Vaticaanrapport komt met aanvullend beleid voor bescherming minderjarigen in bisdommen wereldwijd

Leestijd: 3 minuten

Woensdag 30 oktober 2024 – 07.15 uur – Bron: Redactie Kerk/VN/KNA – Beeld: Frank Rietsch

-Vaticaanstad- Het Vaticaan heeft zijn eerste jaarverslag over haar kinderbeschermingsbeleid gepubliceerd. In het rapport wordt onder andere verwezen naar tekorten aan middelen in Latijns-Amerika, Afrika en Azië en wordt gewezen op een gebrek aan transparantie in de Curie. De Pauselijke Commissie voor de Bescherming van Minderjarigen stelt voor om processen te verbeteren, slachtoffers beter te ondersteunen en jaarlijks de bisschoppenconferenties te later rapporteren, om de preventie van misbruik in de kerk te versterken.

Het jaarverslag analyseert het beleid en de procedures van de Rooms-katholieke kerk op het gebied van de bescherming van minderjarigen en kwetsbare volwassenen, met als doel een cultuur van preventie en bijstand voor slachtoffers van misbruik te bevorderen. Deze eerste editie van het rapport komt voort uit het mandaat van Paus Franciscus, die de commissie in 2022 vroeg om een jaarlijkse monitoring om zo de transparantie ‘aan te jagen’ het vertrouwen in de kerk te herstellen.

Belangrijkste bevindingen en observaties

Het rapport belicht een aantal cruciale aspecten voor verbetering van de beveiligingspraktijken. Onder hen benadrukt de commissie de noodzaak om canonieke processen voor de intake en follow-up van klachten te optimaliseren, waarbij het recht op informatie en de bescherming van persoonsgegevens van slachtoffers en hun families wordt gegarandeerd. Het pleit ook voor een herdefinitie van het concept van kwetsbaarheid om het voor slachtoffers gemakkelijker te maken toegang te krijgen tot de gerechtigheid die hen toekomt.

Een ander kritiek punt is het gebrek aan duidelijkheid in de jurisdictie van de verschillende dicasteries van de Romeinse Curie, wat van invloed is op de voortgang van de afhandeling van misbruikzaken. De commissie beveelt een efficiënter en eenvoudiger systeem aan voor het ontslag van geestelijken die betrokken zijn bij misbruik of doofpotoperaties, waarbij de bescherming van de mensenrechten en de waardigheid van minderjarigen wordt gewaarborgd.

Uitdagingen in lokale kerken en in het mondiale zuiden

Tijdens de verslagperiode onderzocht het rapport bisdommen in verschillende landen, waaronder Mexico, België, Kameroen en Papoea-Nieuw-Guinea, evenals enkele religieuze ordes. In verschillende regio’s, zoals Latijns-Amerika, Afrika en Azië, werden aanzienlijke hiaten in de middelen en opleiding ontdekt om gevallen van misbruik goed aan te pakken vastgesteld. In Zambia zijn er bijvoorbeeld culturele barrières, zoals een ‘cultuur van zwijgen’ en patriarchale structuren die het moeilijk maken om misbruik te melden, vooral onder jonge vrouwen.

Om deze regio’s te ondersteunen heeft de commissie het ‘Memorare Initiative’ gelanceerd , een project geïnspireerd door een Mariagebed dat tot doel heeft rapportage- en hulpcentra in het mondiale zuiden te creëren en middelen tussen bisschoppenconferenties te mobiliseren om universele beschermingsnormen te garanderen.

Voorstellen en aanbevelingen

Het rapport stelt verschillende maatregelen voor om de bescherming te versterken, waaronder:

  • Vergroot de professionalisering van de bescherming van minderjarigen door middel van trainingsprogramma’s voor geestelijken en kerkelijk-werkers, in samenwerking met Pauselijke universiteiten.
  • Aanstelling van een slachtofferadvocaat in het Vaticaan om slachtoffers te begeleiden in hun procesgang en ervoor te zorgen dat hun rechten worden gerespecteerd.
  • Creëer universeel beleid voor een eerlijke compensatie van slachtoffers en de ontwikkeling van een netwerk van middelen en professionals gespecialiseerd in trauma en kerkelijk recht.

Transparantie en samenwerking

Het rapport wijst op de noodzaak van grotere transparantie in juridische processen in gevallen van misbruik binnen de Romeinse Curie, met name in de Dicasterie voor de Geloofsleer. De commissie benadrukt dat het gebrek aan transparantie het wantrouwen tussen de gelovigen en de slachtoffers zou kunnen slechten.

In toekomstige edities zal het rapport meer gedetailleerde casestudies en beoordelingen over het beschermingsbeleid bevatten, met als doel jaarlijks tussen de 15 en 20 bisschoppenconferenties door te lichten. Deze herzieningsinspanning zal bijdragen aan het doel van het versterken van een kerk die zich inzet voor de menselijke waardigheid en het creëren van een veilige omgeving voor al haar leden, vooral de meest kwetsbaren.