitvaarten. Het is verdeeld in drie delen, waarvan het langste, het Requiem, op het Sint-Pietersplein voor het publiek toegankelijk is.
De ceremonie begint vandaag vroeg in de ochtend, om 07.00 uur, in de Sint-Pietersbasiliek, buiten het zicht van het publiek, zal in een kleine kring het ritueel ‘rito della chiusura’ (het sluiten van de kist) plaats hebben. Daarbij aanwezig zijn de ceremonimeester evenals verschillende Kardinalen en de privésecretaris van de overledene, Aartsbisschop Georg Gänswein.
Rogitum
Voordat de kist zal worden gesloten, wordt een document (Rogitum) in het Latijn voorgelezen naast het stoffelijk overschot, dit document bevat belangrijke momenten uit het leven en werk van de overledene. Na voorlezing ondertekenen de aanwezigen dit ‘Rogitum’.
Dan wordt het gezicht van de overledene bedekt met een doek, dit wordt gedaan door Aartsbisschop Gänswein en de ceremoniemeester. Vervolgens worden munten en penningen uit de Pontificaatsjaren en het Rogitum voor de overledene in de kist van cipressenhout gelegd. Pas dan wordt de kist gesloten.
Requiem (live op TV)
De kist wordt rond 9.00 uur door dragers naar het Sint-Pietersplein gebracht en daar op een zichtbare plaats bij het altaar neergezet. Om 9.30 uur begint het plechtig zingen van “Requiem aeternam dona ei, Domine” (Geef hem de eeuwige rust, Heer): de viering van de dodenmis, het zogenaamde Requiem. Paus Franciscus zal de Mis niet zelf volledig opdragen – zoals de laatste tijd vaak is gebeurd vanwege zijn gezondheidsproblemen als gevolg van kniepijn. Een Kardinaal zal de viering bij het altaar overnemen. Namens de Nederlandse Kerkprovincie zal Willem Kardinaal Eijk de plechtigheid bijwonen.
De Mis, die grotendeels in het Latijn zal zijn, verschilt weinig van een ‘gewone’ Mis voor een overledene. Het Requiem voor Benedictus in de lezingen verschilt wel van het Requiem voor de voorganger Johannes Paulus II, die in functie stierf. Dus de passage uit het Evangelie van Johannes wordt niet gelezen waar Jezus aan Petrus vraagt: “Hou jij van mij?” en uiteindelijk ontvangt Petrus de pastorale opdracht voor de Kerk. In plaats daarvan wordt de passage uit het Lucasevangelie voorgelezen waarin Jezus een van de misdadigers die samen met hem zijn gekruisigd, belooft dat hij diezelfde dag met hem in het Paradijs zal zijn.
Daarna volgt de langverwachte homilie (preek) van Paus Franciscus. Bij de voorbede wordt eerst in het Duits gebeden voor de Emeritus Paus Benedictus, die in de Heer is ontslapen , daarna volgen voorbede voor de zittende Paus en andere intenties in verschillende talen.
Bijzetting
Aan het einde van de H. Mis ten uitvaart, die rond 11.00 uur wordt verwacht, leidt de Absoute (Ultima Commendatio et Valedictio) tot het derde en laatste deel van de viering, de eigenlijke bijzetting. Op dit punt is er een duidelijk verschil met de begrafenis van 2005. Toen bad de Kardinaal-vicaris van het Bisdom Rome de plechtige Litanie van de Heiligen, gevolgd door nog een plechtig gebed door de Patriarch van de Oosterse Kerk verenigd met Rome voor de overlede. Deze elementen zijn deze keer weggelaten.
Begeleid door het gezang “In paradisum deducant te Angeli” (moge Engelen u naar het Paradijs leiden), wordt de kist naar de grotten onder de Sint-Pietersbasiliek gedragen, waar deze wordt bijgezet in het voormalige graf van Paus Johannes Paulus II.
Ook hier zijn slechts enkele Kardinalen, de ceremoniemeester en Aartsbisschop Gänswein aanwezig. Het Vaticaan laat nog open of Paus Franciscus er ondanks zijn loophandicap ook bij zal zijn. Onder het zingen van Psalmen wordt de kist van cipressenhout, die te zien was op het Sint-Pietersplein, verzegeld. Deze wordt in een zinken kist gelegd, die direct wordt verzegeld. De zinken kist wordt op zijn beurt in een andere houten kist geplaatst, die uiteindelijk in de grafkelder wordt neergelaten.
Klik H I E R voor de tekst en muziek van de viering
De uitzending LIVE op TV start om 09.00 uur via KRO NCRV op NPO2
