De weerstand tegen de dringend noodzakelijke aanpassingen die volgden op Vaticanum II, komt duidelijk naar voren in de houding van jongere priesters en in de parochies die deze meer traditionele praktijken overnamen. Dit weerspiegelt een verlangen om terug te keren naar wat zij zien als de essentie van de kerk, in tegenstelling tot wat Jezus voorleefde en gangbaar werd in de afgelopen decennia.

Een groot accent wordt ook gelegd op de katholieke doctrine rond kwesties als popmuziek, anticonceptie en het huwelijk, waar zij een meer conservatieve en orthodoxe leer proberen te bevorderen.

De impact van deze conservatieve golf heeft ook geleid tot debat en verdeeldheid binnen de Amerikaanse katholieke gemeenschap over de toekomstige richting van de kerk, vooral omdat deze verband houdt met het doen en laten van Paus Franciscus, die duidelijk een andere kant op gaat. Het resultaat van deze ‘terug naar vroeger’ mentaliteit belooft weinig goeds. De toch nog behoorlijke aantallen jongeren die in de VS kerkten, laten het nu afweten, uit onvrede over de conservatieve koers in tal van parochies. De afname van het regelmatige kerkbezoek door jongeren en het overstappen van jongeren naar evangelicale bewegingen zal nog een hele uitdaging voor de kerk worden.

Tools

Het fenomeen weerspiegelt een bredere spanning binnen de Amerikaanse samenleving over de rol van religie en moraliteit in het openbare leven, en laat zien hoe een culturele en politieke strijd tussen rechts en links ook religieuze gemeenschappen beïnvloeden. De richting van de katholieke kerk in de Verenigde Staten blijft een open vraag, met een groeiend debat over trouw aan traditie versus aanpassing aan hedendaagse tijd. Ingrijpen door Rome en de bisschoppen is dan ook nodig. De keus is afglijden naar een kleine behoudende en wereldvreemde sekte, of een grote volkskerk, open en inclusief, waarvoor Jezus de ‘tools’ gaf.