-‘s-Gravenhage- Op 1 april 2024 bestond het pilotproject ‘Landelijke Vreemdelingen Voorzieningen’ (LVV) vijf jaar. De eerste LVV’s, waaronder die in Groningen, begonnen namelijk op 1 april 2019, op basis van afspraken die in november 2018 waren gemaakt tussen de staatssecretaris voor asiel en de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Landelijk zijn er 5 LVV’s; naast Groningen gaat het om Amsterdam, Utrecht, Rotterdam en Eindhoven.
In het kader van de LVV werken gemeenten, ngo’s en justitiële ketenpartners samen aan een duurzame oplossing voor dakloze vreemdelingen zonder verblijfsvergunning die geen recht (meer) hebben op verblijf in rijksopvangvoorzieningen. In veruit de meeste gevallen kan de overheid hen niet uitzetten naar hun land van herkomst. Voor een deel gaat het daarbij om vreemdelingen met (ernstige) medische en/of psychische problematiek.
Deelnemers aan het project krijgen in de LVV sobere opvang en een minimaal bedrag aan leefgeld en worden begeleid bij het werken aan een duurzame oplossing. Dat kan zijn: zelfstandige terugkeer naar het land van herkomst, doormigratie naar een derde land of alsnog een verblijfsvergunning in Nederland.
Resultaten
In vijf jaar tijd zijn er landelijk ruim 2.600 personen opgenomen in de LVV’s en ruim 1.900 uitgestroomd*). Ruim 170 personen zijn teruggekeerd en ruim 180 personen kregen alsnog een verblijfsvergunning. Ruim 750 personen zijn uitgestroomd met een nieuwe asielprocedure of een procedure op medische gronden en hadden daarom weer recht op opvang van het COA. Van bijna de helft van hen is inmiddels al bekend dat zij alsnog een verblijfsvergunning kregen. Voor meer dan 700 personen werd de gewenste duurzame oplossing (verblijf, terugkeer of doormigratie) gerealiseerd.
De straat is geen oplossing
Los van deze harde resultaten voor individuele deelnemers, heeft de LVV ook een positief effect op het voorkomen van dakloosheid en de daarbij behorende problemen voor de lokale openbare orde en volksgezondheid in met name de grote steden. Als de LVV er niet was geweest, hadden al deze mensen namelijk als dakloze op straat moeten zien te overleven. ‘De straat is niet de oplossing, maar is onderdeel van het probleem’, zoals de voormalig Commissaris van de Koningin Hans Alders jaren geleden al terecht opmerkte over de gevolgen van het onthouden van voorzieningen aan asielzoekers waarvan de asielprocedure was afgewezen, maar die ook niet konden worden uitgezet naar hun land van herkomst.
Voortzetting
Het pilotproject LVV is beperkt gebleven tot 5 steden in Nederland**). Daardoor zijn er helaas nog veel regio’s in Nederland waar dakloze vreemdelingen die niet uitgezet kunnen worden, nergens terecht kunnen. Zij moeten nog altijd zonder voorzieningen op straat zien te overleven, met alle daarbij behorende problematiek en overlast voor de lokale samenleving van dien. Het was oorspronkelijk de bedoeling om de LVV na de eerste drie jaar uit te breiden naar een landelijk dekkend netwerk, maar vanwege allerlei landelijke politieke ontwikkelingen is dat (nog) niet gebeurd. Wel is de pilot, die formeel in 2022 afliep, stilzwijgend tot eind 2024 verlengd, in afwachting van politieke besluitvorming door een nieuw kabinet***).
Het is nu echter de vraag of een toekomstig nieuw kabinet nog wel door wil gaan met de LVV. Stoppen met de LVV zou echter niets oplossen en alleen maar leiden tot meer daklozen en de daarbij behorende humanitaire ellende en maatschappelijke overlast. Lees verder onder de afbeelding>
*) De genoemde resultaten/aantallen zijn gebaseerd op de laatste (landelijke) monitor LVV van augustus 2023. De resultaten/aantallen zullen in april 2024 daardoor nog wezenlijk hoger zijn.
**) De BBB-opvang van dakloze asielzoekers in Emmen door de samenwerkende kerken, in samenwerking met de burgerlijke gemeente Emmen, is inmiddels als ‘satelliet-locatie’ verbonden met de LVV Groningen.
***) Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum van het ministerie van Justitie en Veiligheid (WODC) publiceerde in november 2022 een ‘Eindevaluatie LVV’, die was bedoeld als input voor de politieke besluitvorming over voortzetting en uitrol tot een landelijk dekkend netwerk.
