Wat een stukje tekst al niet kan aanrichten. In de Rooms Katholieke Kerk, en daarbuiten, heeft het een nieuw debat op gang gebracht over de relatie tussen de emeritus Paus en zijn opvolger. Maar was de bijdrage van Benedictus aan het boek ‘Uit de diepten van het hart’ echt een aanval op en belediging voor Paus Franciscus?
Door Burkhard Jürgens
-VATICAASTAD- De veelbesproken tekst van Benedictus XVI over Priesterschap en Celibaat is inmiddels in het Duits gepubliceerd. Het zal binnenkort in verschillende talen worden gepubliceerd in het boek “From the depth of the heart”. Het boek wordt uitgegeven door Kardinaal Robert Sarah, die in eerste instantie Benedictus XVI als mede-auteur noemde, waardoor verwarring ontstond.
In het essay ontwikkelt de emeritus Paus Priesterlijk-celibaat uit het oudtestamentische Priesterschap, maar erkent ook problemen van rechtvaardiging ervan in het heden. De tekst gaat niet in op een mogelijke wijding voor getrouwde mannen, zoals in oktober werd besproken op de Amazone Synode in het Vaticaan. Het schrijven is gedateerd 17 september 2019.
De tekst leidde tot een debat over de relatie met Franciscus
Het artikel ‘Het Katholieke Priesterschap’ zal in februari wereldwijd verschijnen. Sinds de opvattingen van Benedictus XVI omtrent het Celibaat wereldkundig werden, werden deze vaak geïnterpreteerd als een belediging aan het adres van Paus Franciscus, zij hadden een discussie aangewakkerd over de relatie van de emeritus Paus met zijn opvolger.
Benedictus XVI beschrijft Priesterschap als een nieuwe interpretatie, waarin in de figuur van Jezus als hogepriester “de profetische kritiek op de cultus en de cultustraditie gevormd door Mozes samensmelten”. Volgens het tweede Vaticaanse Concilie was de relatie met het oudtestamentische Priesterschap “echter ook onvermijdelijk geworden voor de Katholieke kerk”. Het is tot op de dag van vandaag aanleiding voor een voortdurende crisis rond het Priesterschap in de Kerk geworden”.
Benedictus XVI verwijst naar de rechtvaardiging van het Celibaat, onder andere over het “verband tussen seksuele onthouding en aanbidding”; dit was “vrij duidelijk in het algemene bewustzijn van Israël”. Zelfs met de huidige Katholieke Priesters staat al het leven “in contact met het Goddelijke mysterie” en eist dus “een exclusiviteit voor God die een andere, levensomvattende band uitsluit, zoals een huwelijk ernaast”. Benedictus XVI zegt uitdrukkelijk tegen een “negatieve beoordeling van het lichaam en seksualiteit” te zijn, maar, Priesterschap en huwelijk gaat niet samen.
Celibaat uitdrukking van ‘ware vrijheid
Hij interpreteert ook de afstand van huwelijk en gezin, analoog aan de afstand van de Israëlitische Priesterstam van Levi inzake landbezit: “In deze zin interpreteerde de Kerk het woord geestelijken (erfgenamen). Tot de Clerus toetreden betekent: Af te zien van een eigen levenscentrum en alleen God als drager en vormer van zijn leven aan te nemen. Het Celibaat is in de optiek van Benedictus XVI voorts uitdrukking van een dienst zonder voorbehoud en “echte vrijheid”.
In zijn opmerkingen verwijst Benedictus XVI onder andere naar zijn boeken ‘De geest van de liturgie’ en ‘Jezus van Nazareth’. Hij weerspiegelt ook de ervaringen van zijn eigen wijding in 1951. Vrijstellingen voor getrouwde Priesters, zoals Benedictus XVI zelfs tijdens zijn ambtstermijn als Paus voor voormalige Anglicaanse geestelijken. die Katholiek werden, staan buiten deze discussie.