Amper 37 procent van de Europese oppervlaktewateren behalen een ‘goede’ of ‘hoge’ ecologische status. En slechts 29 procent krijgt een ‘goede’ chemische status. Dat blijkt uit de grootste beoordeling van meer dan 120.000 oppervlaktewateren en 3,8 miljoen vierkante kilometer aan grondwaterlagen in Europa.

De grondwaterlagen doen het weliswaar beter, met 77 procent in een goede chemische toestand. Ook met de reserves zit het vrij goed: 91 procent verkeert “in een goede kwantitatieve toestand”.

Maar er blijven problemen bestaan ​​in termen van vervuiling door pesticiden en voedingsstoffen, zegt het EEA. Grondwater is een belangrijke bron van ons drinkwater en is cruciaal voor het milieu, de landbouw en de industrie.

Landbouw

De landbouw vormt veruit de grootste druk op de Europese watersystemen, inclusief grondwaterlagen. Landbouw is met voorsprong de grootste netto waterverbruiker in Europa en zonder ingrijpende maatregelen zal de vraag waarschijnlijk nog sterk toenemen door de klimaatverandering.

Daarnaast is de landbouw een grote vervuiler door het intensief gebruik van meststoffen en pesticiden. De neerslag van vervuiling uit steenkoolcentrales vormt een andere grote vervuiler.

Ongekende uitdagingen

Ook habitatdegradatie is wijdverbreid, en als klap op de vuurpijl doet de klimaatverandering de druk op ecosystemen toenemen, onder meer door verstoorde weerpatronen.

De maatregelen die al door lidstaten zijn genomen, hebben een verdere verslechtering kunnen voorkomen, onder meer door chemische vervuiling aan te pakken en soorten zoals mossels en schaaldieren te verbeteren. Maar er is geen significante verbetering vast te stellen, zegt het rapport.

“De gezondheid van de Europese wateren is niet goed”, zegt EEA-directeur Leena Ylä-Mononen. “Onze wateren worden geconfronteerd met een ongekende reeks uitdagingen, die de waterveiligheid van Europa bedreigen. We moeten onze inspanningen verdubbelen om de gezondheid van onze waardevolle rivieren, meren, kustwateren en andere waterlichamen te herstellen. Zo zorgen we ervoor dat deze vitale hulpbron veerkrachtig en veilig is voor toekomstige generaties.”

De weg vooruit

“Het watergebruik verminderen en de efficiëntie verbeteren zijn essentieel om waterstress in de landbouw, industrie en thuis aan te pakken”, zegt het Milieuagentschap.

Op korte termijn moet de vervuiling met schadelijke stoffen naar beneden, en op langere termijn is aandacht voor natuurherstel nodig. Ook moeten verbindingen tussen rivieren, draslanden en veengebieden hersteld worden. Dat verbetert niet alleen de waterkwaliteit, maar helpt ook om grote hoeveelheden koolstof op te slaan.