-Rome- Wat gebeurt er in Vaticaanstad en Rome na een overlijden van een Paus. Er blijven slechts enkele verantwoordelijke personen in functie – de Camerlengo (kamerheer) van de rooms-katholieke kerk en de deken van het college van kardinalen zijn aanvankelijk de belangrijkste personen – het college van kardinalen neemt het bestuur van Vaticaanstad over tot de verkiezing van een nieuwe Paus.
Gen enkel staatshoofd heeft meer ‘onderdanen’ dan de Paus. Wanneer de leider van 1,4 miljard rooms-katholieken overlijdt, moeten zij hiervan op de hoogte worden gebracht en moeten er voorbereidingen worden getroffen voor de opvolging. Dit alles verloopt volgens een strikt protocol en is gebonden aan specifieke personen en ambten.
Tijdens deze fase is de Kamerheer van de rooms-katholieke kerk een van de belangrijkste figuren in het Vaticaan, naast de Deken van het College van Kardinalen. Deze Camerlengo is momenteel de Iers-Amerikaanse kardinaal Kevin Farrell (77). Hij verklaart de dood van het hoofd van de kerk en verzegelt het Pauselijk kantoor en appartement. Vervolgens is het zijn taak om het nieuws van het overlijden te verspreiden. Hij brengt hiermee het bisdom Rome op de hoogte, waarvan de Paus de bisschop is.
De regering van de kardinalen
Hij informeert doorgaans ook de deken van het college van kardinalen. De 91-jarige kardinaal Giovanni Battista Re is zojuist in dit ambt bevestigd. De deken geeft de informatie door aan alle kardinalen wereldwijd en roept hen op naar Rome te komen. Tegelijkertijd stelt hij de diplomatieke vertegenwoordigers bij de Heilige Stoel en de staatshoofden van de betrokken landen in kennis van het overlijden.
De huidige 252 kardinalen nemen het bestuur van Vaticaanstad over totdat er een nieuwe Paus is gekozen. De Kamerheer beheert samen met drie assistent-kardinalen de eigendommen en rechten van de Heilige Stoel en betrekt het College van kardinalen bij belangrijke zaken. In principe dient de status quo gehandhaafd te blijven tijdens de periode van sede vacante. Als er nieuwe normen worden uitgevaardigd, blijven deze slechts geldig totdat er een nieuwe Paus is gekozen.
De begrafenisceremonie
Terwijl de kardinaal-deken zich hoofdzakelijk bezighoudt met de voorbereidingen voor het conclaaf (de pausverkiezing), is de Camerlengo verantwoordelijk voor het verloop van de begrafenisceremonies. Paus Franciscus heeft dit vorig jaar vereenvoudigd. De doodaankondiging wordt gevolgd door een eerste gebedsmoment in aanwezigheid van slechts vier personen: de kamerheer, de kardinaal-deken, de directeur van de Vaticaanse Gezondheidsdienst, op dit moment de arts Andrea Arcangeli, en de Pauselijke ceremoniemeester, op dit moment aartsbisschop Diego Giovanni Ravelli. Deze persoon is verantwoordelijk voor het voorbereiden van de locaties en de begrafenisrituelen.
Hierna wordt de Paus, gekleed in een kazuifel, in een kist naar de privΓ©kapel gebracht van de plek waar hij stierf. Ook andere mensen in zijn omgeving kunnen daar afscheid nemen. Vervolgens wordt het lichaam in processie naar de Sint-Pietersbasiliek gedragen, waar een korte Woorddienst wordt gevierd.
Bij de doodskist – niet zoals bij Benedictus XVI op een katafalk – in de dagen die volgen, krijgen mensen van over de ganse wereld de gelegenheid om de Paus de laatste eer te bewijzen. Op de vooravond van de dodenmis en de begrafenis, waarvan de datum vooraf door de kardinalen is vastgesteld, sluit de kamerheer de kist tijdens een plechtige ceremonie.
Op weg naar de Eeuwige Rust
De kardinaal-deken leidt de begrafenismis op het Sint-Pietersplein, die ongeveer een week na de dood van de Paus zal plaatsvinden. Vervolgens wordt de kist naar de begraafplaats gebracht, waar hij wordt verzegeld en in het daarvoor bestemde graf wordt geplaatst. Paus Franciscus heeft bevolen dat hij begraven moet worden in zijn favoriete Romeinse basiliek, Santa Maria Maggiore, en niet in de Pauselijke crypte onder de Sint-Pietersbasiliek. Als hij daar zijn eeuwige rust heeft gevonden, beginnen de “Novemdiales”. Tijdens deze negen dagen durende rouwperiode worden er missen gevierd voor de overleden Paus.
Tijdens deze fase komt het gehele college van kardinalen herhaaldelijk bijeen voor vergaderingen, het zogenaamde pre-conclaaf. Zij bepalen uiteindelijk wanneer het eigenlijke conclaaf begint. Na een plechtige H. Mis in de Sint-Pietersbasiliek gaan de kardinalen onder de 80 jaar naar de Sixtijnse Kapel om een ββnieuwe leider te kiezen voor de 1,4 miljard rooms-katholieken. Iedereen wacht op de witte rook, als die eenmaal opstijgt is er een nieuwe Paus gekozen en stijgt de spanning, want enkele momenten later, zal deze nieuwe Pontifex zich presenteren op het balkon van de St. Pieter aan het aanwezige kerkvolk en begint een nieuw Pontificaat.
